استاد علوم ارتباطات: دوران انگ زني و پرونده سازي به سرآمده است

محمد مهدي فرقاني روز پنجشنبه در گفت وگو با خبرنگار فرهنگي ايرنا افزود: هر دستاورد و پديده تمدني جديد، داراي كاركردهاي مثبت و منفي است، به عنوان مثال تلگرام كه يكي از شبكه هاي نوظهور است، به دليل پيام هاي جعلي رد و بدل شده در آن، مي تواند عامل از هم پاشيده شدن كانون خانواده شود.
وي اظهار داشت: شبكه هاي ياد شده با در اختيار داشتن امكان مداخلات حتي مي توانند دولت ها را با شايعات ساخته و گروه هاي مختلف اجتماع را با چالش رو به رو كنند، زيرا يك ظرفيت بالقوه در اختيار شهروندان و به همين دليل مديريت و نظارت آن بسيار دشوار و حتي غيرممكن است.
عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي با اشاره به كاركردهاي منفي اين شبكه ها ادامه داد: اين شبكه ها داراي دستاوردهاي مثبت زيادي هستند كه از آن جمله مي توان به شكسته شدن انحصار رسانه هاي رسمي اشاره كرد.
وي يادآور شد: سالهاي زيادي است كه مطبوعات ايران (راديو، تلويزيون و خبرگزاري ها)‌عمدتا گفتمان رسمي را بازتاب مي دهند، در حاليكه اين شبكه ها با ظهور و بروز و ترويج خرده گفتمان هاي متنوع در سطح جامعه، سلطه و انحصار رسانه هاي رسمي را شكسته اند.
فرقاني اضافه كرد: در عرصه هاي بين المللي نيز اين شبكه ها توانسته اند سلطه و انحصار را بشكنند. اكنون اين خرده گفتمان به اندازه اي زياد شده كه با سلطه رسانه هاي غالب به راحتي رقابت مي كنند و اين فرصتي براي شهروندان است تا بتوانند صداي خود را بلند كرده تا شنيده شوند.

** شبكه هاي اجتماعي و تغيير رفتار بخشي از رسانه هاي رسمي
استاد علوم ارتباطات با بيان اينكه شبكه هاي اجتماعي باعث تغيير بخشي از رفتارهاي رسانه هاي رسمي مي شوند، خاطر نشان كرد: رسانه هاي رسمي بايد هوشيار باشند و نسبت به شاخص ها و نشانگرهايي كه رسانه هاي اجتماعي مدام در عرصه اجتماعي عرضه مي كنند، حساس باشند.
وي تصريح كرد: در ايران رسانه هاي رسمي نظير راديو، تلويزيون و تعداد زيادي از خبرگزاري ها هنوز قائل به نظريه تزريقي هستند و فكر مي كنند، رسالت و وظيفه آنها توليد و ارسال پيام است و با ارسال پيام مورد نظر تاثير مورد نظر را هم بر مخاطب مي گذارند، به عبارتي مخاطب را منفعل مي بينند.
فرقاني تاكيد كرد: واقعيت اين است كه مردم بسياري از مواقع خود را در معرض پيام هاي رسانه هاي رسمي قرار مي دهند براي اينكه بتوانند خلاف آن رفتار كنند،‌ سپس آن رسانه رسمي اين در معرض قرار گرفتن را به حساب مخاطبان خود مي گذارد در حاليكه چنين نيست.

** دوره انگ زني به پايان رسيده است
اين استاد علوم ارتباطات افزود: نتيجه انتخابات هفتم اسفند و محتواي شبكه هاي اجتماعي نشان از نوعي همگرايي ميان رفتار انتخاباتي مردم و محتواي اين شبكه ها دارد و ثابت كرد، دوره انگ زني، پرونده سازي و كاربرد زبان خشونت تا حدي با حضور شبكه هاي اجتماعي سپري شده است.
وي تاكيد كرد: نتايج انتخابات نشانگرهايي خوب هستند براي اينكه ساختار رسمي و سياسي بداند مردم چگونه فكر مي كنند، چگونه تبليغ رسمي روي طرز فكر آنها تاثير گذاشته است، و آيا نياز است اين افكار عمومي به رسميت شناخته شود.
به گفته فرقاني، اتفاقاتي كه در سالهاي اخير بخصوص دو دوره اخير انتخابات رخ داد، موضوعات خوبي براي مطالعه در حوزه هاي پژوهشي آموزشي است و نشانگرهايي خوب براي حكومت است كه ببيند، تبليغات و گفتمان رسمي راه به كجا برده و آيا بايد ادبيات اين گفتمان رسمي را تغيير داد؟
عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي تصريح كرد: اين نشانگرها نشان مي دهد در صورتي كه حكومت بخواهد اين گفتمان رسمي تاثيرگذار باشد بايد از چه رويكردهايي استفاده كند‌.
وي افزود: جدا از پيامدهاي منفي شبكه هاي اجتماعي نمي توان ترديد داشت به اينكه شهروندان بيش از گذشته از اين طريق شنيده مي شوند و با استفاده از اين شبكه ها، مي گويند ما هستيم و بايد به رسميت شناحته شويم.
فرقاني اضافه كرد: اگر هوشيار باشيم و واقع بين، مي توان از طريق آنچه در حال جريان در اين شبكه هاست، رفتارهاي سياسي را بازسازي و اصلاح مستمر كرد و پيوند بيشتري با سياست ها، نيازها و علايق جامعه ايجاد كرد زيرا در غير اين صورت از موضع نفي، دفع و انكار اين مساله، واقعيت در عرصه اجتماعي تغيير نمي كند.
به باور وي، از رسانه هاي اجتماعي مي توان حداقل به عنوان نشانگرهاي سياسي گويا بهره برد.
فراهنگ**1880**1027