بزرگان حوزه و مراجع احساس خوبی به روحانی و دولتش دارند

موسوی تبریزی در گفت و گوی تفصیلی با خبرنگار سیاسی ایرنا تاکید دارد که امروز همه جریان های عمده اصولگرا و اصلاح طلب سعی می کنند خود را با مشی اعتدالی دولت هماهنگ کنند که این موضوع فرصت بی بدیلی برای شخص آقای روحانی و مجموعه نظام است.

وی رویکرد حوزه و بزرگان آن به انتخاب آقای روحانی و پیگیری مشی اعتدال را خوب توصیف کرد و گفت: ملت ایران مهم ترین عامل در خلق حماسه سیاسی بوده اند.

مشروح این گفت و گوی تفصیلی را در زیر می خوانید:



** ایرنا – استقرار دولت تدبیر و امید و حمایت های مقام معظم رهبری از این دولت نوید آینده ای بهتر برای مردم و نظام دارد، به عقیده شما این موضوع تا چه میزان می تواند، نظام را در دستیابی به اهدافش یاری رساند؟

++ برای تحلیل این وضعیت، باید بین وضعیت گذشته، امروز و ایده آل مقایسه ای صورت گیرد و بر اساس آن تحلیل درستی از شرایط ارایه کرد.

البته ایده آلی که مردم آن را مطالبه می کردند و اینکه تا چه حد این وضعیت ایده آلی خواست مردم تحقق یافته است، موضوع دیگری است. باید ببینیم این مطالبات مردمی از ابتدای انقلاب تا امروز به چه میزان تحقق یافته است. نیاز است که دوره های مختلف، دوران دفاع مقدس، دوران سازندگی، دوران اصلاحات، دوران آقای احمدی نژاد و امروز را با مطالبات و خواسته های مردم مقایسه کنیم و بعد تحلیل درستی ارایه کنیم که چقدر این خواسته ها تحقق یافته است.

قطعا راه طولانی تا رسیدن به مطالبات مردم و ایده آل داریم. از درس هایی که از مولا امیرالمومنین (ع) استفاده کرده ایم این است که در یک حکومت اسلامی وضعیت بسیار متعالی تر از وضع موجود باید باشد. برغم همه تلاش ها و خدماتی که صورت گرفته اما وضعیت ایده آل به دست نیامده است.

در خصوص 8 سال گذشته، به طور مسلم مسایلی در برخوردها، رفتارها و مدیریت ها هم در سیاست داخلی و هم مسایل سیاست خارجی، پیش آمد که ملت ایران را دچار زیان کرد. چهره نظام جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور لطمه دید. ما دشمنان بسیاری داریم که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی سعی در ضربه زدن به نظام اسلامی داشته اند، اما همه مشکلات نیز به دلیل فعالیت دشمنان نیست و خودمان نیز رفتارهای اشتباهی داشته ایم که نمونه های بارز آن در دولت قبلی مشاهده می شد.

مهم ترین لطمه در داخل انشعاب بین مردم و سرد شدن جوان ها و حتی جدا شدن افرادی که از ابتدا با انقلاب بوده اند، بوده است. از نظر اقتصادی مشکلات بسیار زیادی به وجود آمد. در مقایسه با آن زیان ها که هر روز اضافه می شد، امروز اینکه این زیان ها متوقف شده، خود امری مهم است.



** ایرنا – این موضوع را می توان به عنوان یک دستاورد دانست و اینکه چه کسانی بیشترین سهم را در این دستاورد داشته اند؟

++ به طور قطع شخص آقای روحانی و دولت وی درصدی در این موفقیت و دستاورد نقش داشته اند. اما مهم ترین و تاثیرگذاری ترین عامل در تحقق این دستاورد مردمی بوده اند که در برهه های خطیر وظیفه خود را به خوبی انجام داده اند. مردم فهمیده ای که زود درک می کنند که با توجه به شرایط باید چه اقدامی انجام دهند.

