خواب و رانندگی

یکی از عوامل اصلی تصادفات فجیع و جانخراش وخانمان برانداز که در جاده ها قربانی بی شمار هم از این آب و خاک و هم از فراسوی مرزها در سراسر جهان می گیرد خواب آلودگی راننده است .

یکی از عوامل اصلی تصادفات فجیع و جانخراش وخانمان برانداز که در جاده ها قربانی بی شمار هم از این آب و خاک و هم از فراسوی مرزها در سراسر جهان می گیرد خواب آلودگی راننده است . رانندگی در شب بخصوص وقتی که راننده خسته است و تمام روز را نیز به جبر اقتصادی زمانه کارکرده ، به وجود آورنده حوادث بسیار غم انگیز در جاده ها است . به کرات در سرویس حوادث روزنامه ها می خوانیم که اتوبوسی که به طور معمول در جاده طی طریق کرده بدون علت خاصی ناگهان از جاده منحرف و به عمق دره ای سرنگون شده است و حاصل آن قطعه قطعه شدن اجساد کثیری از مسافران بی گناه است که از بین انبوهی لاشه آهن آلات بجا مانده از اتوبوس یا سنگلاخ های دره بیرون کشیده می شوند .
در یک گزارش از روزنامه آمریکای امروز U.S.A today از یکصد هزار تصادف گزارش شده که به ۷۶ هزار مجروح و یک هزار و پانصد نفر کشته انجامیده است ، مهم ترین عامل ، خواب آلودگی رانندگان شناخته شده است . در این گزارش از پژوهشگران کارولینای شمالی نقل شده افرادی که از نیمه شب تا ساعت ۶ صبح رانندگی می کنند و افرادی که بیش از یک شغل دارند یا بیش از ۶۰ ساعت در هفته کار می کنند یا افرادی که کمتر از ۶ ساعت در شبانه روز می خوابند در معرض خواب آلودگی و تصادف می باشند .
اگر این تصادفات در خیابان ها صورت گیرد ، صدمات مالی به همراه خواهد داشت و اگر در بیابان ها اتفاق افتد منجر به صدمات جانی اعم از نقص عضو یا مرگ خواهد شد . چنین شرایطی در اوضاع بحرانی و نابسامان اقتصادی کشور ما ، که افراد به حکم ارتزاق و از برای امرار معاش ناچارند که در شبانه روز حتی سه شیفت نیزکار کنند ، به مرز خطرناکی رسیده است .
آمار تصادفات جاده ها در ۲۳ استان کشور از ۲۹ اسفند سال ۱۳۸۲ تا سیزدهم فروردین ماه سال ۱۳۸۳ یعنی ایام نوروز خبر از ناامنی جاده ها می دهد . طبق این آمار ، در هر ده دقیقه یک نفر در اثر تصادفات جاده ای کشور جان خود را از دست می دهد .
با استناد برکتاب تصادفات جاده ای ایران رانندگی در حالت خستگی و خواب آلودگی در کشور طبق آمارهای رسمی در سال ۱۳۶۳ مسبب ۲۷۷۲ مورد یعنی ۹۵ درصد و در سال ۱۳۶۴ مسبب ۲۴۱۶ مورد یعنی ۹۴ درصد تصادفات بوده است و در بررسی مقایسه ای خستگی و خواب آلودگی بیشترین سهم را در مقام مقایسه یا علت های مؤثر دیگر از جمله مصرف مواد مخدر ، مصرف مشروبات الکی و یا ترکیبی از عوامل مزبور به خود اختصاص داده است .
در ارتباط با خواب آلودگی و رانندگی مبحث وقفه تنفسی هنگام خواب مطرح می شود . افراد درگیر این مشکل معمولاً چاق هستند . غبغب آویزان ، گردن کوتاه و ستبر و شکم چاق دارند . در خواب خروپف های شدیدی می کنند و تنفس آنها می ایستند . این افراد نه تنها در شب بلکه در روز در معرض خطر تصادفات جاده ای می باشند . علت اینکه استعداد به چرت زدن و خواب آلودگی دارند و کسر خواب آنها بدین خاطر است که در هنگام خواب دچار وقفه تنفس و از دست دادن هوشیاری می شوند ، این گونه افراد هیچ وقت سیرخواب نمی شوند و تمام روز خواب آلودند .
همچنین مصرف بعضی از داروها ، گیجی و خواب آلودگی می دهد . به طور شایع ، قرص های ضدحساسیت یا آنتی هیستامین که برای حساسیت بینی و یا حساسیت های پوستی مصرف می شود و نیز مصرف مشروبات الکلی آمار تصادفات را بالا می برد . داروهای آرامش بخش و خواب آور و مصرف غذاهای تخمیری مانند دوغ نیز زمینه را برای چرت زدن و خواب آلودگی مهیا می کند .
طبق مطالعه ای که در رانندگان صورت پذیرفته ، ۹ تا ۱۰ درصد تمام سوانح اتومبیل در رابطه با خواب آلودگی بوده است . افرادی که دچار خرناس هنگام خواب بودند ، احتمال خطر تصادفات رانندگی در آنها ۳۰ درصد بیشتر از افرادی بود که خروپف شبانه ندارند .
جای آن دارد که با آمار تصادفات بالای جاده ای در کشور ما رانندگان مبتلا به خروپف های شبانه و وقفه تنفسی هنگام خواب با معاینات دوره ای رانندگان وسایل نقلیه عمومی و اتوبوس های مسافربری شناسایی شوند تا در نتیجه از بروز تصادفات و کشته و زخمی شدن صدها انسان بی گناه پیشگیری شود.