نظر سینماگران درباره جشنواره «شهر»/ سینما معضلات را بشناسد

به گزارش خبرنگار مهر، پنجمین جشنواره بین‌المللی «فیلم شهر» توسط سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران از ۳ تا ۱۲ خردادماه به دبیری سیاوش حقیقی برگزار می‌شود.

به بهانه برگزاری این جشنواره با سید روح الله حجازی و سعید سهیلی کارگردان های سینمای ایران که در زمینه ساخت فیلم های شهری تجربیاتی دارند و محمدرضا عباسیان دبیر سی و یکمین جشنواره فیلم فجر و داور بخش مسابقه آثار مستند این دوره جشنواره «فیلم شهر» درباره لزوم برگزاری جشنواره ای با موضوع فیلم های شهری و تاثیری که چنین جشنواره هایی بر روند تولید فیلم های اجتماعی و مرتبط با مقوله شهرنشینی می گذارد گفتگویی انجام دادیم. همچنین علی ملاقلی پور که در این دوره از جشنواره با فیلم «قندون جهیزیه» حضور دارد درباره برگزاری مراسم بزرگداشت برای پدرش زنده یاد رسول ملاقلی پور و ساخت فیلمی درباره علایق و فعالیت های هنری وی توضیحاتی ارائه داد.

روح الله حجازی: سینما باید مشکلات را شناسایی کند

روح‌اله حجازی در ارتباط با لزوم برگزاری جشنواره ای که اختصاص به نمایش فیلم های شهری دارد، گفت: شاید قبل‌تر، مشکلات شهرنشینی منحصر به کلانشهر تهران می‌شد اما در حال حاضر شهرها گستردگی زیادی پیدا کرده و تقریبا فاصله‌ها از بین رفته است. از این رو فکر می‌کنم جشنواره‌ای موضوعی مانند جشنواره «فیلم شهر» می‌تواند راجع‌ به چنین مسائلی صحبت کند و به دلیل گستردگی مخاطب می‌تواند تاثیرگذاری بالایی داشته باشد.

این کارگردان سینما با تاکید بر اهمیت شیوه نمایش اجتماع در فیلم‌های سینمایی بیان کرد: معمولا طیف شهرنشین در اکثر تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی یک شهر تاثیرگذار هستند. بنابراین ساخت آثاری برای چنین مردم تاثیرگذاری اهمیت دوچندانی داشته و از سوی دیگر، پرداخت فیلمساز به معضلات و مسائل این طیف شهرنشین اهمیت بسیاری دارد.

کارگردان «مرگ ماهی» با بیان اینکه وظیفه فیلمسازان اجتماعی شناسایی معضلات و مشکلات اجتماعی است، افزود: در سال‌های اخیر می‌بینیم که در اکثر آثار اجتماعی به معضلات شهرها پرداخته می‌شود و اتفاقا درست هم همین است. سینما، اگر می‌خواهد پیشرفت داشته باشد و تاثیرگذار باشد باید مشکلات را شناسایی کند و در وهله بعد خود مردم و جامعه دانشجویان و دیگر اقشار هستند که با دیدن فیلم به درک درست از مشکلات می‌رسند و راهکارهایی را برای حل مشکل  پیدا می‌کنند.

وی سپس به جشنواره «فیلم شهر» که هفته آینده در تهران برگزار می‌شود اشاره و عنوان کرد: جشنواره «فیلم شهر» برای رشد سینمای شهری باید جنبه تبلیغات و اطلاع رسانی خود را برای مخاطب قوی‌تر کند. قطعا برای فیلمسازان، تشویق امر مهمی است اما در کنار تشویق، جشنواره باید بتواند مخاطب برای سینمای شهری جذب کند. وقتی مخاطبی توسط جشنواره به سینما جذب شود، آنجاست که جشنواره توانسته کار ویژه و متفاوتی انجام دهد.

این فیلمساز که با فیلم ویدئویی «سپیده» در جشنواره «فیلم شهر» حضور دارد، عنوان کرد: در سال‌های گذشته فیلم‌های شهری خوبی برای سینمای ایران ساخته شده است. «زیر پوست شهر» و «نرگس» خانم بنی‌اعتماد یا فیلم‌های کارگردانانی مانند ابراهیم حاتمی‌کیا، داریوش مهرجویی و اصغر فرهادی نمونه‌های بارز و خوب فیلم‌های شهری اجتماعی هستند.

