سیدمحمد خاتمی: نمی توانیم منتظر باشیم تا دولت همه کارها را انجام دهد

به گزارش شنبه شب روابط عمومی دفتر حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمد خاتمی، وی این اظهارات را در دیدار اقشار مختلف مردم و اصلاح طلبان یزد و پس از شنیدن نظرات و پرسش های آنها بیان کرد.

وی گفت: وقتی اسلام مورد توجه ما است و انقلاب ما اسلامی است و می خواهیم نظامی داشته باشیم که پاسخگوی نیاز انسان امروز باشد باید بدانیم سخن از چگونه اسلامی است.

خاتمی یادآور شد: اکنون دو نگاه به جامعه، ایران و اسلام وجود دارد و نمی توان این نگاه ها را حذف کرد اما مشکل آنجا است که یکی از این نگاه ها که درست هم نیست، بخواهد همه جا حضور داشته باشد و در همه ارکان انقلاب باشد، حال آنکه انقلاب با نگاهی متفاوت شکل گرفت.

رییس دولت اصلاحات گفت: باید متوجه باشیم با کدام نگاه، انقلاب شد و با کدام نگاه، نظام حاصل از انقلاب می تواند پاسخگوی نیاز امروز باشد و با استناد به آموزه های دینی و بر اساس محورهای اساسی آن، خلا حکومت های امروز را جبران کند.



** عدم جذب جوانان در سازمانهای دولتی

خاتمی در پاسخ به گلایه های حاضران از عدم جذب جوانان در سازمان های دولتی و به تعبیری، بی توجهی دولت به جوانان، نقش آنان را در انقلاب و پیشرفت ایران مورد اشاره قرار داد و اظهارداشت: انقلاب روی دوش جوانان بود، دفاع مقدس را جوانان اداره کردند و وعده های داده شده نیز با اتکا به نسل جوان بود و باید جوانان برای پویایی جامعه حضور داشته باشند.

وی افزود: ما همواره انتظار داریم دولت بیاید و زمینه را برای جذب جوانان فراهم کند در حالی که از آن طرف می گوییم دولت باید حجم خود را کوچک تر سازد و فعالیت را به مردم واگذار کند.

رییس جمهوری پیشین ایران افزود: بهتر است به جای آن که بپرسیم چرا جوانان جذب ادارات نشده اند بگوییم چرا زمینه فعالیت جوانان چندان فراهم نیست؟

خاتمی گفت: اگر بخواهیم مردم سالاری داشته باشیم و زن و مرد و جوان و پیر در صحنه حضور فعال داشته باشند، شرایطی دارد و اینطور نیست که دولت باید بیاید یکسری افراد را از ادارات بیرون ببرد و جوانان را جای آنها بگذارد. ما یک نظام بروکراسی ارث رسیده از گذشته داشته ایم اما همواره از خصوصی سازی سخن گفته ایم.

وی با اشاره به افزایش 400 هزار نفر به جمعیت افراد حاضر در ادارات دولتی در مدت هشت سال دولت قبلی بیان کرد: امروز نمی توانیم از دولت انتظار اخراج آنها و جذب افراد دیگر را داشته باشیم بلکه باید بخش خصوصی و تشکل های غیردولتی فعال باشند.

خاتمی یادآور شد: اگر در جامعه، احزاب خاصی اجازه همه کاری داشته باشند اما برخی احزاب دیگر که دل در گرو این انقلاب دارند حذف شوند، طبیعی است جوانان و گرایش هایی از جامعه حذف می شوند. ما باید زمینه فعالیت نهادهای مدنی را فراهم کنیم و البته دولت هم باید در این زمینه کمک کند.

وی گفت: هیچ راهی جز این نداریم که مردم با همه گرایش ها حضور داشته باشند و در چارچوب انقلاب و قانون اساسی فعالیت کنند نه اینکه فقط تفکرات غلطی که الان میدان دار شده اند اجازه فعالیت داشته باشند.

