ایرج‌میرزا فرزند غلام‌حسین میرزای قاجار و او پسر ملک ایرج بن فتحعلی‌شاه است. بدین ترتیب فتحعلی‌شاه قاجار جد اعلاء وی بود و پدران ایرج تا نیای بزرگ وی فتحعلی‌شاه همه شاعر بودند. فتحعلی‌شاه و پسرش ملک ایرج با آنکه شاعری‌پیشه نداشتند و از روی تفنن شعر می‌سرودند باز دارای دیوان بودند. اما غلام‌حسین میرزای قاجار پدر ایرج شاعر رسمی درگاه مظفرالدین میرزای ولیعهد بوده و لقب شاعری داشته و شاید از این راه اشاعه می‌کرده. پس از مرگ وی درباریان این منصب را به ایرج دادند تا بتوانند از درآمد آن خانواده بی‌سرپرست پدر را سرپرستی کند.<br /> ایرج‌میرزا ملقب به جلال‌الممالک ابن غلام‌حسین میرزا ابن فتحعلی‌شاه قاجار ولادتش در تبریز بود به ماه رمضان هزار و دویست و نود هجری (قمری). چون به سن رشد و تمیز رسید پدر در تربیت وی بکوشید و معلمی بر وی گماشت تا پارسی را بیاموزد. آنگاه به مدرسه دارالفنون تبریز جهت تعلیم زبان فرانسه رفته و در خارج نیز در حوزه‌ای که آشتیانی‌ها برای تحصیل و تکمیل منطق و معانی و بیان تربیت داده بودند حضور به هم رسانید و چون سال عمرش به چهارده رسید امیر نظام حسن علی‌خان گروسی چون در وی استعداد و حسن قریحه و ذکاوت بدید وی را با پسرش که نزد مرحوم میرزا عارف تحصیل ادبیات و نزد موسیو لامپر فرانسوی تحصیل زبان فرانسه و برخی علوم می‌کرد.

فایل(های) الحاقی

عارف‌نامه aref nameh.pdf 4,377 KB application/pdf