کارگردان فیلم سینمایی «مرگ ماهی» در پایان سخنانش با اشاره به اینکه می‌بینیم فیلم‌های شهری و اجتماعی بیشتر در لوکیشن‌های بسته روایت می‌شوند نه در سطح شهر، اظهار کرد: این مسئله دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. به نظرم یکی از دلایل آن، این است که گاهی روایت داستان در سطح شهر، با خطوط قرمزی مواجه است که دست فیلمساز را می‌بندد. البته دلایل اقتصادی و مسائل دیگر هم از جمله دلایل این اتفاق است.

سعید سهیلی: در تحقیق و پژوهش فیلمنامه‌نویسی ضعیف عمل کرده ایم

سعید سهیلی کارگردان فیلم سینمایی «گشت ارشاد» و «کلاشینکف» نیز درباره سینمای شهری گفت: سینمای شهری از دو منظر مورد توجه قرار می گیرد، یکی معرفی شهر است و دیگری اتفاقاتی است که در داخل شهر روی می‌دهد. لذا از تلفیق این دو بخش است که سینمای شهری شکل می‌گیرد بنابراین در فیلم‌های شهری باید به هر دو بخش توجه کافی بشود.

وی افزود: هدف‌گذاری سینمای شهری و یا جشنواره‌هایی مانند «فیلم شهر»، باید روی موضوعاتی مانند سبک زندگی و هویت دینی و توجه به دغدغه‌های مردم متمرکز باشد.

کارگردان فیلم سینمایی « کلاشینکف» توجه به حوزه فیلمنامه‌نویسی در سینمای شهری را امری حیاتی عنوان کرد و یادآور شد: متاسفانه یکی از اساسی‌ترین ضعف‎های سینمای ایران، فیلمنامه‌نویسی است. این در حالی است که مغز هر فیلمی را فیلمنامه تشکیل می‌دهد. مسئله ای که در نگارش فیلمنامه از همه مهمتر است عنصر تحقیق و پژوهش است. با وجودی که فیلمنامه‌نویسان خوبی در همه ژانرها در اختیار داریم اما مشکلی که وجود دارد این است که در بخش پژوهش و تحقیق فیلمنامه‌نویسی ضعیف هستیم.

این کارگردان سینما تاکید کرد: باید توجه جدی‌تری از سوی فیلمنامه‌نویسان به تحقیق و پژوهش بشود به گونه‌ای که بُعد تحقیقات میدانی و غیرمیدانی فیلمنامه‌نویسی، از قوت بیشتری برخوردار شوند.

سهیلی در پایان سخنانش با تاکید بر اینکه برگزاری جشنواره تخصصی «فیلم شهر» می‌تواند به حل این مشکل کمک کند، عنوان کرد: با توجه به نگاه وسیعی که دست اندرکاران جشنواره به مقوله شهری دارند، حتما شاهد این اتفاق در سال‌های آتی خواهیم بود. بر این باورم که اگر مسئولین جشنواره «فیلم شهر»، نگاه وسیعی به سینمای ایران، شهر و سینمای شهری داشته باشند، حتما این جشنواره می‌تواند جریان ساز و از افق روشنی برخوردار باشد.

محمدرضا عباسیان: گسترده شدن جشنواره ملاک موفق بودن آن نیست

محمدرضا عباسیان دبیر سی و یکمین جشنواره فیلم فجر و داور بخش مسابقه آثار مستند این دوره جشنواره شهر نیز در این زمینه اظهار کرد: باید تحلیل‌گران و منتقدین سینمایی درباره اینکه «فیلم شهر»ی چیست و جشنواره «فیلم شهر» چه تعریفی دارد و یا اینکه اصلا ژانری به عنوان ژانر شهری داریم یا خیر، اظهار نظر کنند. و یا مثلا آیا فیلمی همچون «روباه» را که در خیابان های تهران فیلمبرداری شده است می توان فیلم شهری دانست یا هر فیلمی به صرف اینکه در خیابان های شهر فیلمبردای می شود فیلم شهری است، موضوعی است که باید تحلیگران درباره اش نظر دهند.

