مسمومیت با الکل چوب

متانول ماده‌‌ای است بی‌رنگ با بوی خاص که به نام الکل چوب شناخته می‌شود. این الکل در ترکیبات حلال رنگ، ورنی، مایع ضدیخ و پاک‌کننده حفاظ‌های شیشه‌ای و ده‌ها ترکیب دیگر مورد استفاده …

متانول ماده‌‌ای است بی‌رنگ با بوی خاص که به نام الکل چوب شناخته می‌شود. این الکل در ترکیبات حلال رنگ، ورنی، مایع ضدیخ و پاک‌کننده حفاظ‌های شیشه‌ای و ده‌ها ترکیب دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. خطر مسمومیت با متانول از طریق خوراکی، استنشاقی و پوستی وجود دارد.
اتانول به راحتی از دستگاه گوارش جذب شده و در مدت ۳۰ تا ۹۰ دقیقه به حداکثر غلظت خود در خون می‌رسد. اکثر متانول مصرفی در کبد دچار دگرگونی شده و از طریق کلیه دفع می‎شود. اما بخش اندکی از متانول مستقیما از کلیه و ریه دفع می‌شود. در اثر دگرگونی متانول در کبد موادی تولید می‌شود که تجمع آنها در چشم منجر به بروز کوری می‌شود.
▪ اثرات: اثرات متانول را می‌توان در چندین نقطه از بدن پیگیری کرد. در دستگاه عصبی باعث بروز گیجی، سردرد، سرگیجه، تشنج و گاهی افت هوشیاری می‌شود. در سی‌تی‌اسکن از مغز دیده شده که گاهی ضایعاتی مشابه با بیماران مبتلا به پارکینسون در مغز افراد مسموم دیده می‌شود. در چشم ایجاد دوبینی، ترس از نور، احساس دیدن طوفان برفی، تاری دید، کاهش میدان بینایی و کوری می‌کند. اثرات متانول در دستگاه گوارش مشابه با اتانول بوده و با تهوع، استفراغ، دردشکمی همراه است. بعضی از افراد با وجود مصرف میزان فراوان متانول هیچ علامت گوارشی ندارند. در دستگاه قلبی ممکن است منجر به افت در فشارخون و ضربان قلب شود. از اثرات دیگر الکل که شایع بوده و در اثر عدم درمان می‌تواند دائم‌العمر بر زندگی فرد تاثیر بگذارد بروز افت قند‌خون است. در هر فرد با مسمومیت با الکل باید قند خون بررسی شود.
● برخورد با بیمار مسموم
هر فرد مشکوک به مصرف را باید به اورژانس رساند. بنابراین اولین اقدام تماس با اورژانس پیش بیمارستانی (۱۱۵) است. عدم وجود مهار در فرد مسموم عاملی برای آسیب به دیگران است که باید احتیاط لازم را به عمل آورد. به دلیل افت در هوشیاری باید بیمار را بر یک پهلو خواباند تا در صورت بروز استفراغ مواد غذایی وارد مجاری هوایی نشود. یکی از نکات جالب برای درمان مسمومیت با متانول، تجویز اتانول است. در این روش به واسطه تداخل مابین اتانول و متانول، در تغییر و دگرگونی متانول در کبد تغییراتی ایجاد می‌شود که از بروز اثرات سمی ممانعت بعمل می‌آورد. در واقع افرادی که مصرف اتانول و متانول همزمان دارند خطر آسیب چشمی کاهش یافته است. اگر فردی متانول به تنهایی مصرف کرده باشد شرایط بشدت وخیم‌تر خواهد بود. بسیاری از بیماران به منظور رفع مسمومیت نیازمند دیالیز اورژانسی می‌شوند.

دکتر بهروز هاشمی
متخصص طب اورژانس