افراد دیگری نیز تاثیر داشته اند که در راس آنها مقام معظم رهبری با رهنمودهای عالمانه شان قرار دارند. تعبیرات مقام معظم رهبری درباره حضور مردم در انتخابات 24 خرداد، بعد از یکی دو انتخابات ابتدای انقلاب که عباراتی از سوی امام مطرح شد، بی نظیر بود. یادم هست که درباره تعیین نظام، امام فرمودند که همه بیایند در انتخابات شرکت کنند، اگر نظام شاهنشاهی را هم می خواهند در رای خود اعلام کنند، این در حقیقت تحویل گرفتن و بزرگ دانستن مردم است. یعنی اینکه کشور متعلق به مردم است و به آنها نیاز دارد.

اینکه رهبری فرمودند که هرکس نظام را هم قبول ندارد، اما کشور و سربلندی آن را می خواهد بیاید و رای بدهد، بسیار راهگشا و موثر بود. بزرگانی نظیر آیت الله هاشمی رفسنجانی و آقای خاتمی هم از خودگذشتگی کردند. آنهایی که در این چند سال ضربه هایی خورده بودند به هر دلیل، مردم را به شرکت در انتخابات دعوت کردند.

تمام کسانی که در این انتخابات شرکت کردند، این پیام را داشتند که نظام را قبول دارند و اینکه به کسی رای بدهند که نظام او را پذیرفته و به خصوص اینکه یک روحانی است، این حضور و رویکرد آنها در انتخاب آقای روحانی باعث ایجاد گشایش بسیار در کشور شد. اکثریت که باور داشتند و آنهایی نیز که شک داشتند باور کردند که آنچه مردم در صندوق رای می ریزند، از صندوق ها به عنوان رییس جمهوری خارج می شود.

همان لحظه اعلام انتخاب آقای روحانی تاثیرگذار بود. بعد از انتخاب ایشان نیز گشایش های بسیاری ایجاد شد و به طور قطع بعد از این نیز این گشایش ها در عرصه های مختلف صورت خواهد گرفت. همینکه جوان ها با نشاط و شاد به میدان آمدند خود یک دستاورد بزرگ است. من در قم هم می دیدم که تا نیمه شب جوان ها در خیابان ها بودند و شادی می کردند.



** ایرنا – اشاره به قم داشتید، نگاه حوزویان به انتخابات 24 خرداد و انتخاب آقای روحانی چیست؟

++ غالب حوزویان از جمله طلاب و روحانیون و مراجع و بزرگان حوزه، از پیروزی آقای روحانی در انتخابات خوشحال هستند. چون بیشتر آنها نسبت به عملکرد دولت گذشته و شخص آقای احمدی نژاد انتقاد داشتند. اکنون در ملاقات نمایندگان دولت مراجع و بزرگان حوزه علمیه با آغوش باز دولتیان را قبول می کنند. حرف استاندار آقای روحانی را با کمال میل می پذیرند. حتی مراجعی که نوعا ملاقات های سیاسی را نمی پذیرفتند، با کمال میل اکنون می پذیرند.



** ایرنا – این تحولات امیدآفرین را ناشی از چه می دانید؟

++ همان روز انتخابات از لحاظ داخلی پیروزی بزرگی کسب کردیم. در مسایل سیاست خارجی نیز شاهد بودیم که وضعیت خوبی به وجود آمد و روش های اعتدالی دولت شرایط سخت را تغییر داد.

وقتی دولتی با پشتوانه ملی پایین در راس کار باشد، فشارها نیز افزایش می یابد اما وقتی ببینند دولتی از پشتوانه مستحکم مردمی برخوردار است، مسلما کوتاه می آیند. برخی از دیپلمات ها پیش از آغاز مذاکرات به ما می گفتند که پس از انتخابات و اعلام پیروزی روحانی در انتخابات، برخوردها به طور کامل تغییر کرد.

همه ادعاها هم مبنی بر اینکه مردم از نظام خسته شده اند و توجهی به خواسته های جمهوری اسلامی ندارند دیگر باطل شده و دیگر هیچ کشوری نمی تواند چنین ادعاهایی را مطرح کند. مقبولیت نظام هم بیش از گذشته شده و افزایش یافته است.

وقتی مذاکرات هم آغاز شد، نقش دولت و تلاش های دکتر ظریف و تیم مذاکره کننده با پشتوانه ملی مشخص شد. با تعقل و تدبیری که دولت اعمال کرده، سرمایه بزرگی برای کشور ایجاد شده که هر روز بیشتر نیز خواهد شد.



