70درصد آب‎های زیرزمینی در زیربخش‎های کشاورزی تلف می‎شود

یک عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: 70 درصد آب‎های زیرزمینی در زیربخش‎های مختلف کشاورزی تلف می‎شود.

«علی سیف» در گفت‎وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه‌ی لرستان، با بیان این‌که آب مایه حیات و فراوان‌ترین ماده‌ مرکب بر روی زمین بوده و بیش از سه‌چهارم سطح کره زمین را پوشانده ‌است، افزود: ۹۷ درصد آب‌های موجود در سیاره زمین در اقیانوس‌ها و دریاها انباشته شده‌اند اما تنها 2.8 درصد از آب‌های موجود قابل شرب است.

وی با بیان این‌که خشکسالی یکی از بلایای طبیعی بوده که خسارت‌های زیادی به زندگی انسان و اکوسیستم‌های طبیعی وارد می‌آورد و به‌عنوان یک ناهنجاری اقلیمی و یکی از مخرب‎ترین پدیده‌های آب و هوایی محسوب می‎شود، خاطرنشان کرد: تقریباً در همه‌ی مناطق اقلیمی‌ این مهم دیده می‌شود.

این دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آب با اشاره به این‌که این پدیده‌ی خزنده‌ی طبیعی در صورت عدم مدیریت صحیح می‎تواند پیامدهای زیان‎بار و پرهزینه‌ای را بر منطقه تحت نفوذ خود بر جا گذارد، تصریح کرد: با توجه به قرار گرفتن ایران در کمربند خشک و نیمه‌خشک دنیا هیچ منطقه‌ای ازاین کشور از این پدیده در امان نبوده و به نسبت موقعیت طبیعی خود تأثیرات این پدیده مخرب را تجربه می‌‎کند.

وی گفت: برهمین اساس بروز پدیده‌ی خشکسالی‌ طی سالیان اخیر در کشور و به تبع آن استان لرستان موجب وارد شدن آسیب‌های بسیاری بر پیکره اقتصادی بخشی از کشور شده است، از همین‌رو ضرورت تأمین آب مورد نیاز بخش‎های مختلفی مانند شرب، کشاورزی ، صنعت و... سبب شده که فشار بر انواع منابع طبیعی تجدیدشونده و فناپذیر از جمله منابع آب زیرزمینی(به‌عنوان تنها منبع سهل‎الوصول در استان) را به حدی زیاد کرده است که از دامنه بردباری آن تجاوز کرده و بعضاً زمینه‌ی سیر قهقرایی آنها را به وجود آورده است.

این مدرس دانشگاه آزاد خرم‎آباد تصریح کرد: پیامدهای ناشی از برداشت‎های غیرمجاز و بیش از حد توان از مواهب الهی ازجمله آب‌های زیرزمینی سبب نابودی تالاب­‌ها، ناپایداری دامنه‎ها، سیل‌های مخرب، افت منابع آب­‌های زیرزمینی، افت کیفیت آب‎ها، آسیب­‌های جبران­‌ناپذیر زیست محیطی و در نهایت کاهش رفاه اجتماعی، فقر اقتصادی و... را بدنبال دارد.

وی گفت: در این میان عدم توجه به مدیریت صحیح و اصولی این موهبت الهی می‎تواند صدمات‎ جبران‎ناپذیری را بر پیکره‌ی هر ملتی وارد و برنامه‎های توسعه‎ای آن را با چالش‎های جدی مواجه کند.

سیف با تأکید براین‌که بروز پدیده خشکسالی و تغییر اقلیم طی چند سال گذشته در لرستان سبب شده که آب در مرکز توجه بسیاری از دست‌اندرکاران و متولیان امر قرار گرفته و اعتبارات کلانی نیز در همین راستا هزینه شود، خاطرنشان کرد: چنانچه اعتبارات یاد شده به‌درستی هزینه نشوند نه تنها مشکلی از مشکلات عدیده کمبود آب استان را جبران نمی‎کند بلکه حتی می‎تواند به عنوان تشدیدکننده‌ی اثرات خشکسالی تأثیر منفی خود را نشان دهد، به‌طور مثال اختصاص اعتبار به منظور آب‎یابی و احداث چاه‎های جدید تأمین آب، در دشت‎های بحرانی استان که می‎تواند آخرین میخ بر تابوت سفره‎های آب زیرزمینی در آن دشت‎ها باشد.

این مدرس دانشگاه افزود: با در نظر گرفتن نتایج تحقیقات گسترده‎ای که در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته حاصل شده آنچه که فقط و فقط مفید به فایده بوده و می‎توان از آن به عنوان شاه کلید حل مشکل فعلی تأمین آب استان یاد کرد، مدیریت علمی، منطقی، اصولی و به دور از اعمال سلیقه‎های شخصی و بدون پایه و اساس علمی است.

این دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آب اظهار کرد: بررسی دقیق وضعیت بیلان مخازن آب‎های زیر زمینی استان با تاکید بر دشت‎های بحران‎دار مانند دشت‎های کوهدشت، خرم‎آباد و پلدختر، تدوین و ارائه برنامه مدون برای تمامی متولیان بخش آب استان به‌منظور تعیین دقیق مقادیر برداشت مجاز از منابع آب آبخوان‎ها و برخورد شدید با متخلفان، اجرای پروژه‎هایی که در میان مدت موجب نگهداشت آب‎های سطحی و تقویت سفره‎های زیرسطحی دشت‎های بحران‎دار استان می‎شوند که در این خصوص اجرای پروژه‎های آبخیزداری و حفاظت خاک، تقویت پوشش گیاهی زیرحوزه‎ها، تغذیه مصنوعی و... پیشنهاد می‎شود.

سیف بر پلمب چاه‎های غیرمجاز و برخورد شدید با متخلفان، نصب کنتورهای هوشمند یا حجمی بمنظور جلوگیری از برداشت‎های غیرمجاز، تغییر الگوی کشت و جلوگیری از کشت گونه‎های آبدوست مانند ذرت، برنج ، هندوانه و...، توسعه‌ی روش‎های آبیاری نوین تأکید کرد و یادآور شد: پوشش انهار و بهسازی کانال‎های سنتی بمنظور جلوگیری از پرت آب، جداسازی شبکه آب شرب شهری از شبکه آبیاری فضاهای سبز، بازچرخانی آب در مناطق شهری، تصفیه و استفاده از پساب‎های شهری در کشاورزی و آبیاری فضاهای سبز شهری ضروری است.

وی یادآور شد: با توجه به این‌که بین 85 تا 90 درصد آب برداشت شده از سفره‎های زیر سطحی در بخش کشاورزی مصرف شده و از طرفی براساس آخرین اندازه‎گیری‎های انجام شده متأسفانه 70 درصد این مقدار نیز در زیربخش‎های مختلف کشاورزی تلف می‎شود، از این‌رو اتخاذ روش‎های جدید آبیاری و تغییر الگوی کشت می‎تواند یکی از مؤثرترین راهکارها برای کمک به تقویت سفره‎های زیرزمینی باشد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه بر جلوگیری از روند رو به رشد تخریب جنگل‎ها و مراتع استان بخصوص گونه بسیار ارزشمند بلوط ایرانی(querqus persica) تأکید و خاطرنشان کرد: تبدیل اراضی جنگلی به مرتعی و مرتعی به کشاورزی باعث کاهش شدید نفوذپذیری خاک و افزایش روان‌آب‎های سطحی و نهایتاً تضعیف و نابودی سفره‎های آب زیرزمینی شده است.

انتهای پیام