آموزش کودک از صبحانه شروع می شود نه از زنگ مدرسه !

طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت (‌W.H.O‌) سلامتی عبارت است از؛ رفاه و آسایش جسمی، روانـی و ‌اجتمـاعی و تنها به عدم بیماری یا معلولیت گفته نمی شود. تغذیه نقش مهمی در سلامتی بدن دارد، …

طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت (‌W.H.O‌) سلامتی عبارت است از؛ رفاه و آسایش جسمی، روانـی و ‌اجتمـاعی و تنها به عدم بیماری یا معلولیت گفته نمی شود. تغذیه نقش مهمی در سلامتی بدن دارد، چرا که ‌برای رشد و نمو، ترمیم سلول های از دست رفته، فعالیت منظم بدن، فعال کردن دستگاه ایمنی، گلبول سازی و ‌تمام اعمال حیاتی بدن لازم است.
● مصرف انرژی روزانه
مقدار انرژی که انسان در روز مصرف می کند مشتمل بر دو قسمت است:
‌الف) انرژی پایه : حداقل انرژی است که انسان باید در مدت ۲۴ ساعت مصرف کند تا بتواند زنده بماند. این ‌انرژی همان انرژی است که انسان در خواب مصرف می کند تا اعــمــال مـتــابــولـیــک بــدن انجام گیرد. در خواب، ‌قلب ضربان دارد و عمل دم و بـــازدم ، حـــرکــات معده، روده و جریان خون انجام می شود، ریه ها و کبد کار می‌کنند و هزارها واکـنش بیوشیمیایی در بدن انجام می گیرد که نیاز بـــــــــــــــه انـــــــــــــــرژی دارنــــــــــــــد.
ب) انرژی که صرف انجام کارهای روزمره می شود : این انرژی شامل آن مقدار انرژی است که مصرف می‌شود تا انسان بتواند کارهای فکری، فیزیکی و مکانیکی انجام دهد. اگر انسان از تغذیه مطلوب برخوردار باشد ‌و بتواند انرژی مورد نیاز روزانه خود را به آسانی تامین کند، از نظر کارهای جسمی، فکری و مغزی نیز ‌می‌تواند از کارآیی مطلوبی برخوردار باشد.
در غیر این صورت به سرعت دچـار خـسـتگی ، ناتوانی و ضعف می‌شود و درحقیقت از سلامت لازم برخوردار نخواهد بود. حال اگر این فرد یک دانش آموز باشد که انرژی مورد ‌نیازش تامین نشده باشد، در کلاس درس احساس خستگی و ضعف می کند و دریافت مطلب برایش دشوار می شود، زیرا سلول های مغز مقدار زیادی اکسیژن و انرژی مصرف می کند. تغذیه خوب، رشد جسمی و مغزی انسان را تامین می کند . یک نوزاد که با وزن طبیعی حدود ۳ کیلوگرم به ‌دنیامی آید چنانچه درست تغذیه شود، وزنش در۶ ماهگی ، حدود ۲ برابر می شود و به ۶ تا ۷کیلوگرم می‌رسد. در یک سالگی حدود ۳ برابر و به ۹ تا ۱۰کیلوگرم می رسد و در ۲ سالگی افزایش وزن به ۴ ‌برابر وزن تولد یعنی ۱۱ تا ۱۲کیلوگرم می رسد. این آهنگ رشد با سرعت کمتری همچنان می تواند در سنین ‌مدرسه و دبیرستان و تا سن ۱۹ تا ۲۰ سالگی ادامه یابد. ‌قسمت اعظم رشد مغز انسان ، در دوران جنینی و پس از آن تا ۲سالگی است . به طور تقریبی ۹۵ درصد سلول ‌های مغزی تا ۲ سالگی شکل واقعی خود را می یابند . اهمیت غذا در ۲ سال اول زندگی نشانمی دهد که اگر ‌انسانی در دوران جنینی و پس از آن تا ۲ سالگی به اندازه کافی پروتئین و انرژی مصرف نکند ، سلول های ‌مغزی او نمی توانند به نحو مطلوب رشد کنند و هنگامی هم که فرد به سن بلوغ برسد، نمی تواند فعالیت های بدنی ‌و فکری خود را به درستی انجام دهد. ‌نوع تغذیه در دوران رشد و تکامل یعنی در سال های اولیه زندگی و در دوران جنینی ممکن است پیامدهای ‌همیشگی در بر داشته باشد.
تاثیر کمبود تغذیه ای در دوران رشد و تکامل جنینی ، نوزادی ، شیرخوارگی و ‌کودکی، بستگی به نوع ، شدت و مدت محرومیت از آن ماده مغذی دارد. کمبـود شـدیـد بـرخـی مـــواد مـغــذی مـثــل ‌اسـیــد سولفوریک ، روی ، ید و نظایر آن در دوران بارداری باعث سقط جنین ، تولد نوزاد نارس ، آسیب بافتی و ‌مادرزادی یا عقب ماندگی های ذهنی در نوزادان می‌شود. سوء تغذیه مزمن همراه با محیط آلوده ، رشــد و ‌تـکـامـل کـودک را مختل می سازد. ‌پیامد دیگر سـوء تغذیه ، تاثیر آن بـــر کـــارآیـــی ذهـنـــی و یـــادگـیــری فــرد در دوران زندگی است. پژوهش های انجام شده ‌تاثیر سوء تغذیه را بر کاهش فعالیت های مغز و یادگیری نشان داده اند. ‌مواد مغذی به عنوان پیش سازهای مواد شیمیایی - عصبی و برای ساخته شدن آن ها ضروری هستند. کمبود مواد ‌مغذی ، کارکرد مغز و سیستم عصبی را تغییر می دهند به طوری که علائم بی توجهی یا تحریک پذیری در کودکان ‌مبتلا به سوء تغذیه پروتئین - انرژی دیده شده است. ‌دانش آموزانی که از گــرسـنـگــی رنــج مــی بــرنـد، مـعـمـولاً در درس ریــاضـیــات نـمــرات کـمـتــری کـسـب مـی کننـد.
گرسنگی ‌موقت موجب اختلال در درک مطلب می شود و هنگامی که سوء تغذیه با نخوردن صبحانه توام باشد اثر آن بر ‌فعالیت های ذهنی بسیار عمیق تر از زمانی می شود که فرد یکی از عارضه ها را به تنهایی دار د. ‌سوءتغذیه مزمن منجر به حواس پـرتـی ، بـی توجهی به محرک های طبیعی و رفـتـارهـای کـنـش پـذیـری در کـودک مـی‌شـود. ‌تحقیقات نشان داده است دانش آموزی که صبحانه نخورده باشد، قند خونش پس از گذشت ساعاتی پایین میآید. در ‌نتیجه انرژی فرد برای یادگیری کم می شود و قدرت حل مسائل فکری مثل ریاضی در او به شدت کاهش می یابد. ‌چنین دانش آموزی در اواخـر ساعات مدرسه کسل است و حوصله نشستن در کلاس و گوش دادن به درس را ‌ندارد؛ لذا بـاید گفت "آموزش کودک از صبحانه شروع می شود نه از زنگ مدرسه."