گل‌فشان "پیرگل" خاش در بوته فراموشی

گل‌فشان پیرگل خاش که در 90 کیلومتری جنوب شهر خاش واقع شده است، نداشتن راه دسترسی و امکانات مناسب این جاذبه مهم و دیدنی را به اهاله ی فراموشی سپرده است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران‌(ایسنا)، منطقه سیستان و بلوچستان، گل فشان‌ها پدیده جالب و مهیجی هستند که با جزر و مد دریا از دل زمین گل به بیرون پرتاب می کنند. گل فشان‌ها پدیده‌ای طبیعی و همانند آتشفشان هستند که به صورت تپه‌ای مخروطی بوده و به جای گدازه، از دهانه آن گاز همراه با گل خارج می‌شود و این مخروط‌ها گاه به صورت انفرادی و در برخی مناطق با یک یا چند مخروط کوچکتر و فرعی همراه هستند. درحال حاضر برخی از گل فشان‌های ایران خاموش‌ یا غیرفعال هستند و برخی دیگر فعال بوده و دارای فعالیت متناوبی هستند.

در فصول بارندگی، فعالیت آنها بیشتر می‌شود، اما گل آنها رقیق تر و سیال تر بوده و به صورت سرریز جاری می‌شود و در فصول خشک تر فعالیت آنها کمتر است و در عوض گل غلیظ تر و به حالت انفجاری تر بیرون می‌ریزد. این لایه‌ها دارای ساختمان فلسی یا پولکی هستند و با یکدیگر همپوشی دارند. به گونه‌ای که جدیدترین لایه در رو، و در راس مخروط قرار گرفته و قدیمی‌ترین لایه نیز به رنگ روشن است.

همچنین گاهی جریان گل غلیظ در دامنه مخروط نقوش مینیاتوری همانند گچ بری‌های قرنیز شکل را پدید می‌آورد. از آن پس زمان خاموشی و مرگ گل فشان فرا می‌رسد و فرسایش برآن غالب شده و عمل فرسایش در برخی موارد منجر به محو کامل گل فشان می‌شود و اثری از آن بر جای نمی‌گذارد.

گستره‌ای سه هکتاری پوشیده در لفافه گل‌های رس و مارن، بدون هیچ گیاه و سبزی در اطراف، منحصر و تک افتاده در نزدیکی ساحل دریای آزاد، منظره‌ای زیبا از عارضه جغرافیایی به نمایش گذاشته است. پیرگل نام گل افشان مشهور خاش است، خاک حاشیه‌اش که ترک برداشته و خشک و نیمه خشک، تکه تکه شده، با رنگی شبیه خاک کائولین‌(خاک زرد) جلایی زیبا به فضای بین کوه‌های سپیدپوش تفتان داده است.

عبدالباسط پاکزاد ریئس اداره منابع طبیعی وآبخیزداری شهرستان خاش در این خصوص در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران‌(ایسنا)، منطقه سیستان و بلوچستان، افزود: گل فشان پیرگل شهرستان خاش، جاذبه‌های طبیعی زیبایی را در منطقه فراهم آورده است.

وی بیان کرد: گل افشان پیرگل در پهنه‌ای با وسعت تقریبی ۷ هکتار در منطقه‌ای با خاک‌های زرد رنگ و عاری از هر گونه پوشش گیاهی قرار گرفته است.

پاکزاد افزود: در قسمت بالای تپه ماهورها تعداد زیادی مخروط قدیمی و خاموش وجود دارد که بعد از چند سال فعالیت، دهانه آنها مسدود شده و دهانه جدیدی به وجود آورده است.

به گفته این مسئول، جنس رسوبات حاصل از گل فشان رس و مارن است و گل‌های آن تازه، رنگی تیره تا خاکستری به خود گرفته‌اند.

وی اظهار کرد: رسوبات این گل فشان پس از خشک شدن رنگی روشن پیدا کرده و رنگ زرد را به معرض نمایش می‌گذارند.

علیرضا شهرکی، فرماندار خاش نیز در این خصوص در گفت وگو با خبرنگار ما نداشتن راه مناسب و معرفی ناکافی گل فشان پیرگل را از معضلات عمده در جذب گردشگران عنوان کرد.

وی بیان کرد: برای دسترسی به گل فشان پیرگل که در 90 کیلومتری جنوب خاش قرار دارد باید فاصله ۳۰ کیلومتر جاده خاکی نامناسب و بی کیفیت را با هزار درد و مشقت تحمل کرد.

وی تصریح کرد: اگر به این منطقه مانند گل فشان تنگ واقع در حوالی چابهار، آب گرم بزمان و … توجه می‌شد، بسیاری از مردم استان و کشور می‌توانستند از خواص فراوان آن بهره ببرند.

نماینده علی دولت در خاش گفت: پیر گل یکی از جاذبه های دینی و مهم شهرستان خاش است و می‌تواند به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان سیستان و بلوچستان بشمار آید، اما باید راه دسترسی خوب و امکانات لازم برای گردشگران مهیا شود تا گردشگران برای مراجعه به آنجا با مشکلی مواجه نشوند.

انتهای پیام