گره کور بر تار و پود فرش خراسان/روایت قلاب های فارغ و دارهای عاشق

به گزارش خبرنگار مهر، خراسان شمالی ظرفیت های بالقوه ای در زمینه های مختلف گردشگری، مذهبی، طبیعی، صنایع دستی، صنعت و معدن دارد كه بالفعل کردن هر کدام از این ظرفیت ها نیازمند رفع مشکلات زیرساختی آنها است تا با جذب سرمایه گذار زمینه توسعه حوزه های مزبور و در نتیجه رشد و پیشرفت این استان فراهم شود.

فرش دستباف یكی از مهم ترین صنایع دستی خراسان شمالی به شمار می رود به گونه ای که از دیرباز قالی بافی به صورت فصلی توسط زنان این استان انجام می شده و در دهه های اخیر نیز صنعت فرش دستباف به عنوان یکی از صنایع فعال و درآمدزای خراسان شمالی مطرح بود و اندک اندک در سطح کشور برای خود جایی دست و پا می کرد اما دریغا که مشکلات و کاستی های موجود مانع از تداوم این روند رو به رشد شد.

اکنون مشکلات متعددی بر تار و پود فرش استان گره خورده، گره هایی که بافندگان و فعالان این صنعت آن را به گره هایی کور تشبیه می کنند اما به نظر می رسد در صورت تکمیل زیرساخت ها و سرمایه گذاری بر روی این هنر اصیل، می توان این گره ها را گشود و گام های مهمی در راستای توسعه اشتغالزایی و رونق اقتصادی استان برداشت.

گره کم توجهی به تار و پود فرش خراسان شمالی

یكی از بافندگان فرش دستباف در شهرستان بجنورد در گفتگو با خبرنگار مهر، با گلایه از مشكلات موجود در این حوزه، یکی از این مشکلات را سخت گیری های موجود برای بیمه قالی بافان اعلام می کند و می گوید: در حال حاضر برای تحت پوشش قرار گرفتن بیمه تامین اجتماعی دچار مشكل هستم این در حالی است كه چهار دوره آموزشی فرش را در اداره كل فنی و حرفه ای خراسان شمالی گذرانده ام.

سهیلا سعیدی كه ۱۲ سال است فعالیت قالی بافی انجام می دهد، می افزاید: پس از اخذ مدرك قالی بافی از اداره كل فنی و حرفه ای قرار بود برای تحت پوشش قرار گرفتن بیمه تامین اجتماعی به اداره كل صنعت، معدن و تجارت استان مراجعه كنم كه با بیش از یك سال مراجعه متاسفانه هیچ یك از مسئولان این سازمان پاسخگو نبودند كه آیا مشمول بیمه تامین اجتماعی هستم یا خیر.

وی همچنین پایین بودن دستمزدها و عایدی بافندگان فرش را یکی دیگر از مشکلات موجود در این صنعت عنوان می کند و می گوید: به رغم زحمات فراوان و اتمام یك قالی شش متری طی دوماه، متاسفانه دستمزدها بسیار پایین بوده و پاسخگوی نیاز ما نیست.

سعیدی اظهار می كند: اگر مسئولین به رفع مشكلات قالیبافان استان توجه كنند به طور حتم رغبت ما برای تولید نیز بیشتر می شود.

حلقه های مفقوده فرش دستباف خراسان شمالی

رئیس اتحادیه صنفی قالیبافان بجنورد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به برخی مشكلات موجود در حوزه فرش در شهرستان بجنورد می گوید: عرضه مواد اولیه فرش با قیمت های مختلف یكی از معضلات جدی این حوزه است كه بی ثبات بودن قیمت سبب می شود بافندگان با ضرر بیشتری مواجه شوند.

ابوالقاسم محمدی عدم پوشش بیمه قالیبافی برخی بافندگان فرش استان را یكی دیگر از معضلات جدی این حوزه عنوان می کند و می افزاید: فروش محصولات نیز یكی دیگر از مشكلات این بخش است چراكه دلالان به راحتی وارد حوزه فرش شده و سود اصلی را می برند.

رئیس اتحادیه صنفی قالیبافان بجنورد: عرضه مواد اولیه فرش با قیمت های مختلف یكی از معضلات جدی این حوزه است كه بی ثبات بودن قیمت سبب می شود بافندگان با ضرر بیشتری مواجه شوند

وی همچنین تصریح می كند: بیشتر بافندگان استان خواهان بافت فرش های بزرگ هستند چرا كه سوددهی خوبی نسبت به فرش های كوچك و تابلو فرش دارد.

محمدی در مورد فعالیت های انجام شده به منظور رفع مشکلات موجود در این صنعت، اظهار می كند: متاسفانه مركزی برای تهیه مواد اولیه فرش در استان وجود ندارد و برای این منظور پیگیری های بسیاری نیز انجام شده اما راه اندازی آن به ۲۰۰ میلیون تومان اعتبار نیاز دارد كه به راحتی نمی توان آن را تهیه كرد.

وی در خصوص وضعیت بازار فرش در شهرستان بجنورد و استان می گوید: متاسفانه بازار در شرایط بسیار نامناسبی به سر می برد به همین دلیل می بایست مسئولان به شرایط این هنر اصیل ایرانی توجه ویژه ای داشته باشند.

