اِبْن‌ِ مَرْیَم، ابوعبدالله محمد بن محمد بن احمد، شریف ملیتی مدیونی تلمسانی (پس از 1014ق/1605م)، فقیه مالکی، مورخ و ادیب. از تاریخ تولد و مرگش اطلاع درستی در دست نیست. از کتاب البُستان او برمی‌آید که او تا سال 1014ق در قید حیات بوده است (ص 1314؛ حفناوی، 152). وی در تلمسان به دنیا آمد، آنجا زیست و همانجا درگذشت (نویهض، 184). ابن مریم از شیخ سعید المقری و عده‌ای دیگر دانش گرفت (مخلوف، 1/296). آثار: اثر برجستهٔ وی کتاب البستان فی ذکر الاولیاء و العلماء بتلمسان است که گزیده‌ای از کتاب نیل الابتهاج بابا تنبکتی و بغیهٔ الروّاد یحیی بن خلدون و دیگران است. این کتاب دربارهٔ شرح حال عده‌ای از فقیهان و اولیای محلی، به خصوص کسانی است که در تلمسان زندگی و یا تحصیل می‌کردند (ابن مریم، 314، 315؛ حفناوی، 1/151، 155). اولیای مورد بحث در کتاب، مردمان صاحب کرامتی بودند که از آموختن و عمل کردن به مطالب و احکام کتابهای دینی وابسته به مذهب مالکی غفلت نمی‌کردند ( 2 EI). این کتاب در 1326ق/ 1908م به کوشش محمد بن ابی شَنَب در الجزایر به چاپ رسیده و در 1910م وسیلهٔ پروونتسالی‌باعنوان «زندگینامهٔاولیاء و علماءتلمسان1» به فرانسوی ترجمه و ملخص متن عربی آن توسط دلپش2 در «مجلهٔ آفریقایی3»، شم 27 (1883م) و شم 28(1884) درج گردیده است .(GAL,S,II/680) اثر دیگر او فتح الجلیل فی ادویهٔ العلیل، شرحی است بر ارجوزهٔ ابوزید عبدالرحمان بن علی سنوسی و نسخه‌ای از آن در رجب 1092/ ژوئیهٔ 1681 به دست احمد بن محمد بن عبدالله بن طریقه کتابت شده، اکنون در کتابخانهٔ قرویین نگهداری می‌شود (فاسی، 2/398-399). علاوه بر دو اثر مذکور، این آثار نیز، چنانکه خود در البستان ذکر کرده از اوست: تحفهٔ الابرار و شعار الاخیار فی الوظائف و الاذکار المستحبّهٔ فی اللیل و النهار؛ التعلیقهٔ السنیّهٔ علی الارجوزهٔ القرطبیّهٔ؛ تعلیق علی مختصر الشیخ خلیل، شرح رسالهٔ خلیل بن اسحاق الجندی در فقه مالکی؛ تفسیر بعض الفاظ الحکم، که ناقص است؛ تفسیر الحسام؛ حدیث نبوی و حکایات الصالحین؛ شرح علی مختصر الصغری؛ شرح المرادیهٔ؛ غنیهٔ المرید لشرح مسائل ابی الولید؛ فتح العلام لشرح النصح التام للخاص و العام، که شرحی است بر کتاب ابراهیم تازی؛ کشف اللبس و التعقید عن عقیدهٔ اهل التوحید (ص 314- 315؛ حاجی خلیفه، 2/1628).