رییس دولت اصلاحات خاطرنشان کرد: طبق قانون اساسی ، هر کسی می تواند فعالیت کند فقط به شرط آن که برانداز نباشد اما باید تعریف درست، منطقی و حقوقی از براندازی مورد اهتمام و عمل حکومت باشد نه اینکه هر منتقد و حتی مخالف، برانداز به حساب آید و هرگونه رفتاری با او مجاز باشد.

رییس بنیاد باران بر ضرورت فعال شدن تشکل های مدنی برای فراهم شدن زمینه فعالیت جوانان تاکید کرد و با اشاره به اهمیت شکل گیری بخش خصوصی گفت: از سویی، بخش خصوصی با سخت گیری و عدم حمایت و نبود مواد اولیه و نقدینگی با مشکل مواجه می شود و از سوی دیگر، بخش خصوصی فقط نورچشمی ها را شامل می شود که هزاران میلیارد بدهی به بانک ها به جا می گذارند و منابع در اختیار برخی افراد قرار می گیرد که هدر می رود.

خاتمی افزود: اگر بخش خصوصی شکل بگیرد همه جوانان و زنان و مردان جذب می شوند. در دوره ما تعداد زیادی تشکل غیردولتی شکل گرفت که می شد اینها را بهتر سامان داد به ویژه در حوزه های محیط زیست و اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی. می شد این تشکل ها به هم پیوند یابند و هسته های اصلی یک نظام ثابت را تشکیل دهند. الان هم باید بیندیشیم و کارها را درست کنیم.

خاتمی با تاکید بر اینکه جریان اصلاحات باید به وضعیت مردم توجه کند، تصریح کرد: با توجه به حجم انبوه مشکلات، ما نمی توانیم منتظر باشیم تا دولت همه کارها را انجام دهد. این ما هستیم که باید مطالعه کنیم و طرح بدهیم و از امکانات مشروع دولت و کشور که باید عادلانه و قانونی در اختیار همگان قرار گیرد، استفاده کنیم که این نیاز به ساماندهی دارد.



** مردم سالاری دینی برای همه شهروندان ارزش و احترام قائل است

وی در پاسخ به یکی از حاضران که بر ضرورت نقد مردم و جامعه تاکید داشت و از بین بردن مشکلات فرهنگی با نقد مردم را راه حل دوره فعلی می دانست، گفت: «مردم» تعریف های مختلف دارد و یکی از تفاوت های گروه های سیاسی با یکدیگر از همین تفاوت برداشت آنها از واژه مردم مشخص می شود.

خاتمی با بیان اینکه انقلاب ما مردم سالاری سازگار با دین را انتخاب کرده است و این از افتخارات ماست، اظهار کرد: اگر شما می گویید «مردم سالاری» پس نباید اسلام را به گونه ای ببینید که با مردم سالاری و نظام نظارت مردم بر مردم و مردم بر حکومت مخالف باشد. نباید اسلام را به گونه ای ببینید که برای مردم ارزش قایل نیست بلکه آن اسلام سازگار با مردم سالاری را ببینید که تمام انسان هایی که به این چارچوب وفادارند را به رسمیت می شناسد.

وی افزود: وقتی می گوییم قانون اساسی یعنی هر کس می خواهد در چارچوب این قانون عمل کند، شهروند نظام است و حقوق شهروندی دارد و باید بتواند فعالیت داشته باشد.

خاتمی با اشاره به نوعی از اسلام که با دیدن بدحجابی برآشفته می شود اما تضییع دیگر حقوق مردم موجب برآشفتگی آن نمی شود، با یادآوری اهمیت و محترم بودن حجاب بر ضرورت توجه به دیگر حقوق مردم نیز تاکید کرد و گفت که یک نوع از اسلام، اسلام امیرالمومنین (ع) است که در پی تضییع حقوق یک دختر یهودی، مرگ را بر مسلمان روا می داند.

