تايوان

مناطق آزاد تايوان در ”کائوهسيونگ“ (kaoh siung)، ”نانتز“ (Nantze)، ”تاى چونگ“ (Taichung)، فعاليت خود را شروع کردند. هدف از تأسيس اين مناطق توسعه و گسترش صادرات از طريق جذب سرمايه‌هاى خارجى بود. دولت تايوان سعى کرد ضمن استفاده از اين مناطق، با درنظر گرفتن محدوديت‌هائى همچون عدم تأثيرگذارى منفى بر صنايع بومي، و صادرات کل محصولات توليد شده در اين مناطق، آثار زيان بخش آنها را کاهش دهد.

در زمينهٔ ميزان سرمايه‌گذارى‌هاى خارجى و چگونگى آن مى‌توان گفت: ميزان کل سرمايه‌گذاري، در مناطق آزاد صادراتى تايوان، از رقم ۵۷/۳۰۸ ميليون دلار در سال ۱۹۸۰ به ۸۶/۴۸۵ ميليون دلار در پايان ژوئن ۱۹۸۷ بالغ شده است. اين افزايش در شرايطى رخ داد، که تعداد شرکت‌هاى فعال در مناطق آزاد، ظرف اين مدت از ۲۹۶ شرکت به ۲۵۱ شرکت، کاهش يافته‌اند. طى هفت سال و نيم ميزان سرمايه هر شرکت دو برابر شده و سهم سرمايه‌گذارى داخلى و خارجى در خلال مدت مزبور تقريباً ثابت مانده است. در مورد منابع و ميزان سرمايه‌گذارى در تايوان مى‌توان به جدول زير توجه کرد.

”آشنائى با مناطق آزاد صادراتى تايوان“، مجله مناطق آزاد، شماره ۵ سال اول(تيرماه ۱۳۷۰) ص ۵۶.

جدول منابع و ميزان سرمايه‌گذارى (بر حسب ميليون دلار ) در تايوان

همان‌طور که مشاهده مى‌شود، به‌طور متوسط طى سال‌هاى دهه هشتاد، ۷۰ درصد از سرمايه‌گذارى‌ها توسط خارجيان صورت گرفته است.

انتقال تکنولوژى يکى از اهداف مهم تأسيس مناطق پردازش صادرات است و عملکرد اين مناطق در تايوان نشان مى‌دهد، که در زمينه انتقال تکنولوژي،به نتايج قابل توجهى دست يافته‌اند، بدين ترتيب که در تايوان دستمزدها به سرعت رو به افزايش است. به نحوى که افزايش دستمزدها منعکس‌کننده تغييرات اساسى در کشور، در رشد نيروى انسانى متخصص، کاهش نيروى انسانى غير متخصص با دستمزد کم، در روند حرکت از صنايع کاربر با تکنولوژى ساده به‌سوى صنايعى که لازمهٔ وجودى آنها سرمايه‌هاى هنگفت و تکنولوژى پيچيده است، مى‌باشد. بر طبق گزارشى که در سال ۱۹۸۲، بانک لويدز درباره تايوان منتشر کرد، در دههٔ ۱۹۶۰ توليدات صنايع سبک اين کشور ۶۰ درصد از توليد خالص ملى را تشکيل مى‌داد؛ در سال ۱۹۷۷ اين رقم به ۴۸ درصد و در سال ۱۹۸۱ به ۲۵ درصد سقوط کرد. به‌عنوان مثال، نيسان و تويوتا در حال حاضر مشغول ساختن يک کارخانهٔ اتومبيل‌سازى هستند، که ظرفيت توليد سالانه آن ۰۰۰/۲۰۰ دستگاه مى‌باشد. هنگامى که اين کارخانه شروع به توليد نمايد، کل توليد فعلى کشور ۱۵۰ درصد افزايش خواهد يافت. در اواخر سال ۱۹۸۲ نخستين کارخانه توليد فولاد ضد زنگ تايوان، با ظرفيتى حدود ۱۰۰،۰۰۰ تن در سال، شروع به کار کرد. اين نمونه‌ها به خوبى نشان مى‌دهند که در تايوان روند حرکت از صنايع سبک به‌سوى صنايع سنگين مورد تأکيد است.

مؤسسه مطالعات و پژوهش‌هاى بازرگاني، مناطق آزاد تجارى - صنعتي، چاپ اول، تهران: م.م.پ.ب. شهريور ۱۳۴۹ ص ص ۱۲ و ۱۳.

از لحاظ توزيع جغرافيائى صادرات تايوان، آمريکاى شمالى با جذب ۷/۵۳ درصد از صادرات مناطق آزاد اين کشور بزرگترين بازار براى فرآورده‌هاى اين مناطق به حساب مى‌آيد.

همچنين کشورهاى آسيائى و اروپائى به ترتيب با جذب ۶/۲۶، ۴/۱۶ درصد از صادرات اين مناطق، مقام‌هاى بعدى را دارا هستند.

استفاده تايوان از مکانيزهاى اقتصاد بازار در اقتصاد داخلى باعث شده است، که ديگر کارگران غير متخصص و ارزان، در مناطق آزاد به وفور يافت نشوند؛ بدين لحاظ برخى صنايع که به کاگر ارزان و فراوان و تکنولوژى ساده نياز داشتند، به‌تدريج از اين مناطق به جاى ديگر و حتى کشورهائى همچون فيليپين و تايلند منتقل شوند. بدين ترتيب، تايوان اکنون به دنبال سرمايه‌هائى جهت تأسيس صنايع با تکنولوژى پيچيده (نظير کامپيوتر و الکترونيک) مى‌باشد.

به‌نظر مى‌رسد، مهم‌ترين ره‌آورد مناطق آزاد تجارى و صنعتى در تايوان، در کنار تأثيرگذارى بر اشتغال توليد و صادرات، انتقال تکنولوژى و حرکت به‌سوى استفاده از تکنولوژى پيچيده و پيشرفته مى‌باشد، اين در حالى است، که پيشرفت‌هاى فنى و تکنولوژيک نه تنها زمينه‌ساز رشد اقتصادى است، بلکه مى‌تواند شرايط توسعه اقتصادى يک کشور را فراهم آورد.