ساده‌دلی اعصاب خرد کن

وودی آلن آدم عجیب و غریبی است، تحت هر شرایطی چه در مقام بازیگر، چه در مقام کارگردان، به خوبی بلد است شگفت‌زده‌ات بکند.

وودی آلن آدم عجیب و غریبی است، تحت هر شرایطی چه در مقام بازیگر، چه در مقام کارگردان، به خوبی بلد است شگفت‌زده‌ات بکند.

من می‌خواهم در مورد فیلم «پول را بردار و فرار کن» صحبت بکنم. فیلم بی‌نظیری که در واقع دومین ساخته وودی آلن در مقام کارگردان محسوب می‌شود. این فیلم توانست از زمان خودش خیلی فراتر برود. چه کسی می‌تواند منکر این مساله شود که وودی آلن در نگارش طنز شیوه‌ای منحصربه‌فرد دارد و به‌عنوان کارگردان مولف جایگاه ویژه‌ای را در ژانر طنز به خود اختصاص داده است. او در نوشته‌هایش به خلق موقعیت‌هایی می‌پردازد که بر اساس جایگاه اجتماعی هر فرد ایجاد می‌شود و در فیلم «پول را بردار و فرار کن» این مساله به خوبی نمود پیدا می‌کند.
داستان این فیلم درباره مردی است که برای پیدا کردن کار و کسب درآمد دچار مشکلات زیادی می‌شود و مشکلات او تا جایی می‌رود که او را وادار به دزدی و کلاه‌برداری می‌کند و در این راه هربار با ناکامی مواجه می‌شود. در آخر فیلم هم که به زندان می‌افتد دنبال راهی برای فرار کردن از زندان است. ماجرا اینجا است که در «پول را بردار و فرار کن» ما با آدم احمقی روبه رو نیستیم، بلکه با آدم ساده‌دلی طرف هستیم که توانایی برقراری ارتباط با جامعه معاصر خودش را ندارد و اتفاقا خیلی تلاش می‌کند که برای امرار معاش کاری برای خودش دست و پا کند، ولی این ماجرا به خاطر همین ساده دلی اعصاب خردکن او همیشه بی‌نتیجه می‌ماند و همین مساله باعث زندانی شدن او هم می‌شود و انگار فرار کردن او بخشی از سرنوشت همیشگی او است که در پیشانی‌نوشتش گذاشته باشند. این فیلم قصه جنایتکار مشهوری است که اصلا در حد و اندازه این جنایت‌ها نبوده و از بد حادثه به این شرایط رسیده است.
این کارگردان علاوه بر اینکه هنگام نگارش فیلمنامه به خلق موقعیت‌های خنده‌آور و جذاب توجه خاصی نشان می‌دهد، در زمان تبدیل متن به تصویر نیز از دقت نظر خاصی برخوردار است و به صورت ویژه به جنبه‌های تصویری اثر خود توجه نشان می‌دهد. این مساله در تمام لحظات فیلم به‌خوبی نمایان است. دیالوگ‌ها تنها زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند که بیان مضمونی اثر نیازمند توصیف بیشتری باشد و از سوی دیگر به کنایه و ایجاز تصویری کمک کند. به نظر من پول را بردار و فرار کن می‌تواند پیشنهاد ویژه‌ای باشد به کسانی وودی آلن را دوست دارند و شاید این روزها با سوژه‌های جدیدش درست مثل خود من خیلی حال نکنند.

رامید جوان
کارگردان و بازیگر