می‌خواهید ماهی قرمزتان ۲۰ سال عمرکند؟

دنیای آرام و زیبای ماهیان و آب‌ها با سکوت حاکم بر آن انسان را به عمق معنویت فرو می‌برد. امروزه ماهیان آکواریومی و زینتی به عنوان گروهی از حیوانات خانگی مورد توجه مردم قرار گرفته‌اند؛ …

دنیای آرام و زیبای ماهیان و آب‌ها با سکوت حاکم بر آن انسان را به عمق معنویت فرو می‌برد. امروزه ماهیان آکواریومی و زینتی به عنوان گروهی از حیوانات خانگی مورد توجه مردم قرار گرفته‌اند؛ هر چند براساس یک سنت دیرینه ایرانیان علاقه‌مندند با فرا رسیدن عید نوروز یک تنگ از ماهیان قرمز بر سر سفره‌های هفت‌سین خود نگهداری کنند. از نظر روان‌شناسان، نگاه کردن به مدت ۱۵ دقیقه به آکواریوم گاهی می‌تواند تا ۴۸ ساعت انسان را شاداب نگه دارد و تاثیر به‌سزایی در حافظه و قدرت یادگیری داشته باشد اما متاسفانه، اطلاعات محدود مردم نسبت به نگهداری این حیوانات کوچک سبب گردیده که اغلب، عمر آنها بسیار کوتاه بوده و یا تلف گردند که این موضوع خود گاهی موجب ناراحتی برای کودکان می‌شود و از طرفی رعایت نکردن اصول ساده بهداشتی می‌تواند موجب انتقال بیماری‌هایی به انسان شود.
نام علمی ماهی قرمز یا همان ماهی طلایی، کاراسیوس اوراتوس و از خانواده کپور ماهیان است. خاستگاه اولیه این ماهی کشور چین بوده و جزو اولین ماهیان آکواریومی است که توسط بشر نگهداری شده است. این حیوان کوچک خانگی در صورت مراقبت مناسب می‌تواند ۲۰ سال عمر کند و اندازه آن به ۴۰ سانتی‌متر برسد.
● شرایط نگهداری
اولین موضوعی که می‌تواند به‌عنوان یک عامل مهم در طول عمر ماهی موثر باشد محل زندگی آن است. ظرف نگهداری باید دهانه‌ای بزرگ داشته باشد تا هوای محیط بهتر بتواند اکسیژن مورد نیاز ماهی را فراهم کند. همچنین این ظرف باید هر دو هفته یک‌بار با نمک‌طعام یا سایر مواد ضدعفونی‌کننده شستشو شود. از آنجا که محل زندگی ماهی آب است و همه فعالیت‌های آن مانند تنفس، تغذیه و ادرار در آب صورت می‌گیرد لازم است آب شرایط مناسب زندگی را برای ماهی داشته باشد. چنانچه از آب شهری برای نگهداری ماهی استفاده می‌شود برای اطمینان از خارج شدن موادی مانند کلر بعد از نگهداری آن به مدت ۲۴ ساعت جهت تعویض آب ماهی از آن استفاده کنید. این عمل همچنین باعث هم‌دما شدن آب و محیط شده و برای ماهی بسیار مناسب خواهد بود. جهت تعویض آب باید در طول هفته یک بار به آرامی و حداکثر ۵۰ درصد آب ظرف تعویض شود. بهترین دما برای زندگی این نوع ماهی بین ۱۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است.
دانستن این نکته نیز مهم است که دادن غذای زیاد به ماهی باعث آلودگی آب شده و برای ماهی بیماری‌زا خواهد شد و بهتر است غذا حداکثر ۲ مرتبه در روز و هر بار مقداری داده شود که پس از ۵ دقیقه تمامی آن خورده شود.
از طرفی، ماهیان نیز مانند سایر حیوانات احتیاج به نور دارند و محل نگهداری آنها باید به گونه‌ای باشد که تغییر روز و شب را احساس کنند ولی هرگز نباید آنها را زیر نور مستقیم و شدید آفتاب قرار داد.
● توصیه‌های بهداشتی
بیماری‌های مشترک بین انسان و ماهیان محدود است و تاکنون در کشور ما گزارشی مبنی بر انتقال بیماری از ماهی به انسان از طریق مراجع ذی‌صلاح ارایه نشده است. جهت حفظ سلامت ماهی موارد زیر توصیه می‌شود:
ماهی را از مراکز معتبر تهیه کنید و از تماس کودکان با ماهی جلوگیری به عمل آورید و بهداشت فردی را به آنها آموزش دهید. شستشوی کامل دست‌ها با آب و صابون باید بعد از دست زدن به ماهی انجام شود. شستشوی دوره‌ای وسایل آکواریوم و ضدعفونی با نمک طعام ۳ درصد و ترکیبات ید نیز از دیگر توصیه‌های بهداشتی است که باید جدی گرفته شود.

دکتر محمدباقر مقدس
دامپزشک