عوارض قرصهای جلوگیری از بارداری

قرص های خوراکی جلوگیری از حاملگی ( ocp ) از نظر مقدار هومون های موجود در آنها به دو دسته تقسیم می شوند که شامل قرصهای با دوز کم و قرصهای با دوز زیاد است که به اصطلاح به آنها به ترتیب LD …

قرص های خوراکی جلوگیری از حاملگی ( ocp ) از نظر مقدار هومون های موجود در آنها به دو دسته تقسیم می شوند که شامل قرصهای با دوز کم و قرصهای با دوز زیاد است که به اصطلاح به آنها به ترتیب LD و HD میگویند.
امروزه قرصهای HD به علت عوارضی که دارند برای جلوگیری از بارداری توصیه نمی شوندو فقط در موارد خاصی که پزشک تجویز میکند باید مصرف شوند ولی قرصهای LD روش بسیار خوبی برای جلوگیری از بارداری هستند و در زنان سالم جوان روش ایمنی محسوب می شوند.
● خطرات مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری ( OCP ) چیست؟
کلأ اکثر روشهای جلوگیری از بارداری ( چه قرص چه روشهای دیگر ) بهر حال با تعدادی مخاطرات برای سلامت همراه هستند ولی باید توجه کنیم که خطر تمام این روش ها ازخطر خود حاملگی و زایمان کمتر است ، تنها استثنای این موضوع ، مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری در زنان سیگاری بالای ۳۵سال است.
● آیازنی که سیگار نمی کشد ولی سن او بالای ۳۵سال است می تواند به مصرف قرص ادامه دهد؟
بلی ، اگر سیگاری نباشد و فشار خون هم نداشته باشد می تواند پس از مشورت با پزشک مصرف قرصها را پس از ۳۵سالگی هم ادامه دهد.
● آیا قرصهای جلوگیری از حاملگی خطر لخته شدن خون در رگها را زیاد میکند ؟
در گذشته که میزان هورمون در قرصها بیشتر بود این خطر هم زیاد تر بودولی امروزه قرصهایی که حاوی مقادیر کمتر هورمون هستند استفاده می شوند که اثر کمتری روی لخته شدن خون در رگها دارند ، ولی به هر حال در برخی از افراد این شانس خیلی بالاتر میرود و مصرف قرص جلوگیری از بارداری در این افراد ممنوع است. مثلا کسانی که سابقه قبلی ترومبوز ( لخته شدن خون در رگها ) را دارند و یا کسانی که از قبل سابقه بیماری های قلبی عروقی را دارند و یا مبتلا به لوسمی و برخی سرطان های دیگر هستند و یا برخی افراد که به طور وراثتی مبتلا به برخی از اختلالات انعقادی هستندو...
بنابراین قویا توصیه می شود که زنانی که دارای سوابق مذکور هستند ، قبل از شروع قرصهای جلوگیری از بارداری با پزشک مشورت کنند.
● آیا OCPها خطر سکته قلبی را زیاد میکنند؟
اگر زنی عوامل خطر سکته قلبی را نداشته باشد ( مثلا سن بالا ، چربی خون بالا ، مصرف سیگار ، سابقه خانوادگی و... ) ونیز از قرصهای حاوی دوز کم استفاده کند خطر سکته قلبی در او افزایش نمی یابد و همچنین کسی که در سالهای قبل از OCP استفاده کرده است در آینده دچار افزایش خطر سکته قلبی نخواهد شد.
● آیا قرص جلوگیری از بارداری خطردیابت را بالا می برد؟
مصرف OCPبه خصوص انواع با دوز بالا ، می تواند مختصری قند خون را افزایش دهد وباعث مقاومت در برابر عملکرد انسولین شود ، ولی اکثر افراد به طور طبیعی از طریق افزایش ترشح انسولین بدن با این اثر OCPها مقابله میکنند.
به هر حال تغییراتی که درسطح انسولین و قند خون در اثر OCPهای با دوز کم ایجاد می شود به قدری جزئی است که هیچ گونه اهمیت بالینی ندارد و مصرف OCP باعث افزایش خطر دیابت نمیشود.
● سایر عوارض آزار دهندهOCPچیست؟
تهوع و ناراحتی پستان در برخی افراد رخ میدهد که البته خوشبختانه این آثاردر چند ماه اول مصرف بیشترین شدت را دارند ودر اکثر مواردبه تدریج ناپدید میشوندو بخصوص در انواع جدیدتر OCP شیوع این عوارض کمتر است .
گاهی مصرف این قرصها باعث افزایش لکه های پوست صورت می شوند که امروزه به علت کاهش دوز هورمون در این قرصها این مشکل نادرتر شده است.
گاهی کاهش میل جنسی رخ میدهد که اگرچه نادر است ولی گهگاه مشکل ساز است و ممکن است باعث شود که فرد در صدداستفاده از روش دیگری برای جلوگیری از حاملگی برآید.
در برخی افراد نیز افزایش وزن رخ میدهد که این افزایش وزن معمولاٌ با رژیم غذایی کنترل میشود ولی گاهی نیز تنها راه دست یابی به کاهش وزن قطعocpاست.

دکتر ریحانه پیرجانی
متخصص زنان و زایمان
www.drpirjani.ir
منابع: کتاب اسپیروف ۲۰۰۵ و کتاب نواک ۲۰۰۷