در آی‌سی‌یو

۳۰ ساله است، با ۱۸۰ سانتی‌متر قد و ۱۰۰ کیلوگرم وزن، مهندس ساختمان و ورزشکار.

۳۰ ساله است، با ۱۸۰ سانتی‌متر قد و ۱۰۰ کیلوگرم وزن، مهندس ساختمان و ورزشکار. از یک ماه پیش که زندگی فلج خود را در آی‌سی‌یو به دلیل ابتلا به گیلن‌باره شروع کرده است، با وجود درمان‌های مناسب هنوز علایمی از بهبود در او مشاهده نمی‌شود، اما درنهایت بهبود خواهدیافت؛ شاید ۶ ماه دیگر، یک سال دیگر یا حتی ۲ سال دیگر! بحران‌های زیادی را در این یک ماه پشت‌سر گذاشته و شاید بحران‌های دیگری هم پیش‌رو داشته باشد...

در تمام این مدت هوشیاری او کامل بوده است، به همه‌چیز توجه می‌کند، می‌خوابد و بیدار می‌شود.

آقای مهندس، نمونه آشکاری است از کسانی که این روزها مجبورند بخشی از دوران زندگی خود را در آی‌سی‌یو بگذرانند، اگرچه آشکار است که بیمارانی نظیر او درک و فهمی کامل دارند اما در مورد عمق ادراک بسیاری از بیمارانی هم که ناهوشیار به نظر می‌رسند، به‌راحتی نمی‌توان قضاوت کرد. صرف‌نظر از اینکه فردا چه خواهد شد، کیفیت حیات در روزهای اقامت در آی‌سی‌یو نکته‌ای است که به‌شدت مغفول مانده! وقتی که ذره‌ای نور از لای در اتاق خواب را می‌آشوبد، وقتی کوچک‌ترین صدا، آرامش شبانه را برهم می‌زند، وقتی کوچک‌ترین نگرانی روز در رختخواب لانه می‌کند تا نیمه‌های شب به ما نیشتر بزند و وقتی برای سلامت فکر به خواب نیازمندیم و برای خواب به فعالیت فیزیکی و نورآفتاب... چگونه می‌توان شرایطی را تحمل کرد که نورافکنی دائمی می‌تابد و در هر ساعتی کسی این کنار جان می‌دهد یا چند نفر با هم با اضطراب گفت‌وگو می‌کنند؟ وقتی که گاه نمی‌دانی خوابی یا در عین بیداری کابوس یا رویا می‌بینی، آرام‌بخش و خواب‌آور اگرچه به هر حال اجتناب‌ناپذیرند اما به هیچ‌وجه راه‌حل اساسی نیستند، به‌خصوص که در بسیاری از موارد، پزشکان نیاز دارند سطح هوشیاری بیمار را ارزیابی کنند. خوشبختانه هم پزشکان، هم پرستاران و هم بستگان بیماران مقیم آی‌سی‌یو با توجه به کیفیت حیات در آی‌سی‌یو می‌توانند اندکی از مشکلات اقامت آنان بکاهند.

زندگی در آی‌سی‌یو بخش دردناکی از تجربه‌های فرد را تشکیل می‌دهد که البته مشکلات مربوط به بیماری اصلی، مهم‌ترین وجه این قضیه هستند اما شاید مشکلات کلی مربوط به اقامت در آی‌سی‌یو با اندک توجه قابل‌تغییر باشند.

بی‌جهت نیست که یکی از استادان برجسته آی‌سی‌یو در شروع کارش همه دستیاران و فلوهای خود را مجبور می‌کند حداقل چند ساعتی را روی یکی از تخت‌های آی‌سی‌یو بگذرانند، با همان لباس و زیر همان نورافکن‌ها!

دکتر بابک زمانی
متخصص مغز و اعصاب، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران