اِبْنِ عاشِر، عبدالواحد بن احمد بن علی انصاری فاسی (990-23 ذیحجهٔ 1040ق/1582-23 ژوئن 1631م)، عالم مالکی مذهب. نیاکان وی اندلسی بودند و خود وی در فاس زاده شد و همانجا پرورش یافت. قرآن را از ابوالعباس احمد بن فقیه و عثمان لمطی و قرائتهای هفتگانه را نزد احمد بن کفیف و محمد شریف مری و دیگران آموخت. نحو را از قاسم بن ابی العافیهٔ نحوی و حدیث را از محمد بن قاسم بن قصار، محمد بن ابی العافیه و ابن عزیز فراگرفت. در 1008ق به مکه و از آنجا به مصر رفت. در مصر به درس مشایخ حاضر شد، مؤطأ مالک و شمائل ترمذی را نزد ابوعبدالله محمد جنان و ابوالحسن علی بن بطوی خواند. او در فنونی چون قرائت، تفسیر، کلام، اصول، فقه، منطق، ادبیات، طب و ریاضیات دستی داشت. از میان شاگردانش تنها از احمد بن محمد میاره که بر المرشد المعین ابن عاشر شرحی نوشته، یاد شده است (محبی، 3/96- 98). آثار چاپی: 1. تنبیه الخلاّن فی علم رسم القرآن، که به گفتهٔ زرکلی (4/175) چاپ شده است؛ 2. متن ابن عاشر (قاهره، بدون تاریخ)؛ 3. المرشد المعین علی الضروری من علومالدین (قاهره، 1300ق)، که منظومهای است در اصول دین بر طریق مالکیان و شرحهای زیادی بر آن نوشته شده است. آثار خطی: 1. ارجوزهٔ فی عمل الربع المجیب، حدود 130 بیت است و شرحی به نام اتحاف المباشر توسط محمد بن علی اغزاوی فاسی بر آن نوشته شده است. نسخهای از آن در وین موجود است (کرافت، شم 330 )؛ 2. الاعلان بتکمیل مورد الظمآن فی کیفیته رسم القرآن، تعلیقهای است بر شرح موردالظمان (ازهریه، 1/61)؛ 3. رسالهٔ منظومهٔ فی الفقه، نسخهای از این اثر در انستیتوی خاورشناسی شوروی نگهداری میشود ( خالدوف، شم 4867 )؛ 4. فتح المَنّان بمورد الظمآن، شرحی است بر مورد الظمآن ابن خرّاز (تیموریه، 1/220؛ ازهریه، 1/120؛ خدیویه، 7(1)/341؛ علوش، شم 632؛ کاتالوگ، شم 92 )؛ 5. قصیدهٔ فی النحو (علوش، شم 1695)؛6. منظومهٔ فی الاتباع و التوکید (نک: II/700 )؛ GAL,S, 7. نظم فی النکاح و توابعه من طلاق و غیره (علوش، شم 1620). علاوه بر عناوین یاد شده آثار دیگری نیز به وی نسبت داده شده است (نک: محبی، 3/98؛ بغدادی، 1/636).