** ایرنا – مهم ترین ویژگی آقای روحانی و دولت وی را چه می دانید؟

++ من تازه به مسایل سیاسی وارد نشده ام، هم قبل از انقلاب و هم بعد از انقلاب در کنار امام بوده ام. خانه ام در جماران کنار بیت امام بود. مسایل را اطلاع داشتم و اطلاعات عمیق از فرآیندهای سیاسی داشتم. وقتی در طول این سال ها دولت ها و مدیران توانسته اند خوب صحبت کنند، موفق عمل کرده ایم و با پشتوانه مردمی بیشتری مواجه بوده ایم. نمونه آن آیت الله هاشمی رفسنجانی بود. ایشان مدیر لایق و توانمندی بودند گر چه بعد از جنگ دولت را به دست گرفتند که مشکلات سازندگی بر دوش دولت بود و بر این اساس هنوز هم برخی گلایه هایی دارند. در آن زمان امیدی پیدا شده بود که می توانند مردم را از نظام جدا کنند. بعد خاتمی با آن همه رای آمد و نگاه ها تغییر کرد اما اواخر دوران احمدی نژاد باید نفت ارزان می فروختیم تا شرکت ها بدون قبول بیمه نفت ما را جابجا کنند.

در مذاکرات خوب حرف زده شد. آمریکا با تقاضا و اصرار خود وارد مذاکرات شد و این ادعاهای کاخ سفید که ایران مجبور به حضور در مذاکرات شده است، کاملا بیهوده است. آمریکا دید اگر در مذاکرات شرکت نکند و از این موقعیت استفاده نکند، اروپا در این خصوص از او جدا می شود و در مجموع زیان می کند و این آمریکا بود که مجبور شد به مذاکره با ایران تن دهد.

به طور قطع آمریکا منافع خود را رها نمی کند. هیچ کشوری منافع خود را رها نمی کند. این ادعای باطلی است که بگوییم کشورها بر خلاف منافع خود عمل می کنند. اما هنر ما این است که این منافع را تقسیم کنیم و به گونه ای رفتار کنیم که در این گیر و دار منافع هر دو طرف به طور مساوی تامین شود که دولت آقای روحانی این هنر را داشت.



** ایرنا – برخی انتقادهایی را درباره همین موضوع منافع ملی نسبت به عملکرد تیم مذاکره کننده هسته ای مطرح می کنند، مبتنی بر اینکه این تیم نتوانسته منافع کشور را تامین کند، این نقدهابا چه هدفی مطرح می شود؟

++ سیاست خارجی فعالی از سوی دولت درپیش گرفته شد و با پشتوانه رهبری و ملت بزرگ ایران به گونه ای شد که منافع کشور در این مذاکرات تامین شد. تیم مذاکره کننده توانست امریکا را وادار کند که منافع ایران در بهره برداری از انرژی صلح آمیز هسته ای را بپذیرد. امکان ندارد مساله به این مهمی که جنبه ملی دارد، بدون نظر و اجازه رهبر معظم انقلاب صورت گیرد. امام هم اولین مساله در سیاست خارجی که موضوع گروگان های آمریکایی بود را بدون هیچ قید و شرطی به مجلس واگذار کردند. من در آن زمان نماینده مجلس بودم، امام هیچ شرطی را مطرح نکردند. اینکه مذاکره مستقیم و یا غیرمستقیم باشد، مجلس تصویب کرد. بگذریم از اینکه در مجلس خوب عمل شد یا نه؟ اما امام موضوع را به مجلس واگذار کردند و اگر امام اینگونه اقدام نمی کردند، مگر مجلس می توانست وارد آن مذاکرات مهم شود.

درباره مذاکره با آمریکا در خصوص مساله مک فارلین نیز امام اطلاع داشتند. آقای ری شهری وزیر وقت اطلاعات که کمی بی اطلاع بود به امام نامه نوشته و اعتراض کرده بود، امام فرموده بودند که شما دخالت نکنید.



