فلسفه عبادت در قرآن

قرآن فلسفه نماز را یاد خدا می‏داند؛ «أَقِمِ الصَّلَوهَٔ لِذِكْرِی » (۲۴) و ذكر خدا را مایه آرامش دلها؛ «أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» (۲۵) و نتیجه آرامش دل را …

قرآن فلسفه نماز را یاد خدا می‏داند؛ «أَقِمِ الصَّلَوهَٔ لِذِكْرِی » (۲۴)
و ذكر خدا را مایه آرامش دلها؛ «أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» (۲۵)
و نتیجه آرامش دل را پرواز به ملكوت. «یَأَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّهُٔ ارْجِعِی إِلَی‏ رَبِّك» (۲۶)
قرآن در مواردی دیگر، دلیل عبادت را تشكر از خداوند می‏داند:
«اُعْبدوُا رَبَّكُمْ الَّذی خَلَقكُم» (۲۷)
پرستش كنید پروردگارتان را كه شما را آفرید.
«فَلْیَعْبُدُواْ رَبَّ هَذَا الْبَیْتِ الَّذِی أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَءَامَنَهُم مِّنْ خَوْفِ» (۲۸)
پس پروردگار این خانه (كعبه) را پرستش كنند كه آنان را از گرسنگی و ناامنی نجات داد.
در بعضی آیات به نقش تربیتی نماز اشاره شده است:
«إِنَّ الصَّلَوهَٔ تَنْهَی‏ عَنِ الْفَحْشَآءِ وَالْمُنكَرِ» (۲۹)
همانا نماز انسان را از زشتی‏ها و مُنكرات باز می‏دارد.
نمازگزار ناچار است كه بخاطر صحّت نماز و یا قبول شدن آن، یك‏سری دستوراتِ دینی را مراعات كند كه رعایت آنها خود زمینه‏ای قوی برای دوری از گناه و زشتی است. آری كسی كه لباس سفید بپوشد، طبیعی است كه روی زمینِ آلوده و كثیف نمی‏نشیند.
قرآن بدنبال سفارش به نماز می‏فرماید:
«إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَات» (۳۰)
همانا كارهای شایسته، گناهان را از بین می‏برند.
پس نماز یك توبه عملی از گناهان گذشته است و خداوند با این آیه به گنهكار امید می‏دهد كه اگر به كارهای شایسته همچون نماز و عبادت روی بیاورد بدیهایش محو می‏شود.