اِبْنِ مَسیحی، شهرت چند تن از پزشکان و دانشمندان مسیحی عراق که در سدههای 6 و 7ق/12 و 13م در بغداد میزیستند. از زندگی آنان آگاهی دقیقی در دست نیست، لیکن میدانیم که دو تن از آنان از پزشکان دربار الناصرلدین الله عباسی (حک 575 -622ق/ 1180- 1125م) بودهاند (ابن عبری، 238). 1. ابوالحسن (ابوالحسین) صاعد بن هبهٔالله بن مؤمل (د ذیحجهٔ 591/ نوامبر 1195)، پزشک دانا به علوم منطق و فلسفه. وی از شاگردان ابن تلمیذ (د 560ق/1165م) بود (قنواتی، 182) و نزد علی ابن عبدالرحیم عصار و عبدالله بن خشاب نحوی و ابن حیا نویسندهٔ برجسته، ادبیات فراگرفت (ابن ابی اصیبعه، 1/303). او از نزدیکان خلیفه الناصر بود و به این سبب به مقام و ثروت فراوان رسید (همانجا). تنها اثر طبی به جای مانده از او الصفوهٔ است که مشتمل بر طب نظری و عملی است (ابن عبری، همانجا). نسخ خطی این کتاب در بیروت و حلب موجود است ( بستانی؛ حداد، 71). گراف این کتاب را گم شده دانسته و دو اثر دیگر به او نسبت داده است: 1. مقالهای دربارهٔ وحدت و تثلیث؛ 2. ردیّهای بر کلیمیان. نسخههای خطی این دو اثر در مجموعهٔ اسباث موجود است. 2. ابوالخیر ابن مسیحی، برادر ابوالحسن ابن مسیحی و از شاگردان ابن تلمیذ (ابن عبری، 238-239). بنا به گفتهٔ بستانی ابوالخیر شاعر نیز بوده و شعرهایی به زبان سریانی از وی برجای مانده است (4/40). ابن عبری (همانجا) کتاب الاقتضاب را که تلخیص کلیات قانون ابن سینا بوده و نیز انتخاب الاقتضاب را که تلخیص از کتاب اول است، به وی نسبت داده است. ابن ابی اصیبعه (1/301-302) از پزشکی به نام ابونصر سعید بن ابیالخیر بن عیسی ابن مسیحی یاد کرده که در 598ق/1202م در دربار الناصر خلیفهٔ عباسی، جانشین ابوالخیر ابن مسیحی پزشک خلیفه شده بوده است. وی از برادریِ ابونصر با ابوالحسن صاعد بن هبهٔالله سخنی نگفته، همان دو اثر منسوب به ابوالخیر مسیحی، یعنی الاقتضاب و انتخاب الاقتضاب را به ابونصر نسبت داده است. همهٔ نسخ خطی این دو کتاب، بجز یک مورد، نام ابونصر سعید بن ابی الخیر را برخود دارند و نشانی از نسخهای به نام ابوالخیر ابن مسیحی به دست نیامده است. از سوی دیگر ابن ابی اصیبعه (همانجا) از درمان سنگ مثانهٔ خلیفه الناصر توسط ابونصر یاد کرده و صفدی نیز همین مطلب را آورده است (15/210-211). نسخههای خطی الاقتضاب در برخی کتابخانهها از جمله مجلس شورا (دانش پژوه، 2/306) و ظاهریه (ظاهریه، 2/37) موجود است. نسخههای خطی انتخاب الاقتضاب نیز در بسیاری از کتابخانهها از جمله ظاهریه (ظاهریه، 473)، پاریس ( بلوشه، 4708 )، مونیخ (اَومر، شم و نیز کتابخانهٔ سامی ابراهیم حداد (حداد، 75-77، شامل 4 نسخه که در یکی از آنها نام مؤلف به صورت نصر سعید بن ابی الحنین تحریف شده است) نگهداری میشود. 3. سبریشوع ابن مسیحی (623 -654ق/1226-1256م)، ادیب، شاعر و روحانی مسیحی (گراف، همانجا). از زندگی او اطلاعی در دست نیست.