وی ادامه داد: حتی اینکه جشنواره ««فیلم شهر»» به صرف آنکه نام شهر را یدک می‌کشد بخواهد تنها به این موضوع بپردازد اشتباه است. در تمام دنیا مهم‌ترین جشنواره‌های سینمایی توسط شهرداری‌ها حمایت می‌شوند اما چون شهرداری تهران صرفا برج میلاد را در اختیار جشنواره‌ها قرار می دهد، نمی‌توانیم بگوییم شهرداری جشنواره ها را مورد حمایت قرار می دهد.

عباسیانمتذکر شد: جشنواره «فیلم شهر» اگر می‌خواهد به جایگاه واقعی خود دست پیدا کند باید تعریفی جدید و متناسب با روز از خودش ارائه بدهد و باید افقش به گونه‌ای طراحی شود که به معتبرترین جشنواره‌های کشور تبدیل شود. صرفا گسترده شدن جشنواره ملاک بر موفق بودن آن نیست. تعریف دقیق از یک جشنواره و بررسی و انتخاب آثار درست در رساندن جشنواره به جایگاه واقعیش کمک زیادی می‌کند.

دبیر سابق جشنواره فیلم فجر در پایان سخنانش با تاکید بر اینکه شهرداری باید از تولید فیلم حمایت کند، گفت: به عقیده من شهرداری باید از تولیدات سینمایی کلان و با اهداف خاص خود حمایت ویژه کند. علاوه بر این، شهرداری با حمایت از جشنواره‌ها می‌تواند مشخصا جشنواره «فیلم شهر» را به الگویی تبدیل کند که در خاورمیانه شاخص باشد.

علی ملاقلی پور: بزرگداشت زنده یاد ملاقلی پور امری به جا و مناسب است

علی ملاقلی پور کارگردان فیلم «قندون جیهزیه» که در جشنواره «فیلم شهر» حضور دارد درباره نگاه حاکم بر این فیلم گفت: نگاه کاملا ایرانی در فیلم «قندون جهزیه» جاری است. یک فیلم خانواده‌محور که زندگی یک تعمیرکار و درگیری‌هایش با مستاجر و صاحبخانه‌اش را نشان می‌دهد. «قندون جیهزیه» فضای شهری دارد و فرهنگ شهرنشینی را نشان می‌دهد به همین دلیل در بخش مسابقه جشنواره «فیلم شهر» حضور دارد.

وی از حضور این فیلم در جشنواره‌ای که قرار است برای پدرش زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور بزرگداشت برگزار کند، ابراز خرسندی کرد و گفت: نفس برگزاری بزرگداشت بسیار نیکو است ولی گاهی این بزرگداشت‌ها پشت سر هم برگزار می‌شود و گاهی هم به طور کلی به فراموشی سپرده می‌شوند. ای کاش تعادلی در برگزاری بزرگداشت ها لحاظ شود.

این کارگردان جوان سینما ادامه داد: بزرگداشت پدر در جشنواره «فیلم شهر» بسیار به جا و به موقع است چرا که این بزرگداشت، برای جشنواره‌ای با موضوع شهر و همزمان با آزادسازی خرمشهر برگزار می شود و زنده یاد ملاقلی پور، هم فیلم‌هایی در زمینه جنگی دارد و هم موضوعات شهری از علایقش بوده است بنابراین این پاسداشت مناسب و سنخیت کاملی با علایق سینمایی پدرم دارد.

ملاقلی‌پور در پایان درباره فیلمی که قرار است برای بزرگداشت پدرش بسازد، عنوان کرد: در این فیلم به ابعاد مختلف کارهای پدر پرداختم. اینکه چگونه با عکاسی و فیلمبرداری تبدیل به یک کارگردان شد. همچنین در جهت رمزگشایی از علایق وی درباره آدم‌هایی که تحت تاثیرشان قرار داشته نیز  صحبت شده و به همین منظور از صحبت‌های بهروز مرادی که در روزهای سقوط خرمشهر با او آشنا شد، استفاده کرده ایم.