معزالدین سید محمد مهدی - مهدی‌بن سید حسن‌بن سید احمد حسینی قزوینی حلی نجفی

جنسیت: مردتولد و وفات: (۱۲۲۲ -۱۳۰۰) قمریمحل تولد: نجفشهرت علمی و فرهنگی: عالم امامی ، فقیه اصولی ، مفسر ، رجالی و شاعراصل او از قزوین بود. نسب این خاندان به محمدبن زید شهید …

جنسیت: مرد
تولد و وفات: (۱۲۲۲ -۱۳۰۰) قمری
محل تولد: نجف
شهرت علمی و فرهنگی: عالم امامی ، فقیه اصولی ، مفسر ، رجالی و شاعر
اصل او از قزوین بود. نسب این خاندان به محمدبن زید شهید فرزند امام زین‌العابدین (ع) می‌رسد. در حله ساکن شد. او را قزوینی کبیر نیز نامیده‌اند ، تا در مقابل یکی از فرزند زادگان او به‌نام مهدی‌‌بن هادی‌‌بن میرزا صالح‌بن محمد مهدی ، قزوینی صغیر صاحب "دیوان" ، مشخص باشد. سیدمهدی در نجف از محضر شیخ موسی و شیخ علی و شیخ حسن ، فرزندان شیخ جعفر صاحب "کاشف‌الغطاء" ، و سید باقر قزوینی و سید علی قزوینی و سید محمدتقی قزوینی استفاده کرد و از‌ آنها اجازۀ روایت گرفت. او نزد شیخ مرتضی انصاری و میرزای بزرگ شیرازی تلمذ کرد و در بیست سالگی به درجۀ اجتهاد رسید. وی از مشایخ اجازۀ علامه نوری صاحب "مستدرک‌الوسائل" بود. او علاوه بر تبحری که در فقه و اصول و کلام و حکمت و توحید و امامت و تفسیر و حدیث داشت در کمالات نفسانی نیز کم نظیر بود. در بازگشت از حج درگذشت و در نجف ، در مقبرۀ آل قزوین دفن شد. از وی متجاوز از سی اثر باقی‌مانده است. از آن جمله: "أسماءالقبائل و العشائر"؛ "البحرالزاخر فی اصول‌الاوائل و الاواخر"؛ "تفسیر سورهٔالاخلاص ، الفاتحهٔ و القدر"؛ "فلک‌النجاهٔ فی احکام‌الهداهٔ"؛ "التقیهٔ"؛ "آیات‌الوصول الی علم‌الاوصول" ، در مباحث‌الفاظ از مسائل اصول فقه ، به عربی؛ "فرائدالاصول" یا "الفرائد" ، در اصول؛ "بصائرالمجتهدین" ، در شرح "تبصرهٔالمتعلمین" علامه حلی؛ "الاقفال" ، در نحو و شرح آن به‌نام "المفاتیح" یا "مفاتیح‌الاقفال" ، در نحو و شرح آن به‌نام "المفاتیح" یا "مفاتیح‌الاقفال"؛ "مواهب‌الافهام" ، در شرح "شرایع‌الاسلام"؛ "الصوارم‌الماضیهٔ لردّالفرقهٔالهاویهٔ و تحقق‌الفرقهٔالناجیهٔ" ، در امامت؛ "آیات‌المتوسمین" ، در حکمت الهی؛ "منظومه تامه" در اصول؛ منظومه در تمام عبادات ، متجاوز از پانزده هزار بیت.