** ایرنا – نظر برخی از مجلسیان این است که دولت اطلاعات کاملی به آنها ارایه نکرده است و تاکید دارند که دولت اطلاعات کامل مذاکرات را منتشر کند، این خواسته را به حق می دانید؟

++ نیازی نیست که مسایل اینگونه مهم در حد گسترده منتشر شود. در آن زمان چند نفر از بزرگان با نظر امام مذاکره در خصوص موضوع مک فارلین را آغاز کردند و بسیاری از آن خبر نداشتند. در مذاکرات هسته ای نیز قطعا نظر مقام معظم رهبری کسب شده و ایشان از موضوعات اطلاع دارند. رهبری موضوع نرمش قهرمانانه را مطرح کردند. این موضوع درکتاب صلح امام حسن (ع) آمده و مقام معظم رهبری پیش از انقلاب آن را نوشته اند.

باید برای تامین مصالح نظام و مردم، با شرایطی این نرمش را داشت. درنهج البلاغه این موضوع است که وقتی عمر شورای مشورتی درست کرد که بعد از من این 6 نفر یکی از خود را انتخاب کنند، امیرالمومنین (ع) به آن شورا می رفت. ابن عباس می گفت که شما به این شورا نروید، امام جواب نداد و در شورا حضور یافت و نتیجه آن شورا عثمان شد. باز ابن عباس گفت که چرا به شورا رفتی؟ اما امام فرمودند که من حکومت نمی خواهم، من مصالح اسلام و مسلمین را می خواهم و راه این مصالح را می روم. ما از امام علی (ع) این را یاد گرفته ایم.

آیت الله منتظری در دوره ای بعد از جریان هدف قرار دادن هواپیمای ایرباس ایران از سوی آمریکا، به امام نامه نوشت که قطعنامه را بپذیرید. چون دستی در کار است که مسلمانان را به جان یکدیگر بیاندازد. آن موقع من در مجلس بودم، امام در پاسخ گفتند که تردید در ادامه جنگ خیانت به رسول الله (ص) است و شما هم به جنگ کمک کنید. 14 روز بعد فرمانده سپاه جناب آقای محسن رضایی و نخست وزیر وقت نامه نوشتند به امام که وضعیت چگونه است، امام قبول کردند که قطعنامه را بپذیرند. 14 روز فاصله نامه آقای منتظری و جواب به آن و قبول قطعنامه است. اگر امام جام زهر می نوشد به این دلیل است که آن چیزی که می خواستیم در جنگ محقق نشد، اما مصحلت کشور مهم تر از این موضوعات است. البته در جنگ پیروزی های بزرگی به دست آوردیم. دنیا فهمید که ما آغاز کننده جنگ نبوده ایم.

مقام معظم رهبری تصمیم شجاعانه برای مذاکرات گرفتند که دولت نیز آن را پیش می برد. پشتیبانی مردم نیز با آن همراه است. اینکه مردم امیدوار شدند بسیار خوب است. رهبری فرمودند که باید به دولت مهلت داد که برنامه ها را پیش ببرد.



** ایرنا – عده ای دربین این خواسته های خود مسایلی را می خواهند علنی شود که اسرار کشور است و دولت نیز بر اساس همان مصالح ارایه همه اطلاعات را مقدور نمی داند، ارزیابی شما از رویکرد دولت در ارایه اطلاعات به جامعه چیست؟

++ امیرمومنان (ع) در حین جنگ با معاویه، در نامه 51 نهج البلاغه که نامه ای برای فرماندهان جنگ است، می فرمایند، وظیفه داریم که بعد از اینکه به مقامی رسیدیم، تغییر پیدا نکنیم و همیشه با مردم مشورت کنیم، در نهایت به اینجا می رسند که هیچ سری را از مردم مخفی نکنید به جز مسایل محرمانه جنگ. برنامه ریزی برای مصاف چیزی نیست که همه اطلاعات آن را بتوان ارایه کرد. قبل از به نتیجه رسیدن مسایل امکان فاش شدن آن وجود ندارد.

در عهدنامه مالک اشتر نیز حضرت فرموده اند که اگر دشمن به صلح و مذاکره دعوت کرد هرگز آن را رد نکن، چون منافع دارد، اما هوشیار باش که امکان دارد دشمن از گوشه ای باز ضربه وارد کند.

