روزنامه تجدد‏

در تاریخ جراید و مطبوعات ایران چندین روزنامه و مجله با نام تجدد پای به عرصه انتشار گذارده اند که یکی از مهم ترین آنها روزنامه ای است که با این نام و به همت شیخ محمد خیابانی منتشر …

در تاریخ جراید و مطبوعات ایران چندین روزنامه و مجله با نام تجدد پای به عرصه انتشار گذارده اند که یکی از مهم ترین آنها روزنامه ای است که با این نام و به همت شیخ محمد خیابانی منتشر می شد.‏روزنامه تجدد در شهر تبریز و به مدیریت شیخ محمد خیابانی تأسیس و اولین شماره آن ظاهرا در جمادی آلاخر سال ۱۳۲۵ هـ.ق نشر یافته است. این روزنامه از سال تأسیس تا زمان شهادت شیخ محمد خیابانی در تبریز به صورت هفتگی انتشار می یافته است. ‏شرح تأسیس این روزنامه به دست شیخ محمد خیابانی به این قرار است که پس از آنکه خیابانی و یارانش موفق شدند کنفرانسی ایالتی مرکب از ۴۸۰ نفر نمایندگان شهر تبریز و ولایات آذربایجان در شهر تبریز تشیکل دهند، کمیته ای به نام کمیته ایالتی انتخاب نمودند و فقید شهید شیخ محمد خیابانی امتیاز جریده تجدد را به منظور تنویر افکار و ترویج مرام کمیته تحصیل نمود و آن را ارگان فرقه دموکرات قرار داد.
روزنامه تجدد نزدیک به پنج سال تحت نظر شیخ محمد خیابانی به معارف مملکت خدمت نمود.‏تربیت در فهرست جراید آذربایجان ابوالقاسم فیوضات را نیز مدیر روزنامه تجدد ذکر نموده و در این باره می نویسد: "تجدد روزنامهٔ هفتگی منتشره در تبریز با چاپ سربی به مدیری ابوالقاسم فیوضات و شیخ محمد خیابانی در جمادی الاخر ۸ ـ ۱۳۳۵" ابوالقاسم فیوضات که تربیت وی را همکار شیخ محمد خیابانی آورده است از صاحب منصبان عالی رتبه و اعضای بلند پایه وزارت فرهنگ بوده که مدت ها ریاست فرهنگ آذربایجان، شیراز و خراسان را بر عهده داشته است. ‏از دیگر جراید مهمی که با نام تجدد انتشار یافته است می توان از روزنامه ای که به مدیریت شیخ العراقین زاده طبع و در تاریخ پنج شنبه ۷ شعبان ۱۳۴۲ نشر شده یاد نمود.
‏شیخ العراقین زاده خود از نمایندگان مجلس شورای ملی بود و هیئت تحریریه نیز اکثرا از نمایندگان مجلس شورای ملی بودند. در صفحه اول شماره اول این روزنامه هیئت تحریریه به این صورت معرفی شده اند: "آقای تدین نماینده بیرجند، آقای عدل الملک نماینده بارفروش، آقای سرکشیک زاده نماینده لاهیجان، آقای داور نماینده لار، آقای شریعت زاده نماینده بار فروش، آقای مشار اعظم نماینده بروجرد، آقای شیخ العراقین زاده نماینده ساری، آقای دبیر اعظم نماینده تبریز" همچنین در این قسمت آمده است که علاوه بر افراد یاد شده برخی از فضل و ادبا نظیر "آقای شیخ یحیی کاشانی، آقا میرزا هادی حائری، اقبال آشتیانی و آقای حکمت نیز مساعدت های ادبی خواهند نمود." ‏روزنامه تجدد که در آغاز تغییر و خلع سلطنت احمد شاه قاجار تأسیس شده بود، از جمله روزنامه های هوادار رضاخان محسوب می شود که منعکس کننده عقاید طرفداران رضا خان و به طور مشخص نمایندگان مجلس هوادار رضاخان می باشد. در عین حال این روزنامه خود را ارگان فرقه دموکرات مستقل معرفی نموده است.‏در شماره دوم سال اول مورخ ۲۶ حوت ۱۳۰۲ هـ.ش هیئت مدیره قطعنامه خود را که مشتمل بر چهار ماده به شرح زیر می باشد منتشر نمود: "۱ ـ خلع سلطنت از احمد شاه قاجار ۲ ـ تغییر قانون اساسی از طرف مجلس شورای ملی ۳ ـ اجرای مفاد قطعنامه به وسیله حکام ایالات و ولایات ۴ ـ اجرای مفاد قطعنامه به وسیله وکلای پارلمانی فراکسیون مجلس."‏مندرجات روزنامه تجدد به طور کلی عبارت بوده است از: یک سرمقاله راجع به اوضاع عمومی ایران و بعد مقالات مختلف و پس از آن اخبار داخلی و اخبار مجلس شورای ملی و در پایان نیز اخبار خارجی درج می شده است.‏
در پایان این مقال لازم به ذکر است که روزنامه تجدد اخیر در غوغای جمهوریخواهی رضا خان نقش اساسی داشت و ضمن طرفداری شدید از آن اقدام به چاپ تلگراف ها و نامه هایی که ظاهرا از سوی مردم ولایات مختلف در طرفداری از جمهوری ارسال می شدند می پرداخت. ‏

سمیرا افراسیابی