پاكستان و سير پرشتاب تحولات داخلي و منطقه اي

اين كارشناس در مقاله اي درخصوص تغييرات فزاينده محيط جغرافياي سياسي منطقه و شرايط پاكستان در چنين موقعيتي مي نويسد: بنا به گفته 'سليم صافي' يكي از تحليل گران سرشناس پاكستان ، اين كشور يك فدراسيون ضعيف است با دوستان كم و دشمنان متعدد. وي معتقد است است كه با اين وجود، براي جبران اشتباهات تاريخي و سال ها غفلت كه موجب دورماندن پاكستان از توسعه شده است، اكنون يك فرصت طلايي به نام راهروي اقتصادي چين و پاكستان (CPEC) شكل گرفته است.
بسياري از تحليل گران مسائل پاكستان نيز معتقدند كه اين طرح عظيم از ظرفيتي قابل توجه براي تغيير بازي هاي منطقه اي به نفع پاكستان برخورداراست.
درعين حال، روشن است كه در شرايط كنوني محيط امنيتي داخلي اين كشور با دو مشكل اعتراض هاي مخالفان و تروريسم نيز مواجه است ضمن اينكه اقتصاد اين كشور نيز به كمك هاي خارجي وابسته است.
در چنين شرايطي، طي ماه هاي گذشته، طرح احداث راهروي اقتصادي چين و پاكستان كه مي تواند بستري براي تقويت توسعه ي اقتصادي و انسجام ملي در پاكستان باشد، خود به محل اختلاف هاي جدي ميان دولت فدرال و نمايندگان احزاب سياسي در پارلمان اين كشور بر سرنحوه ي ايجاد اين راهرو و تعيين مسير آن بدل شده است.
همچنين بدنبال انتشار اسناد افشاگرانه موسوم به اسناد پاناما ، جدال ميان احزاب سياسي و دولت فدرال ( پيرامون دخالت يا عدم دخالت حزب نواز شريف رهبر حزب مسلم ليگ نواز و فرزندان وي در پرونده هاي فساد مالي )، بستري را براي هرج و مرجي پايدار دراين كشور ايجاد كرده است.
به نظر مي رسد چالش هاي فراروي سياست خارجي اين كشور نيز سير فزاينده اي به خود گرفته است. ضعف داخلي پاكستان باعث شده تا سياست خارجي رقيب ديرينه اين كشور يعني هند رنگ و بوي تهاجمي به خود بگيرد. روزنامه پاكستاني نيشن ( وابسته به گروه خبري نواي وقت ) اخيرا در گزارشي هشدارگونه نوشته است كه هند روابط ديپلماتيك خود با كشورهاي خليج فارس به ويژه عربستان را به دنبال گسترش روابط خود با آمريكا را توسعه داده است. ديدار اخير نارندرا مودي نخست وزير هند از عربستان و امضاي قراردادهايي در حوزه همكاري هاي دفاعي در كنار تمايل كشورهاي ديگر خليج فارس به داشتن روابط گسترده تر و عميق تر با هند و نيز هند به سرمايه گذاري عظيم در بندر چابهار ايران، سه تحول چشمگير محسوب مي شود كه مي تواند براي پاكستان پيامدهاي جدي بخصوص در رقابت هاي منطقه اي با هند به همراه داشته باشد و اسلام آباد را در تنگناهاي سخت قرار دهد.
به نظر مي رسد اتخاذ موضع بي طرفي پاكستان در تجاوز عربستان به يمن يكي از دلايل اصلي بروز اين وضعيت بوده و همين امر سبب شده تا هند از خلاء بوجود آمده در راستاي فشار بر پاكستان بهره برداري كند. هند همچنين براي ايفاي نقش براي توازن قدرت ميان كشورهاي عربي و ايران تلاش مي كند. دكتر فضل الرحمان تحليل گر ارشد امور راهبردي پاكستان درگفت و گو با روزنامه نيشن گفته است قضاوت درباره اينكه هند چگونه مي خواهد روابط خود را با كشورهاي عربي و ايران استوار سازد ، زود است .
به اعتقاد اين تحليل گر ارشد، بدنبال اعلام طرح احداث راهروي 46 ميليارد دلاري اقتصادي چين در پاكستان، آمريكا و هند نيز بدنبال ايجاد يك مشاركت راهبردي با يكديگر هستند.
نتيجه اين كه به نظر مي رسد محيط جغرافياي سياسي منطقه به نحو فزاينده اي درحال تغيير است و شايد بايد منتظر قطب بندي هاي جديدي دراين عرصه بود.
آساق**1723