میدان جنگ ما امروز مذاکرات هسته ای است. یا باید به رهبری و مسوولان اعتماد کنیم یا نه، اگر اعتماد داریم باید اجازه بدهیم که مذاکرات صورت گیرد که البته قطعا رهبری اشراف کامل بر آن دارند.

در مذاکرات باید چیزهایی مخفی بماند. بسیاری اجازه نمی دهند مذاکرات به نتیجه برسد. در موضوع مک فارلین و مذاکرات آن نیز اولین طرفی که موضوع را خراب کرد، رژیم صهیونیستی بود، چون نمی خواست به نتیجه برسد. در آن زمان هم در مجلس نیز عده ای جنجال می کردند که آقای هاشمی رفسنجانی را اذیت کنند، امام (ره) برخورد کردند و فرمودند که اینها از اسرائیل هم بدتر هستند. اینها به نفع اسرائیل کار می کردند. اگر برخی مسایل علنی شود به نتیجه مطلوب نمی رسد.

وقتی به وزیر خارجه رای اعتماد دادیم، مادامی که خلاف آن ثابت نشده است، باید بپذیریم که مسایل را پیش ببرد. مگر سوالات مخفی از وزیر را از مجلس گرفته اند. اینکه باید اطلاعات را به طورکامل پخش کرد درخواست درستی نیست. بعدا هم که مشخص شد به رییس مجلس مسایل ارایه شده است. اگر ادعای تبعیت از رهبری وجود دارد باید در این مسایل نیز لحاظ شود.



** ایرنا – هر دو جریان عمده کشور شامل اصولگرا و اصلاح طلب تفکر اعتدالی حسن روحانی را به خود نزدیک می دانند و وی را نمادی از تفکر خود می دانند، اصلاح طلبان می گویند آمدن ما باعث رای آوردن روحانی شد و اصولگرایان نیز حسن روحانی را عضو جامعه روحانیت و از طیف اصولگرا می دانند، کدام یک از این ادعاها را درست می دانید؟

++ به مسایل حزبی کاری ندارم. بارها گفته ام، در میان اصولگرایان افراد خوب اصلاح طلب وجود دارند. در میان اصلاح طلبان هم افراد تند و خرابکار وجود دارد، این را باید به عنوان یک اصل بپذیریم. نباید مطلق نگاه کنیم، حتی نسبت به اشخاص، چون اشخاص هم امکان دارد تغییر کنند. از ابتدای انقلاب با همه گروه ها کار کرده ام و همکاری داشته ام، در جمع اصولگرایان افراد خوبی حضور دارند و اصلاح طلبان هم. هر دو طرف افراد تندرو دارند که مصالح جامعه را رعایت نمی کنند. باید مصالح را دنبال کنیم.

تدبیر و اعتدال از حرف ها و صفاتی است که به هر کس بگوییم شما دارید، خوشحال می شود و بالعکس آن همه ناراحت می شوند. اساسا همه می خواهند بگویند ما معتدل هستیم و تدبیر داریم. خروج از اعتدال به معنای تندروی و کندروی است. به اندازه ها توجه نکردن خروج از اعتدال است که همه انسان ها نیز این اصل را می پذیرند، اسلام نیز آن را گفته است.

عدالت نیز در درون اعتدال است و همه دوست دارند که اینگونه باشد. همه گروه های اصلاح طلب و اصولگرا هم می گویند ما معتدل هستیم. گر چه در هر دو طرف هم اشتباه وجود دارد.

اینکه هر دو جریان اصولگرا و اصلاح طلب می گویند ما معتدل هستیم این یک سرمایه برای آقای روحانی و دولت ایشان و مجموعه نظام است. نفع کشور هم به همین اعتدال است. اینکه عقلانیت و تدبیر را بپذیریم خوب است. اما درباره واقعیت رای آقای روحانی چیز دیگری است.



** ایرنا - کدام یک از جریان ها بیشترین تاثیر را در تحقق حماسه سیاسی 24 خرداد داشتند؟

من نمی گویم که اگر اصلاح طلبان رای نمی دادند، کشور بدون رییس جمهوری می ماند، اما رای بالای کلی در انتخابات 24 خرداد، ناشی از حرکت گروه های مقابل اصولگرایان بود. حرکتی صورت گرفت که همه در انتخابات شرکت کنند. اصولگرایان تبعا در انتخابات شرکت می کردند، اما احتمال نیامدن برخی از اصلاح طلبان وجود داشت که آمدن آنها باعث شد تعداد شرکت کنندگان در انتخابات افزایش یابد.

