ذوب آهن (متالورژی)

● قدیمی‌ترین شیوه تولید آهن و تولید مستقیم (آهن اسفنجی) قدیمی‌ترین تولید و شیوه مستقیم تولید هر دو با هم همراه بوده است، زیرا از قدیمی‌ترین روزگاران تا در حدود ۱۳۵۰ میلادی …

● قدیمی‌ترین شیوه تولید آهن و تولید مستقیم (آهن اسفنجی)
قدیمی‌ترین تولید و شیوه مستقیم تولید هر دو با هم همراه بوده است، زیرا از قدیمی‌ترین روزگاران تا در حدود ۱۳۵۰ میلادی همه آهن‌هائی که در دنیا ساخته می‌شد با احیاء مستقیم آهن از سنگ آهن در یک مرحله به تنهایی با تولید بود.
زعال سنگ هنوز شناخته نشده بود، با زغال چوب که سوخت جهانی متالورژی انسان باستانی بود در کوره‌های کوچک به وسیله آهنگران آهن تهیه و تولید می‌شد. زغال چوب در کوره‌های آهنگری در کشورهایی که در سواحل شرقی دریای مدیترانه قرار داشت نزدیک به هزار سال پیش از عصر پریکلس یونانی برای ذوب آهن به مصرف می‌رسید. نام‌های بسیار گوناگونی به تولید مستقیم داده شده است که در میان آنها یکی برای نمونه آهن اسفنجی است.
یکی از قدیمی‌ترین مراجع درباره آهن اسفنجی از زمانی است که تاریخ‌نویس یونانی دیودورس سیکولس (Diodorus Siculus) در قرن اول قبل از میلاد ذکر می‌کند که تولید آهن در جزیره البا Elba از قطعات سنگ آهن (سنگ معدنی آهن) در کوره‌های مخصوص تهیه می‌شده است. سوزانیدن زغال چوب درین کوره‌ها حرارت لازم را برای ذوب آهن تأمین می‌کرد.
آهن اسفنجی را با گرم کردن سنگ آهن در آتش زغال چوب تولید می‌کردند همان‌طور که در نتیجه خلل و فرج توده آهن اسفنجی قسمتی تبدیل به مخلوط آهن با مواد ذوب شده سنگ آهن و شبیه یک بلوک سنگی مخلوط با فلز اسفنجی به‌نظر می‌رسد. خود سنگ فلز نیز یک بلوک سنگی مخلوط با فلز که نقطه ذوب آن پایین‌تر از فلز آهن است و خلل و فرح اسفنجی در قطعات یا اسفنج‌هائی که در ته کوره زغال چوب از آنچه که بر اثر نرسیدن گرمای لازم به سنگ آهن تبدیل و ذوب نشده و مواد معدنی غیر خالص با هم ذوب می‌شود و به صورت سرباره درآمده و بی‌آنکه ذوب شود در کوره باقی می‌ماند.
● اولین تولید آهن
اولین نمونه تولید آهن احتمالاً مربوط به ۱۵۰۰ قبل از میلاد در سرزمین و ناحیه‌ای بین دریای سیاه و دریای خزر در دامنه جنوبی کوه‌های قفقاز، در ۱۳۵۰ ق ـ م هنر ذوب فلز ازین نواحی به فلسطین، بین‌النهرین، مصر و به زودی در نواحی دریای مدیترانه گسترش و راه یافت.
در اواسط قرن ۱۴ ق ـ م هنگامی که اولین کوره‌ەای ذوب آهن به قدر کافی بزرگ شده و به مقدار فراوان با قدرت بسیار تولید آهن می‌کرد، آهن خام به اروپا برده شد و آدمی با تولید مستقیم آهن یعنی تولید آهن اسفنجی از سنگ آهن بر گسترش ساختن ابزار آهنی افزود.