از علل تا درمان بیش فعالی

بیماری بیش فعالی پرتحرکی یا ADHD وضعیتی است که توانایی کودک در تمرکز و توجه را از او می گیرد.

بیماری بیش فعالی پرتحرکی یا ADHD وضعیتی است که توانایی کودک در تمرکز و توجه را از او می گیرد. کودکان مبتلا به این بیماری، پرتحرک هستند و به آسانی حواسشان پرت می شود. برای همین است که نمی توانند وظایف روزمره، یک تکلیف یا چیزی که از آنها می خواهیم را تا آخر انجام دهند یا در محیط کلاس به حرف های معلم گوش دهند!

علل بیماری بیش فعالی
در کودکان مبتلا، فعالیت بعضی نواحی مغز که عهده دار کنترل توجه هستند، کم شده است. همچنین ممکن است عدم تعادلی در مواد شیمیایی مغز به نام نوروترانسمیتر ایجاد شده باشد. اینکه چرا این بی منظمی ها ایجاد می شود روشن نشده، ولی بعضی متخصصان امر معتقدند ممکن است ژنتیک نقشی داشته باشد.

تشخیص بیماری بیش فعالی
تست تشخیصی خاصی برای این بیماری وجود ندارد. در واقع پزشک با گرفتن شرح حال دقیق از خود بیمار، توضیحات خانواده از مشکلات رفتاری و همچنین ارزیابی تحصیلی، تشخیص را مطرح می کند. چنانچه این بیماری وجود داشته باشد، کودک باید ترکیبی از بی توجهی، پرتحرکی و تکانشگری را برای حداقل «شش ماه» با شدتی که متناسب با سن رشدی او نباشد، از خود نشان دهد. لازم است بعضی علائم قبل از «دوازده سالگی» ظاهر شده باشند.

دارودرمانی در بیماری بیش فعالی
ثابت شده که داروهایی از دسته محرک نظیر ریتالین که تحت نظر پزشک تجویز می شود، در افزایش توجه و همچنین کاهش پرتحرکی و رفتارهای تکانشی موثر است. مطالعات نشان می دهند که این داروها در 70 تا 80 درصد موارد موثر هستند، اگرچه با عوارض جانبی هم همراه است. پس حتما با تایید پزشک باید مصرف شود. داروهایی از دسته های دیگر دارویی هم وجود دارد که با توجه به هر کودک ممکن است انتخاب شود.

مشاوره و رفتار درمانی برای ADHD
این روش به بیماران کمک می کند تا بتوانند سرخوردگی های خود را کنترل کنند و اعتمادبه نفس آنها تقویت شود. همچنین این روش یک وضعیت حمایتی برای والدین فراهم می کند. آموزش یکسری از مهارت های اجتماعی، به کودک کمک می کند تا مشارکت و تحمل کردن را در خود ارتقاء بخشد. مطالعات نشان داده اند که در طولانی مدت مجموع درمان دارویی و رفتاردرمانی موثرتر از دارودرمانی به تنهایی است.

پیشگیری از بیماری
روش قطعی برای پیشگیری از این بیماری در کودکان وجود ندارد، اما می توان خطر ابتلا به بیماری را کم کرد. به عنوان مثال این خطر با سلامت ماندن در طی بارداری در کودک کاهش می یابد. برای این منظور باید از مصرف الکل، دارو، سیگار و دخانیات در دوران بارداری اجتناب شود. احتمال ابتلا به ADHD در کودکانی که مادرانشان در طی بارداری سیگار می کشند، دو برابر بیش از دیگر کودکان است.

عاقبت بیماری در ADHD
با درمان صحیح دسته قابل توجهی از بیماران بهتر می شوند. گرچه لازم است به طور منظم پیگیری شوند تا لزوم قطع دارو بررسی شود. به هر صورت بیشتر از نیمی از بیماران وقتی به بزرگسالی می رسند، همچنان علائمی از بیماری را تجربه می کنند.

دکتر امید یحیی زاده، روانپزشک