رئیس اتحادیه صنفی قالیبافان بجنورد می افزاید: باید اقدامات موثری در راستای بازاریابی فرش استان انجام شود تا رغبت بافندگان برای تولید این محصول افزایش و رونق اقتصادی استان نیز از این بخش تحقق یابد.

وی تصریح می كند: امسال به منظور بازاریابی و معرفی فرش استان به سایر استان های كشور ۱۰ تولیدكننده فرش از خراسان شمالی در نمایشگاه بین المللی فرش تهران شركت می كنند.

محمدی همچنین شمار بافندگان فرش در شهرستان بجنورد را حدود هفت هزار نفر اعلام می كند.

فعالیت ۲۱ هزار بافنده فرش در خراسان شمالی

رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، بیشترین مشكل بافندگان فرش استان را در حوزه بیمه تامین اجتماعی عنوان می كند و می افزاید: سهمیه بیمه شدگان در كشور كاهش یافته و این میزان در خراسان شمالی پاسخگوی نیمی از قالیبافان نیز نیست.

ساناز عباسپور می گوید: به علت كاهش اعتبار بسیاری از بافندگان از طرح بیمه تامین اجتماعی خارج شدند كه با رایزنی های انجام شده در تلاش هستیم تا بودجه ای برای حوزه فرش استان دریافت كنیم اما متاسفانه تاكنون اعتباری تخصیص داده نشده است.

این مسئول در خصوص بازاریابی برای بافندگان فرش استان نیز اظهار می كند: بازاریابی دست خود تولید كنندگان است اما با این حال  سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی با راه اندازی كمیته تبلیغاتی سعی در بازاریابی برای محصولات فرش استان دارد.

وی همچنین با اشاره به اینكه بسیاری از بافندگان فرش در خراسان شمالی كارت ندارند و كارت این افراد توسط اتحادیه صادر می شود، می گوید: طبق آخرین آمار اتحادیه بافندگان فرش از سال ۸۴ تاكنون ۲۱ هزار و ۲۲ كارت برای بافندگان فرش در خراسان شمالی صادر شده است.

رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی می افزاید: هم اكنون در حال پیگیری برای راه اندازی انجمن طراحان نقوش فرش خراسان شمالی هستیم.

لزوم بازاریابی و تولید مبتنی بر سلایق خریداران فرش

معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی نیز در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر، مهم ترین مشكلات صنعت فرش دستباف استان را در بخش زیرساختی عنوان می كند و می گوید: صنعت فرش دستباف یكی از بهترین فرصت های استان در راستای توسعه و رونق اقتصادی است اما متاسفانه مورد بی توجهی قرار گرفته است.

قاسم ایزانلو می افزاید: عدم وجود بنگاه های تولید نخ، رنگریزی، قالیشویی و قالی بافی مهم ترین مشكل حوزه فرش استان به شمار می رود این در حالی است كه برای رفع مشكل فروش نیز باید بنگاه خاصی در نظر گرفته شود.

معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی: متقاضیان فرش خواهان طرح های مدرن هستند اما به دلیل نبود انجمن طراحان فرش در خراسان شمالی این امر به دغدغه اصلی این معاونت تبدیل شده است.

این مسئول می گوید: با وجود مشكلات حوزه فروش، زمینه برای فعالیت بیشتر واسطه گران و دلالان فراهم شده كه این امر بافنده را متضرر می كند.

وی با اشاره به اینكه تسهیلات كم با نرخ سود بالا بافندگان فرش دستباف استان را به بافنده بدهكار تبدیل كرده است، عنوان می كند: به منظور رفع این مشكل معاونت بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی با صندوق كارآفرینی امید و صندوق بسیجیان استان در راستای ارائه تسهیلات مناسب به بافندگان همكاری خوبی دارد.

ایزانلو با بیان اینكه امروز سلیقه ها و خواسته های متقاضیان در هر عرصه ای تغییر یافته است، می گوید: متقاضیان فرش خواهان طرح های مدرن هستند اما به دلیل نبود انجمن طراحان فرش در خراسان شمالی این امر به دغدغه اصلی این معاونت تبدیل شده است.

وی تصریح می كند: با راه اندازی انجمن طراحان نقوش در استان این خلاء رفع شده و می توان به نیاز متقاضیان داخلی و خارجی فرش پاسخ بهتری داد.

ایزانلو تاكید می كند: اگر مشكل اعزام بافندگان فرش به عنوان هیئت تجاری به نمایشگاه های خارج از كشور مرتفع شود بافندگان فرش استان نیازهای متقاضیان را كه خواهان طراحی های مدرن هستند به خوبی شناسایی کرده و فعالیت های خود را براساس آن پیش می برند.

معاون بازرگانی و تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی همچنین با گلایه از عدم مشاركت ۱۰ درصدی دستگاه های اجرایی مرتبط با فرش در استان تصریح می كند: اگر این دستگاه ها در تعریف پروژه های حوزه فرش دستباف استان مشاركت خوب و منسجمی داشته باشند بخش قابل توجهی از مشكلات حوزه فرش خراسان شمالی رفع می شود.