در انتخاب شخص آقای روحانی نیز قطعا اصلاح طلبان دخیل بوده اند، گر چه اصولگرایان نیز برخی به آقای روحانی رای دادند، اما تعارف نداریم اصولگرایانی که رای حزبی و گروهی داشتند به آقای جلیلی رای دادند. جمعی از اصولگرایان و احزاب خاص نظیر موتلفه نیز به آقای ولایتی رای دادند. عده ای نیز در این گروه نبودند اما اصلاح طلب نیز نبودند که به آقای قالیباف رای دادند.

20 درصد از اصولگرایان به آقای روحانی رای دادند. 60 درصد آنها به آقای جلیلی و مابقی نیز به آقای ولایتی و قالیباف رای دادند. اما 100 درصد اصلاح طلبان به روحانی رای دادند. پیروزی قطعی روحانی با رای اصلاح طلبان بود. البته منظورم به چند گروه محدود اصلاح طلب مربوط نمی شود. منظورم کل جریان اصلاح طلبی است که در راس آنها آقای هاشمی رفسنجانی قرار دارد. آقای هاشمی رفسنجانی و طرفداران او یک لشگر هستند. در انتخابات همه این تفکرات در کنار هم قرار گرفتند.



** ایرنا – خود آقای روحانی به نظر می رسد قائل به این تقسیم بندی ها نباشد و خود را مدیون مردم بداند، نظر شما چیست؟

++ البته این طبیعی است که آقای روحانی اکنون خود را وابسته به هیچ گروه و حزبی نداند. آقای روحانی به عنوان یک شخصیت روحانی وارد جامعه روحانیت شد. وقتی روحانی وارد این تشکل شد آقایان کروبی، ناطق نوری، مهدوی کنی نیز در آن حضور داشتند. جامعه روحانیت تاریخی دارد که در مسیر آن تغییرات رویکردی بسیار وجود دارد. انشعاب نیز به همین دلیل صورت گرفت که افکار مختلف در آن وجود داشت، در زمان امام هم این اختلافات پیدا شد. تا رسید به جایی که امثال ناطق نوری، روحانی، اکرمی در جامعه روحانیت حضور ندارند و امروز کسانی دیگری از طرف جامعه روحانیت صحبت می کنند.

آقای مهدوی کنی که من بسیار به ایشان ارادت دارم، نیز اینگونه فکر نمی کرد. اگر بخواهیم تقسیم بندی کنیم، آقای مهدوی کنی در آن زمان در جریان چپ می گنجید که مقابل آن دوستان راست که جامعه روحانیت بود، قرار داشتند. در منزل ما در جماران جلسه ای داشتیم که من در آن زمان دادستان انقلاب بودم. حاج احمد آقا هم بود. صحبت شد که چه کسی برای وزارت ارشاد انتخاب شود، من آقای مهدوی کنی را برای وزارت ارشاد پیشنهاد کردم، گر چه مهدوی کنی بالاتر از این بود که وزیر میرحسین موسوی شود. اما این موضوع را مطرح کردم. یکی از دوستان جامعه روحانیت که فرد خوبی هم هست، به من گفت که این پیشنهاد را مطرح نکن، چون آقای مهدوی کنی چپ می زند. چرا این را گفت؟ چون آقای مهدوی کنی می خواست همه را داشته باشد، با همه خوب رفتار می کرد. مهدوی کنی حتی درباره مجاهدین خلق و یا همان منافقین نیز قصد داشت آنها را جذب کند.

حتی برای دبیری جامعه روحانیت مبارز عده ای از این طیف او را قبول نمی کردند. مثلا آقای امامی کاشانی از گروه راست و اصولگرا به معنای سنتی نبود. خود آیت الله جنتی نیز در آن زمان که چپ و راست مطرح بود، جزو چپ مطرح می شد.