رییس جمهور پیشین ایران تاکید کرد: با این نوع اسلام امیرالمومنین، حضرت علی (ع) بود که انقلاب کردیم؛ انقلاب کردیم که جامعه ای برخوردار، اقتصادی قوی و عزت بین المللی داشته باشیم و فساد از عرصه حکومت و جامعه از بین برود.

وی افزود: ما انقلاب کردیم که عقب افتادگی را به پیشرفت و سرکوب را به آزادی تعریف شده در جامعه تبدیل کنیم، چه کسی می گوید مردم ما برای زندگی و اقتصاد انقلاب نکردند؟!

خاتمی یادآور شد: البته، نگاهی نیز وجود دارد که می گوید انقلاب شد که فقط برخی احکام اسلامی بر جامعه حاکم باشد اما این دید غلطی است چون اسلام انقلاب به بهبود زندگی و معیشت و حیثیت مردم نیز توجه دارد.

وی یکی از اختلافات مهم اصلاح طلبان با غیراصلاح طلبان را در همین زمینه دانست.



* پیشگامی برای برقراری آشتی ملی

خاتمی درباره درخواست یکی از حاضران مبنی بر پیشگام شدن وی برای برقراری یک آشتی ملی در جامعه گفت: فعلا این بحث آشتی ملی به عنوان بک مساله انحرافی مورد سرکوب قرار می گیرد.

وی افزود: باید توجه شود که راه حل مشکلات کنونی میدان دادن به افرادی با زبان تند و حصر و محدود کردن نیروها نیست بلکه مصلحت نظام ما آشتی ملی است.

رییس دولت اصلاحات ادامه داد: عده ای دیدگاهشان این است که باقی بمانند و شدت عمل خود را در برابر دولت بیشتر کنند و به جای آشتی به حذف و کینه می اندیشند که البته ما نمی گوییم اینها نباشند بلکه باشند اما اجازه دهند مردم محور انقلاب باشند و بگذارند همه دیدگاه ها در عرصه اجتماعی حضور داشته باشد.



*اصلاح طلبی از تکثر دفاع می کند

خاتمی در پاسخ به پرسش یکی از حاضران درباره تشکیلات ندا (نسل دوم اصلاح طلبان) و مورد تایید بودن با نبودن این تشکل گفت: اصلاح طلبی از تکثر دفاع می کند. اصلاح طلبی یک حزب و تشکل نیست بلکه جریانی تاریخی است که اصول، رویکردها و محورهایی مشخص دارد.

وی افزود: اصلاح طلبی به حرمت و حق و کرامت انسان احترام می گذارد، مردم سالاری را مناسب ترین سیستمی می داند که در دوره کنونی شناخته شده است چرا که مردم سالاری در برابر دیکتاتوری و خودکامگی است و از آن جا که فرهنگ ما دینی است، اعتقاد دارد این مردمسالاری باید با فرهنگ دینی ما سازگار باشد و آن دین هم با زندگی امروز سازگار است.

خاتمی یادآور شد: در این مسیر اختلاف نظراتی وجود دارد اما باید مرز بین نزاع و اختلاف مشخص شود و نباید اختلاف به نزاع تعبیر شود.

وی گفت: «زنده باد مخالف من» یک شعار نبود، بلکه یک واقعیت است. اگر مخالف من نباشد، من خودکامه می شوم. اگر مخالف من نباشد فکر من به نقطه مقابل خود برخورد نمی کند و تکامل نمی یابد. بنابراین حضور تشکل های مختلف در ذات اصلاح طلبی است و گروه های مختلف می توانند فعال باشند.

خاتمی افزود: نباید این طور تلقی شود که اصلاح طلبی بد بوده و حالا قرار است اصلاح طلبی خوب ایجاد شود اما متاسفانه این شائبه ایجاد شده است که باید آن را اصلاح کنند و انشاءالله دارند اصلاح می کنند.

وی همچنین درباره برخی تفکرات میان گروه های اصلاح طلب که نسبت به خاتمی انحصاری فکر می کنند، با بیان اینکه «من کوچک همه هستم» توصیه کرد: نیاییم آن کسی که به هر حال به برکت عنایت و حمایت مردم موقعیتی یافته است را سرمایه انحصاری گروهی و جریانی قرار دهیم.

