روز جهانی هلال احمر و صلیب سرخ

● صلیب سرخ عنوان سازمان بین المللی با هدف تخفیف آلام انسانی و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال ۱۸۶۴ میلادی و خاصه درنتیجه مساعی شخصی به نام ژن هنری دونان(Jean …

● صلیب سرخ
عنوان سازمان بین المللی با هدف تخفیف آلام انسانی و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال ۱۸۶۴ میلادی و خاصه درنتیجه مساعی شخصی به نام ژن هنری دونان(Jean Henry Dunant ، ۱۹۱۰ ـ ۱۸۲۸) سوئیسی، پس از تشكیل صلیب سرخ نامیده شد. در سال ۱۸۶۲ دونان كتاب "خاطره ای از سولفرینو Solferino " را شرح داد و خواستارتشكیل جمعیتهای امدادی داوطلب برای تسكین آلام این گونه آسیب دیدگان از جنگ شد.
وی پیشنهاد كرد كه خدمت به رنجوران و زخمی های نظامی، فعالیتی بی طرف محسوب شود و "انجمن ژنوی امور عام المنفعه" با علاقه وافر از پیشنهاد وی، استقبال كرد و در نتیجه، یك كنفرانس بین المللی با شركت نمایندگان ۱۶ كشور در ژنو تشكیل شد و موافقتنامه ۱۸۶۴ میلادی برای بهبود وضع مجروحان و رنجوران نظامی میدان جنگ تدوین شد و به امضای نمایندگان دوازده دولت از كشورهای شركت كننده رسید و در آن بی طرف شمردن متصدیان خدمات پزشكی نیروهای مسلح، رفتار انسانی با زخمی ها و بی طرفی غیر نظامیانی كه داوطلبانه به كمك مجروحان جنگ می شتابند و نیز علامتی بین المللی به منظور مشخص ساختن اعضا و وسایلی كه در این راه به كار می روند پیش بینی شده بود. به افتخار ملیت دونان، صلیبی سرخ بر زمینه ای سفید به تقلید از پرچم سوئیس به عنوان نماد و علامت آن انتخاب شد.
در سال ۱۹۶۳ میلادی، در ۸۸ كشور جهان جمعیتهای ملی صلیب سرخ پدید آمد و همچنین دو گروه بین المللی دیگر نیز مركزشان در ژنو دایر بود، یكی كمیته بین المللی صلیب سرخ تأسیس ۱۸۶۳ میلادی مركب از ۲۵ تن از بزرگان سوئیس كه هنگام جنگ به عنوان میانجیهای بی طرف خدمت می كردند و دیگری اتحادیه جمیعتهای صلیب سرخ تأسیس ۱۹۱۹ میلادی، كه هدفش كمكهای متقابل و همكاری و توسعه فعالیتهای مربوطه خاصه در زمان صلح بود. فعالیت صلیب سرخ بین المللی از پایان جنگ جهانی دوم توسعه فراوانی یافت. در كشورهای اسلامی به جای صلیب سرخ هلال احمر به عنوان نماد سازمان به كار گرفته شد و در ایران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی جمعیت شیر و خوشید سرخ فعالیت داشت، لكن پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران نیز علامت جمعیت هلال احمر را برای این فعالیت برگزید .
● هلال احمر
در سال ۱۸۷۶ دولت عثمانی بجای استفاده از نشان صلیب سرخ از معكوس رنگهای پرچم خود یعنی هلال احمر در زمینه سفید برای جمعیت ملی خود استفاده كرد كه بعدها بسیاری از كشورهای اسلامی آن را بعنوان نشان جمعیت ملی خود بكار بردند.
جایگاه جمعیت هلال احمر از نظر عرف بین‌المللی نیز بسیار حائز اهمیت است. در حال حاضر صلیب سرخ و هلال احمر بین‌المللی بزرگترین شبكه بشردوستانه غیرسیاسی و امدادرسانی جهانی را تشكیل می‌دهد. امروزه در سطح بین‌المللی یكی از معیارهای سنجش میزان فعالیتهای بشردوستانه و غیرسیاسی در هر كشور وضعیت جمعیت ملی صلیب سرخ و یا هلال احمر و عدم وابستگی و غیرسیاسی بودن آن است.
دولت ایران در سال ۱۳۰۱ جمعیت ملی خود را تأسیس نمود ولی بجای استفاده از نشان صلیب سرخ و یا هلال احمر علامت شیر و خورشید سرخ را بعنوان نشان جمعیت خود انتخاب كرد. با تلاشها و پیگیری متمادی دولت و جمعیت ایران سرانجام علامت شیر و خورشید در كنفرانس ژنو در سال ۱۹۲۹ بعنوان نشان سوم مورد حمایت بین‌المللی، به تصویب رسید. از آن پس سه نشان صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ بعنوان نشانهای رسمی بین‌المللی شناخته شده و نهایتاً در متن كنوانسیون‌های چهارگانه ژنو مصوب ۱۹۴۹ بعنوان نشانهای سه گانه بین‌المللی كه تحت حمایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه قرار دارد به تصویب رسیدند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۵۹ دولت ایران با ارسال نامه‌ای به دولت سوئیس بعنوان امین و نگاهدارندهٔ قراردادهای چهارگانه ژنو اعلام نمود كه استفاده از شیر و خورشید سرخ را به تعلیق درآورده و بجای آن از نشان هلال احمر استفاده خواهد نمود. از آن پس جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر نام داد.

منبع: با اندکی تلخیص از هلال احمر