جریده اخوت

در طول تاریخ مطبوعات ایران چندین روزنامه و مجله با نام اخوت به زبان فارسی در داخل و خارج از کشور چاپ و انتشار یافته‌اند. در این مقال به اختصار به چند مورد از مهم ترین جرایدی که …

در طول تاریخ مطبوعات ایران چندین روزنامه و مجله با نام اخوت به زبان فارسی در داخل و خارج از کشور چاپ و انتشار یافته‌اند. در این مقال به اختصار به چند مورد از مهم ترین جرایدی که با این نام منتشر شده اند، پرداخته می شود.
اولین روزنامه با نام اخوت در تبریز و به طور هفتگی به مدیریت احمد بصیرت با چاپ سنگی و در سال ۱۳۲۴ هـ.ق منتشر شده است. احمد کسروی در تاریخ ۱۸ ساله آذربایجان، اخوت را جزء سایر جرایدی که در ابتدای مشروطیت در تبریز منتشر شده است ذکر می کند و تربیت در فهرست روزنامه های آذربایجان این روزنامه را "روزنامه ای ارتجاعی" قلمداد می نماید.
دومین روزنامه به نام اخوت در رشت منتشر شده است. روزنامه اخوت در رشت به طور هفتگی در سال ۱۳۲۸ هـ.ق تاسیس و شماره اول در هشتم شعبان سال مذکور منتشر گردیده است. از این روزنامه به طوری که ادوارد براون در کتاب تاریخ مطبوعات و شعر خود می نویسد به صورت غیر منظم روی هم رفته ۱۳ شمار انتشار یافته که تاریخ شماره اول ۸ شعبان و شماره آخر ۲۴ جمادی الاول سال ۱۳۲۹ بوده است. ‏
سومین روزنامه ای که به زبان فارسی و با نام اخوت چاپ و انتشار یافت، روزنامه ای بود که در سال ۱۳۲۸ هـ.ق در بغداد و به مدیریت محمد تقی یزدی منتشر گردید. در معرفی این روزنامه آمده است: "اخوت نامه ای است آزاد و سیاسی و وجه اشتراک آن در ایران ۲۰ قران، در روسیه ۵ منات، در اروپا ۱۰ فرانک و در هندوستان ۶ روپیه معین شده است." براون در کتاب تاریخ مطبوعات و شعر فارسی از قول رابینو می نویسد: "هشتمین شمارهٔ این روزنامه در تاریخ ششم ربیع الثانی ۱۳۲۸ قمری منتشر شده و نیز مولف مذکور می نویسد: "من هیجدهمین شماره این روزنامه را که در چهارم شعبان ۱۳۲۸ انتشار یافته و در هشت صفحه به قطع ۶ و نیم در ۹ و نیم سانتیمتر است در دست دارم".
جریده دیگری که به زبان فارسی و با نام اخوت پای در عرصه مطبوعات ایران گذارده است مجله ای است که شمارهٔ اول آن در کرمانشاه و به صاحب امتیازی و موسسی حاج عبدالله مستشار علی نعمتی و مدیر مسئولی دکتر عبدالحسین الهامی در ۳۰ صفحه به قطع کوچک خشتی در مطبعه سربی شرکت سعادت کرمانشاه شعبه ۱ طبع و در تاریخ ۱۷ خرداد ماه ۱۳۰۷ هـ.ش منتشر شده است.
تاسیس مجله اخوت آن گونه که پشت جلد آن ثبت شده است در اردیبهشت ۱۳۰۷ بوده و ماهی یک بار با همکاری جمعی از نویسندگان انتشار می یافته است.
قیمت آبونهٔ یک ساله آن در کرمانشاه ۲۴ قران و در سایر ولایات به اضافهٔ اجرت پست به فروش می رسیده است.
شعار مجله که در پشت جلد و بالای صفحه اول چاپ شده عبارت است از یک کشکول و دو تبرزین و تسبیح هزار دانه ای است که در میان دو تبرزین حرف "س ۱۳۱۷" رسم شده است و این شعار علامت مخصوص فرقه دراویش است که موسس و نویسندگان مجله از این سلسله و مخصوصا از مندرجات معلوم
می‌شود که بستگی خاصی به ظهیر الدوله (صفیعلشاه) داشته‌اند.
روزنامه دیگری که نام اخوت و در واقع اخوت شیراز را بر خود داشته روزنامه ای است که در شهر شیراز و به مدیریت عبد الکریم معروفعلی و معاونت میرزا سید حسین خان تهرانی به طور هفتگی تاسیس شماره اول آن با چاپ سنگی در مطبعه اسلامیه طبع و در چهار صفحه به قطع وزیری در تاریخ ۱۴ ربیع الثانی ۱۳۲۶ هـ.ق منتشر شده است. اسم روزنامه "اخوت شیراز" با خط نسخ درشت و در بالای آن دو دست به علامت اتحاد که جلمه "ید الله فوق ایدیهم" زیر آن نوشته شده، چاپ گردیده است.‏

سمیرا افراسیابی