هند، روابط با ژاپن و ریسک سیاسی چین

آسیاتایمز با اشاره به گسترش روابط هند و ژاپن در ماه های اخیر نوشت: در دسامبر 2013 (آذر – دی 92)، امپراتور آکی هیتو و ملکه میچیکو در دیداری نادر از یک کشور خارجی به دهلی نو رفتند. سپس ایتسونوری اونودرا، وزیر دفاع و شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن طی دو سفر جداگانه در نخستین ماه سال جاری میلادی راهی هندوستان شدند. سفر ˈآبهˈ از این جهت نیز دارای اهمیت است که او اولین نخست وزیر ژاپنی به شمار می رود که به مراسم روز جمهوری در هند دعوت می شود. ورود او به هند، با خروج پارک گیون های، رییس جمهوری کره جنوبی از این کشور همزمان شد.

البته ژاپن و هندوستان از دیرباز روابطی خوب داشته اند و ارتباط میان دو کشور از دوران ˈمایجیˈ تا دوران پس از جنگ سرد، همواره دوستانه بوده است.

گسترش اخیر روابط میان توکیو و دهلی با توجه به سیاست پرسر و صدای هند برای ˈنگاه به شرقˈ نیز شایان اهمیت است. دهلی نو سیاست ˈنگاه به شرقˈ را در دهه 90 میلادی برای افزایش روابط اقتصادی و راهبردی با شرق آسیا مطرح کرد. هرچند در دو دهه پس از آغاز آن راهبرد، افزایش نفوذ چین و بی ثباتی های سیاسی و جغرافیایی سبب شد ˈنگاه به شرقˈ آنچنان که انتظار می یافت انجام نشود.

هند و ژاپن در سال 2011 با امضای ˈپیمان شراکت راهبردی اقتصادیˈ میان یکدیگری، گامی جدی در روابط خود برداشتند. بر اساس این پیمان، تعرفه های گمرکی بیش از هشت هزار کالا، از جمله پوشاک، کشاورزی، ماشین آلات، نیروی کار و سرمایه گذاری کاهش یافت. البته هنوز اظهار نظر درباره اثربخش بودن این پیمان زود است، اما می توان به آمارها متکی بود.

برای مثال، صادرات هند به ژاپن در این مدت 24 درصد افزایش یافته و واردات این کشور هم از ژاپن 40 درصد بیشتر شده است. پیش بینی می شود ارزش بازرگانی میان دو کشور در سال 2014 به 25 میلیارد دلار برسد که جهشی چشمگیر را نسبت به 18.3 میلیارد دلار در سال 2013 نشان می دهد.

ژاپن منبع اصلی سرمایه گذاری های هند روی بخش هایی چون متروی شهرهای دهلی و چنای، بزرگراه ها، پل ها و نیروگاه ها بوده است.

روابط نظامی میان هند و ژاپن نیز در سال 2014 با توافق رهبران دو کشور برای افزایش همکاری برای امنیت دریاها، مبارزه با تروریسم و مبارزه با دزدان دریایی، شاهد رشدی چشمگیر بود. اواخر امسال هم توکیو و دهلی سومین نشست مشترک وزیران دفاع خارجه و چهارمین نشست گفتگوهای دفاعی میان دو کشور را نیز برگزار خواهند کرد. دو کشور تصمیم گرفته اند که مقام های نظامی شان با یکدیگر دیدارهایی داشته باشند و حتی احتمال همکاری های فنی در بخش های امنیت پروازی و ترابری میان نیروهای مسلح دو کشور نیز مطرح شده است.

اینکه گسترش روابط میان ژاپن و هند، همزمان با کاهش روابط هندوستان و ایالات متحده صورت گرفته، کمی جالب به نظر می رسد، اما نکته جالبتر نیز در این میان وجود دارد.

چین یکی از انگیزه های توکیو و دهلی برای گسترش روابط است. درگیری بر سر مالکیت جزایر سنکاکو در ژاپن و مجموعه ای از اختلاف های دوران جنگ، نفرت تاریخی و... سبب تیرگی کنونی روابط میان چین و ژاپن شده است.

موضوع چین برای ژاپن آنقدر اهمیت دارد که توکیو ممنوعیت 47 ساله خود برای صادرات سلاح به هند نیز پایان داده است.

با همه اینها، دهلی علاقه ندارد مسایل میان چین و ژاپن با استفاده از زور حل و فصل شود. مقام های هندی بر ضرورت استفاده از گفتگو برای رفع اختلاف ها تاکید کرده اند. هرچند هند علاقه دارد با همکاری کشورهای منطقه، نفوذ خود در شرق آسیا را گسترش دهد. رابطه با ژاپن در چنین شرایطی، یک موقعیت استثنایی است و اگر به خوبی گسترش یابد، ریسک سیاسی ناشی از آن می تواند در درازمدت ثمربخش باشد.

مترجمام**9163**1856