موانع ارتباطی و چگونگی بر طرف شدن و بهبود آنها

در فرایند ایجاد ارتباطات ،فرستنده و گیرنده نقش اساسی بعهده دارند . اثر بخشی و کارایی یک ارتباط صحیح به تجارب گذشته ، باورهای ذهنی ، دیدگاه ها ، اهداف , مهارتهای ارتباطی و عوامل …

در فرایند ایجاد ارتباطات ،فرستنده و گیرنده نقش اساسی بعهده دارند . اثر بخشی و کارایی یک ارتباط صحیح به تجارب گذشته ، باورهای ذهنی ، دیدگاه ها ، اهداف , مهارتهای ارتباطی و عوامل مختلف دیگری بستگی دارد.
موانع ارتباطات بین فردی عبارت اند از :
۱) ادراکی ( شناختی )
درک هر فرد از مفاهیم و مسائل پیرامون خود با در نظر گرفتن زمینه اجتماعی ، فرهنگی و و روانی او شکل می گیرد و با توجه به چارچوبهای ذهنیش شناخت و درک متفاوتی از موارد و حوادث اطراف خود دارد . انسان در هنگام برقراری ارتباط به پیشینه ذهنی خود رجوع کرده و برداشت و قضاوت خاص خود را از شرایط اعمال می کند که ممکن است همان قضاوت یا برداشت خاص ،خود به ایجاد مانع ارتباطی بینجامد.
۲) اجتماعی
افراد در نقش های خود در خانواده ، سازمان و جامعه شکل گرفته اند و از پس قالبهای اجتماعی خود به ارتباطات می نگرند و در این زمینه با توجه به نوع نقش خود محدودیتهای خاصی دارند .
۳) ارزش های فرهنگی
خصوصیات فرهنگی متفاوت در میان دو قشر خود باعث ایجاد نوعی مشکل ارتباطی است . گاهی اوقات فرهنگ حاکم بر افراد به قدری متفاوت است که موانع ارتباطی بوجود آمده باعث تعجب افراد بیطرف می شود .
۴) معانی ( زبان )
این مانع ممکن است به هنگام تفسیر نوشته های دیگران به و جود بیاید
۵) اثر انگیزه
انتظارات ما بر روی ارتباطات ما تاثیر می گذارد . اگر موضوعی را بر خلاف نظر ، دیدگاه ، دانش و انگیزه خود بدانیم ، ممکن است برای اجتناب از درگیری ذهنی گاهأ آن ها را نادیده بگیریم .
۶) عدم تعادل هیجانی
افرادی که درگیر هیجان (هیجانات ) خاصی هستند ، تحت تاثیر این هیجانات پیام های دیگران را تفسیر می کنند و از دریچه و نقطه نظر هیجانی خود به ارتباطات می نگرند و ممکن است اسیر پیش داوری و قضاوت منبعث از آن هیجان شوند .
۷) ارزیابی منابع
آیا منبع پیام معتبر و قابل اعتماد است ؟ از روی پیام چقدر می توان منبع آن را معتبر دانست و پیام را پذیرفت . این گونه تردید ها و ارزیابی ها در مورد منبع پیام مانع ارتباطی بوجود می آورد
۸) علائم غیر کلامی و متناقض
گاهی اوقات ارتباط کلامی و غیر کلامی با طرف مقابل با هم تناقض دارند . مثلا ممکن است فرد بگوید از شرایط محل کار خود راضی و خوشنود است ولی به طور غیر مستقیم رفتاری را ابراز کند که نشان می دهد در عمل از شرایط ناراضی است
۹) نویز و تداخل
اگر عوامل دیگری در فرایند ارتباط دخالت کنند و با تحریف پیام ارسالی مانع این شوند که گیرنده منظور فرستنده را درک کند تداخل بوجود می آید و فرایند ارتباط با مانع مواجه می شود
● روش های بهبود پیام و حذف موانع ارتباطی
۱) استفاده از بازخورد به معنی بازگشت نتیجه پیام به فرستنده است تا او بتواند از نحوه ارسال و دریافت و درک پیام آگاه شده و در صورت نیاز به تصحیح ، شفاف سازی و بهسازی پیام ارسالی خود بپردازد .
۲) افشاء به معنای دادن اطلاعات معتبر مربوطه درباره فرستنده پیام به گیرنده گان است.
۳) تشریح پیام
۴) استفاده از توضیحات شفاهی ( رو در رو ) نسبت به ارتباطات کتبی از دقت بیشتری برخوردار است
۵) آشنایی با زبان بدن و استفاده از زبان بدن به طرز ساده و راحت
۶) افزایش مهارتهای ارتباطی
۷) فراگیری شنود موثر و شنود فعال
۸) فراگیری مهارتهای مدیریت هیجانات
۹) تخلیه هیجانات منفی قبل از برقراری ارتباط با دیگران
۱۰) تصحیح نگرش ها و باورهای ارتباطی
۱۱) همدلی با دیگران

نویسنده: مهدی معظمی پیرو
منابع :
کتاب اصول مدیریت- دکتر علی رضائیان
کتاب هوش عاطفی ( هوش هیجانی ) دکتر دانیل گلمن