چرا دانش‌آموزان ایرانی یادگیری انگلیسی را بیشتر از فارسی دوست دارند؟

حیدر تورانی درباره چالش‌های آموزش زبان فارسی گفت: شنیدن، خواندن، صحبت کردن و نوشتن مهارت‌های اولیه و پایه آموزش زبان فارسی است که هرکدام از اینها نیازمند کسب مهارت‌هایی در دانش آموزان است.

وی افزود: کارکرد آموزش زبان فارسی به تنهایی به کتاب درسی فارسی بر نمی‌گردد. تا به حال افراد متخصصی به سازمان پژوهش دعوت شده‌اند و در تدوین کتاب درسی نقش ایفا کرده‌اند و کتاب‌های امروز کار تکامل یافته‌ای است. اگر دانش کلامی و درک فارسی‌ دانش‌آموزان در پایه‌های بالاتر پایین است این اشکال، فقط متوجه کتاب درسی نیست، بلکه عوامل محیطی نیز بر آن تسلط دارد.

سرپرست سابق سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با بیان اینکه ارزش زبان فارسی نزد خانواده‌ها یکی از عوامل تعیین کننده در این زمینه است اظهار کرد: معمولا خانواده‌ها ابتدا نمرات ریاضی و علوم را در کارنامه نگاه می‌کنند. البته قبول داریم که بخشی از نارسایی‌ها به کتاب‌های فارسی برمی‌گردد، اما تنها عامل نیست.

تورانی افزود: اگر دانش آموزی بعد از ششم ابتدایی هنوز در فارسی ضعیف است، باید به انگیزه‌های وی در یادگیری زبان فارسی نزد خانواده و جامعه توجه کنیم. آنقدر که خانواده‌ها تمایل دارند فرزندشان را به آموزشگاه زبان انگیسی بفرستند برای تقویت زبان فارسی تمایلی ندارند. اگر گنجینه لغات دانش آموزی در دوره ابتدایی از سطحی بالاتر نرود در درس‌های دیگر هم افت می‌کند.

وی به نقش معلمان نیز اشاره کرد و گفت: آیا همه درس‌ها نزد معلمان به یک اندازه ارزش دارد؟ دانش‌آموز در چشم‌های معلم‌های ما نیز می‌بیند که دروس دیگر چون ریاضی اهمیت بیشتری دارند. روش تدریس معلمان نیز حائز اهمیت است. بنابراین همانظور که گفته شد اگر فارسی دانش آموزان ضعیف است اینها فقط به کتاب درسی برنمی‌گردد. آیا تاکنون مشاهده کرده‌اید کسی معلم تقویتی زبان فارسی برای فرزندش بگیرد؟ وقتی نزد خانواده و جامعه ادراک علمی از زبان فارسی وجود ندارد، وضعیت از این بهتر نمی‌شود.

آزمون استانداردی برای سنجش مهارت‌های زبان فارسی در دانش‌آموزان نداریم


مسعود کبیری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش نیز با بیان اینکه عملکرد دانش آموزان ایران در حوزه درک و فهم زبان مادری آنطور که فکر می‌کنیم باید باشد، نیست گفت: نمره ما در مطالعات پرلز از عدد میانگین ۵۰۰ نزدیک به ۷۰ نمره کمتر و عدد ۴۳۰ است.

وی ادامه داد: تنها چیزی که فعلا  در اختیار داریم نتایج مطالعه پرلز برای درک مطلب زبان است. درباره نوشتن، گنجینه لغات و... اطلاعاتی نداریم. سنجش ملی و آزمون استانداردی هم برای سنجش زبان فارسی نداشته‌ایم. پرلز چهار دوره برگزار شده و نشان می دهد که ما از میانگین نمره‌ای که باید، پایین تر بوده و نمره دانش آموزان ما حدود ۴۳۰ است.

کبیری با بیان اینکه حدود ۵۷ کشور در این آزمون شرکت می کنند گفت: به لحاظ جایگاه ایران در مقایسه با دیگر کشورها باید گفت در ناحیه‌ای هستیم که عملکرد جالبی ندارد و کمتر از میانگین است.

وی به توزیع نامتوازن و پراکندگی بسیار در کشور اشاره کرد و افزود که برخی مدارس به پایین‌ترین سطح نمی‌رسند و برخی بالاترین سطح را دارند که ضعف در عدالت در کیفیت آموزشی را نشان می‌دهد و این آزاردهنده‌تر از رتبه ایران در بین دیگر کشورها است و باید بیشتر به مدارس ضعیف بپردازیم.