سیستم های استراتژیک دفاع هوایی روسیه/تکمیل اس-۵۰۰ تا پایان سال

خبرگزاری مهر – گروه سیاست: روسیه با مساحتی بیش از ۱۷ میلیون کیلومتر مربع پهناورترین کشور دنیا است که از شرق اروپا آغاز و در شمال آسیا خاتمه می یابد. با توجه به گستردگی وسیع این کشور تامین امنیت هوایی آن مستلزم بکارگیری تکنولوژی های جدید پدافندی است. با وجود بهره گری روسیه از جنگنده های پیشرفته با قابلیت های منحصر به فرد به دلیل اقلیم خاص این کشور که شامل سرزمین های وسیعی با آب و هوای سرد و خشک است عملا قابلیت استفاده از جنگنده های رهگیر محدود می شود.

در طی سال های اخیر روسیه هزینه و امکانات زیادی را صرف توسعه و به کارگیری سامانه های جدید پدافندی کرده است. بسیاری نماد پدافند هوایی روسیه را سامانه S-۳۰۰ می دانند که تا حدودی می توان این تصور را صحیح خواند زیرا مدل های بعدی که طراحی و ساخته شده بر مبنای پلتفرم همان سامانه طراحی شده است. سامانه هایی چون S-۴۰۰  و S-۵۰۰ گواهی بر این ادعا هستند.

سامانه پدافندی S-۴۰۰

Triumf یا «پیروزی» لقبی است که روس ها برای سامانه پدافندی S-۴۰۰ خود درنظر گرفته اند. شروع روند تحقیق، توسعه و ساخت این سامانه که در ناتو با نام SA-۲۱ شناخته می شود از اواخر سال ۱۹۹۰ میلادی توسط مرکز طراحی الماس آغاز و به طور رسمی در سال ۱۹۹۹ توسط نیروی هوایی روسیه رونمایی شد. S-۴۰۰  در واقع یک نمونه ی ارتقاء داده شده از سامانه ی اس-۳۰۰ تحت عنوان S-۳۰۰ PMU-۲ بود که بعدها به S-۴۰۰ تغییر نام پیدا کرد. اولین آزمایش این سامانه در «یار کاپوستین» انجام شد که موفقیت آمیز بود و در نهایت در سال ۲۰۰۴ میلادی با هدف قرار دادن یک موشک بالستیک این سامانه به طور رسمی به خدمت ارتش روسیه در آمد.

سامانه پدافندی S-۴۰۰ دارای ۳ نوع موشک می باشد که هرکدام از این موشک ها دارای ویژگی های خاصی برای منهدم کردن اهداف متفاوت هستند. موشک مدل ۴۰N۶ برای اهدافی در فاصله ی ۴۰۰ کیلومتری، موشک ۴۸N۶ برای اهدافی در فاصله ی ۲۵۰ کیلومتری و موشک ۹M۹۶E۲ برای اهدافی در فاصله ی ۱۲۰ کیلومتری طراحی و ساخته شده اند.

البته حداکثر بردی که از این سامانه در موارد شبیه سازی شده دریافت شده بدین صورت بوده که برای اهداف بالستیکی با سرعت بیش از ۴ کیلومتر بر ثانیه و سطح مقطع راداری ۰/۴ متر مربع در حدود ۲۳۰ کیلومتر، برای اهدافی با سطح مقطع راداری ۴ متر مربع حدود ۳۹۰ کیلومتر و برای هواپیماهای جنگنده و بمب افکن ۵۷۰ کیلومتر است.

این سامانه قادر به شناسایی همزمان ۱۰۰ هدف و درگیر شدن با ۱۲ هدف به طور همزمان در محدوده ی ۴۰۰ تا ۶۰۰ کیلومتری شامل انواع اهداف پرنده است.

هر واحد عملیاتی از این سامانه شامل ۸ سکوی پرتاب و ۳۲ تیر موشک است که وظیفه ی هدایت و کنترل آن بر عهده ی یک پست فرماندهی سیار است. اخیرا اعلام شده که روسیه قصد دارد این سامانه را به چین بفروشد و قرارداد فروش آن بین دو کشور قطعی شده و مراحل اجرایی خود را سپری می کند. قراردای که چین را دومین کشور به کارگیرنده S-۴۰۰  پس از روسیه خواهد کرد. به گفته ی مقامات دو کشور این قرارداد نشان دهنده ی سطح روابط بین روسیه و چین و منافع مشترک آنان است.

سامانه ی پدافندی S-۵۰۰

«حاکم مطلق» این عنوانی است که روس ها برای نسل بعدی سامانه ی پدافندی خود در نظر گرفته اند. با وجود اینکه این سامانه هنوز در دست تحقیق است و مراحل ساخت خود را سپری می کند اما اخباری که گاها از آن منتشر می شود نشان دهنده ی این است که افق جدیدی در زمینه ی ساخت تسلیحات هوا به زمین در حال پدیدار شدن است.

بر اساس اطلاعات منتشر شده این سامانه قادر به رهگیری همزمان ۱۰ هدف بالستیک مافوق صوت با سرعت ۵ کیلومتر بر ثانیه در فاصله ی ۶۰۰ کیلومتری خواهد بود. هر واحد عملیاتی S-۵۰۰ شامل ۶ قسمت خواهد بود که شامل سکوی پرتاب، پست فرماندهی و ۴ واحد رادار خواهد بود. زمان واکنش این سامانه کمتر از ۴ ثانیه است.

پیش بینی می شود که توسعه و ساخت این سامانه موشکی در سال جاری میلادی پایان یابد و S-۵۰۰ از ابتدای سال ۲۰۱۷ میلادی وارد خدمت نیروی هوایی روسیه شود و به مرور جایگزین سامانه ی قدیمی تر S-۳۰۰  شود. همچنین گفته شده نمونه ی دریا پایه این سامانه نیز  بین سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ وارد خدمت نیروی دریایی روسیه خواهد شد.