خاتمی با تاکید بر اینکه او ارادتمند همه گروه های اصلاح طلب و حتی غیراصلاح طلب معقول است، گفت: ما نمی گوییم مخالفان ما را حذف کنید و فقط ما باشیم بلکه می گوییم آنها باشند و ما هم باشیم.

وی در پاسخ به یکی از پرسش هایی که درباره کنار گذاشتن قدرت و ورود به اجتماع و اصلاح فرهنگی مطرح شد، گفت: هر جریان سیاسی معطوف به قدرت است. وقتی حزب تشکیل می دهید برای ویترین نیست بلکه می خواهید رویکردها و سیاست ها را پیاده کنید. البته باید اصل نگاه حزب به اجتماع و ارتقای بینش و منش جامعه باشد و اگر به قدرت هم نگاه می کند برای این باشد که رسالت اجتماعی خود را بهتر بتواند انجام دهد.

خاتمی افزود: ما می گوییم باید ضوابط عادلانه دموکراتیک وجود داشته باشد و احزاب به یک اندازه از امکانات برخوردار باشند و به اندازه هم مصونیت داشته باشند.

خاتمی با تاکید بر اینکه رشد سیاسی و اجتماعی و دینی جامعه مهم است و باید انجام شود، افزود: برای انجام این مهم باید زمینه فراهم شود و برای همین به قدرتی نیاز داریم که زمینه حضور در اجتماع را تمهید کند.

رییس جمهور پیشین ایران با بیان اینکه ما بیشتر کنشگری سیاسی داشته ایم تا کنشگری اجتماعی یادآور شد: فقط دولت روحانی نمی تواند به تنهایی زمینه را فراهم کند بلکه بایستی همه نظام با هم این زمینه را فراهم سازند.

خاتمی گفت که اگر زمینه حضور اجتماعی فراهم نشود، آن وقت است که خیلی ها حصر می شوند یا به زندان می روند.



* انتقال آب به مناطق مرکزی ایران

خاتمی در پاسخ به یکی از حاضران که بر ضرورت حمایت از طرح انتقال آب خلیج فارس به شهرهای خشک مرکزی ایران تاکید داشت، گفت: مشکل آب و خشکسالی ایران بزرگتر از آن است که بتوان با طرح های کوتاه مدت آن را حل کرد. نمی دانم چقدر منطقی است که آب خلیج فارس و عمان را جابجا کرد اگرچه می توان بررسی را انجام داد.

وی با اشاره به میزان هشت میلیارد متر مکعب آب خروجی از مناطق ایران به خلیج فارس و طرح توزیع عادلانه آب تصریح کرد: باید فکری برای این آب ها کنیم که راه آسان تری به نظر می رسد.

خاتمی افزود: زمانی فکر شده بود که آب های آن سوی زاگرس به این سو آورده شود و مورد استفاده قرار گیرد که طرح هایی اجرا شد اما بخشی از آن بر زمین ماند. مساله دیگر نحوه مصرف آب است. در حال حاضر بهره گیری آب ما شاید حدود40 درصد باشد و 60 درصدر آب هدر می رود اما اگر وضعیت نحوه مصرف اصلاح نشود، یزد، اصفهان و کاشان و بسیاری مناطق دیگر به کویر تبدیل خواهد شد.

او یزد را یک فرهنگ و یک تاریخ خواند و با اشاره به نقش یزد در پیشگیری از گسترش کویر تاکید کرد که این فرهنگ سرمایه اصلی است و نباید هدر رود.

رییس جمهور پیشین ایران با هشدار نسبت به اینکه فلات مرکزی ایران در معرض کویر شدن است، تصریح کرد: یک فرهنگ و مدنیت عظیم در حال از بین رفتن است و باید برای جلوگیری از آن تلاش کرد.

شبس ** 1346 ** 1551