اِبْنِ مِفْتاح، ابوالحسن عبداللهبن ابیالقاسم (د 877ق/1472م)، فقیه زیدی. از زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست. تنها میدانیم که از موالی بنوحجّی و ساکن غضران از قراء شمال صنعا بوده (جنداری، 21؛ زباره، 1/342) و احتمالاً نزد امام زیدیان احمد بن یحیی، معروف به ابن مرتضی، درس خوانده است (نک: شوکانی، 1/394؛ قس: ابن مفتاح، 1/3، جم). یحیی بن محمد بن صالح بن حنش که رثاء او را گفته، تنها از او حکایتی نقل کرده است و این لزوماً دال بر استفادهٔ علمی از او نیست (ابن ابی الرجال، 3/60). شهرت ابن مفتاح بیشتر به سبب تلخیص اثر مهم ابن مرتضی در فقه زیدی با عنوان الغیث المدرار المفتح لکمائم الازهار است که شرحی مفصل بر الازهار فی فقه الائمهٔ الاطهار، اثر خود ابن مرتضی است. این تلخیص که المنتزع المختار من الغیث المدرار نام گرفته، اگرچه به دید تحقیق به پایهٔ بعضی شروح الازهار نمیرسد، اما گفته شده که به دلیل وفق آن با مراد مصنف مطلوب زیدیان واقع شده است (ابن ابی الرجال، شوکانی، همانجاها)، تا آنجا که به نقل جنداری (همانجا) نسخههای آن غیر قابل حصر بوده است. وجود 60 نسخهٔ خطی در کتابخانهٔ صنعا، صحت این ادعا را تأیید میکند (نک: صنعا، 3/1197-1216). احمد بن یحیی بن حابس صعدی (د 1016ق) تکملهای بر المنتزع ابن مفتاح دارد که نسخهٔ خطی آن در موزهٔ بریتانیا یافت میشود (عمری، 266-269). المنتزع در 4 جلد با حواشی مختلف در 1332ق در قاهره به چاپ رسیده و بار دیگر در 1341ق در صنعا تجدید چاپ شده است. جنداری (همانجا) اثر دیگری را نیز با عنوان تعلیقهٔ علی التذکرهٔ به ابن مفتاح نسبت داده است (قس: ابن ابی الرجال، همانجا). ابن مفتاح در صنعا درگذشت و همانجا به خاک سپرده شد (همانجا؛ زباره، 1/341).