پس نتیجه گیری می کنیم، اینکه روحانی عضو جامعه روحانیت بوده ، دلیل نمی شود که عضو جریان اصولگرایان بوده است. در زمانی بر اساس مقتضیات زمان جامعه روحانیت تشکیل شد و خوب هم عمل کردند. عده ای انقلابی نظیر آیت الله بهشتی، مفتح، شهید شاه آبادی و امثال آیت الله خامنه ای، هاشمی رفسنجانی و موسوی اردبیلی هم بودند. اما به مرور برخی برخوردها باعث شده عده ای کناره گیری کنند. برخی شرکت می کردند اما نتوانستند تحمل کنند مثل موسوی خوئینی ها و دیگران، برخی در آن شرکت کردند اما اعتراض داشتند و تحمل می کردند، مثل آقای انواری و مهدوی کنی. مثل ناطق نوری که در این سال ها تغییر موضع اساسی داشته و آقای روحانی که از ابتدا هم موضعی متفاوت داشته است.

آقای روحانی از ابتدا نیز پیرو اعتدال بود و با تندروی کار نداشت. در مجلس سوم آقای روحانی منتصب به این جریانات موجود نبود. در جای خود مانند اصولگرا و در زمان مقتضی مانند اصلاح طلبان سخن می گفت و به آیت الله خامنه ای و هاشمی رفسنجانی نیز از ابتدا نزدیک بود.



** ایرنا – در بین تشکل های حوزوی که تقریبا یک کار را انجام می دهند، انشعابات موجود چگونه به وجود آمد، اصولا این گروه ها مثل مجمع مدرسین و جامعه مدرسین چگونه شکل گرفت؟

++ درست است که مسایل فقهی در حوزه مطرح بود، اما در همین موضوع فقه هم نظرات مختلف وجود داشت. این اختلافات در زمان امام هم وجود داشت. وقتی ایشان نظرات جدید خود را درباره شطرنج و موسیقی و مسایل مربوط به نقش زمان و مکان در فقه مطرح کردند حتی برخی از اعضای جامعه مدرسین به امام اعتراض کردند. این حق حوزه است. حوزه باید مانند دانشگاه، آزاد باشد.

درباره مساله جامعه مدرسین و مجمع مدرسین، اولا اینکه ما کاری با هم نداریم، عمده مسایل نیز درباره اختلافات فقهی نیست. بلکه بیشتر اختلافات در مسایل سیاسی است.



** ایرنا – موضوع اصلی این است که باید با هم کار داشته باشید و این ارتباطات در حوزه و اساتید برقرار باشد.

++ مسایل سیاسی مطرح است. تعارف هم نداریم. زمانی جامعه مدرسین احمدی نژاد را انتخاب می کند و ما نفر دیگری را. اختلافات به این شکل است. اندیشه های سیاسی ما واقعا متفاوت است. مجمع مدرسین هم از ابتدا متفاوت بوده است. ما ابتدا دفتر تبلیغات را شکل دادیم، من دفتر تبلیغات را به امر امام تشکیل دادم و دیگر هم آمدند. همان جا هم ما با جامعه مدرسین اختلاف فکری داشتیم. در خبرگان اول نیز آنها لیست جداگانه دادند و ما هم برای خودمان لیست دادیم. درباره کیفیت برداشت از فقه هم بین جامعه مدرسین و مجمع مدرسین تفاوت وجود داشت. جامعه مدرسین حتی با برخی از افکار امام درباره موضوعات فقهی نیز نظیر برخی احکام اولیه و ثانویه مخالف بودند و ما با آن موافق بودیم.

آن زمان جامعه مدرسین در سازمان تبلیغات بودند و ما در دفتر تبلیغات اسلامی. امام نیز این اختلافات سیاسی را تا به تخریب نرسد، پذیرفته بودند.



** ایرنا – با آیت الله یزدی هم ارتباط دارید؟

++ با آیت الله یزدی از قبل از انقلاب دوست هستیم. البته اکنون کمتر همدیگر را می بینیم. مشکلی هم نداریم. رفاقت ها وجود دارد. با برخی از اعضای جامعه مدرسین هم رفاقت داریم.

البته اصل موضوع و اختلافات هم مربوط به اختلافات فقهی می شود. برخی از اعضای جامعه مدرسین حتی بر اساس همین مسایل با امام برخوردهایی داشتند.

گفت و گو از: داریوش غفاری

سیام 1535