تغذیه؛ چاقی و لاغری

برای لاغر شدن به دنبال انگیزه قوی باشید. انگیزه قوی کار را بسیار آسان می کند. پیروی از یک برنامه غذایی سالم نیاز به انگیزه دارد. سال هاست به بد غذا خوردن عادت کرده ایم. برای بعضی …

برای لاغر شدن به دنبال انگیزه قوی باشید. انگیزه قوی کار را بسیار آسان می کند. پیروی از یک برنامه غذایی سالم نیاز به انگیزه دارد. سال هاست به بد غذا خوردن عادت کرده ایم. برای بعضی ها دل کندن از غذاهای چرب و پر کالری، مایونز، پیتزا و شیرینی، سخت است. بنابر این اگر انگیزه کافی برای لاغر شدن نداشته باشید، دیر یا زود از رژیم غذایی خود سرپیچی نموده و مجددا به خوردن این غذاها روی آورده و نمی توانید وزن خود را کم کنید. برای به دست آوردن انگیزه، کافی است بدانیم لاغر شدن چه مزایایی دارد؛
- وقتی لاغر شوید از لذت سلامتی بهرمند می شوید
- بدون بیماری زندگی خواهید کرد
- از ورزش کردن لذت خواهید برد
- از پوشیدن لباس های مورد علاقه، از قدم زدن بدون خستگی، از زندگی با نشاط و سالم لذت خواهید برد
- خانواده و دوستان، شما را به خاطر کاری که انجام داده اید و به خاطر تناسب اندام تان تحسین خواهند کرد
- از لذت اعتماد به نفس بیشتر و احساس موفقیت بهره مند خواهید شد
- دیگر وزن اضافه با خود جا به جا نمی کنید و می توانید بهتر از سابق فکر کنید و کارهای مورد علاقه خود را انجام دهید.
● توصیه مهم به علاقه مندان غذاهای چاق کننده
لذت خوردن غذاهای چرب و شیرین که شما را چاق می کنند و سنگینی، خستگی، بیماری و مرگ زود رس را برایتان به ارمغان می آورند، رها کرده و با یک رژیم غذایی صحیح، وزن خود را کاهش دهید. رژیم گرفتن به این معنی نیست که اصلا غذاهای چرب و شیرین نخورید بلکه باید تا رسیدن به وزن مناسب، مصرف آنها را به حد اقل برسانید و سپس آنها را در حد معقول مصرف کنید. بهتر است همین امروز شروع کنید.
● آیا در وزن سلامت قرار دارید؟
آیا تا کنون از خود پرسیده اید که از نظر تناسب اندام در چه وضعیتی هستید؟ آیا چاق یا لاغر هستید یا اینکه در وزن سلامت قرار دارید؟ اگر چه با بررسی ظاهری اندام می توان به این سوال پاسخ تقریبا مناسبی داد، اما برای جواب دقیق نیاز به معیارهای علمی داریم.
● وزن سلامت
از دیدگاه پزشکی و علم تغذیه، وزن سلامت (وزن ایده آل)، وزنی است که در آن سلامت جسمانی انسان در حد اکثر بوده و احتمال ابتلا به بیماری ها در حد اقل خود باشد. برای تعین وزن سلامت، روش های مختلفی وجود دارد که یکی از متداول ترین آنها، روش تعیین شاخص توده بدن یا bmi می باشد. در این روش با در نظر گرفتن وزن و قد شخص، bmi او را بدین ترتیب محاسبه می کنند؛ شاخص توده بدن )bmi( مساوی است با وزن بر حسب کیلو گرم، تقسیم بر مجذور قد بر حسب متر.
● تفسیر bmi
- اگر عدد حاصله کمتر از ۲۰ باشد شخص کمبود وزن دارد.
- اگر این عدد بین ۲۰ و ۲۵ باشد شخص در وزن سلامت قرار دارد.
- اگر این عدد بین ۲۵ و۳۰ باشد فرد اضافه وزن دارد.
- اگر عدد حاصله بین ۳۰ و ۳۵ باشد شخص چاق و بالاتر از ۳۵ بسیار چاق محسوب می شود.
● اهمیت تفسیر bmi
همان گونه که گفته شد در محدوده bmi ۲۰ تا ۲۵ ، شخص در وزن سلامت و شرایط جسمانی مطلوب قرار دارد. از ۲۵ bmi به بالا، هر چه این مقدار افزایش یابد، احتمال بروز بیماری ها و مشکلات سلامتی زیادتر می شود به طوری که bmi ۳۰ و بالاتر با خطر جدی بیماری های قلبی، افزایش بعضی انواع سرطان، سکته مغزی، فشار خون و کلسترول بالا، دیابت و... همراه است.
● آیا معیار bmi برای تعیین وزن سلامت، کاملا دقیق است؟
اگر چه اندکس bmi در بیشتر مواقع، معیار مناسبی برای تعیین وضعیت تناسب اندام می باشد و لیکن از آنجایی که بدون در نظر گرفتن مقدار چربی بدن و تنها با در نظر گرفتن قد و وزن شخص محاسبه می شود، احتمال بروز خطا در این روش وجود دارد. مثلا اگر شخصی بدن بسیار عضلانی داشته باشد، وزن او از حد معمول بیشتر و بر طبق شاخص bmi چاق محسوب می شود، در حالی که می دانیم چاقی به علت تجمع و افزایش توده چربی در بدن است و یک فرد دارای بدن عضلانی در حقیقت چاق نیست.
امروزه برای محاسبه دقیق چاقی، لاغری و تناسب اندام از فرمول هایی استفاده می کنند که علاوه بر قد و وزن، جنسیت، سن، نوع استخوان بندی، میزان چربی و دیگر فاکتورهای تاثیرگذار را در نظر می گیرند.

دکتر بهمن محمدی