اصول برخورد با بیمار تشنجی

اولین اقدام اطمینان از امنیت بیمار و خودمان است. اگر بیمار در مکانی خطرناک مثل استخر یا بلندی قرار گرفته، وی را از محل دور می‌کنیم. پس از برقراری امنیت با اورژانس پیش بیمارستانی …

اولین اقدام اطمینان از امنیت بیمار و خودمان است. اگر بیمار در مکانی خطرناک مثل استخر یا بلندی قرار گرفته، وی را از محل دور می‌کنیم. پس از برقراری امنیت با اورژانس پیش بیمارستانی (۱۱۵) تماس می‌گیریم.
مانند تمامی حوادث باید در ابتدا راه هوایی بیمار امن گردد. برخلاف تصور عامه نیازی به باز کردن دهان بیمار نیست. گاز گرفتگی زبان نه‌تنها مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه در صورت اعمال زور برای باز کردن دهان جهت رهایی زبان ممکن است به دندان‌ها آسیب وارد شود. عده‌ای از انگشت خود برای باز کردن دهان استفاده می‌کنند که می‌تواند به آسیب‌های شدید تا حتی قطع انگشت منجر گردد. برای برقراری امنیت راه هوایی بیمار کافی است وی را به یک سمت برگردانیم تا ترشحات دهانی براحتی خارج شده و وارد راه‌های هوایی نشود.
به دلیل کاهش هوشیاری و خواب‌آلودگی بیماران، نباید مواد غذایی یا مایعات به آنها داد. مواد غذایی می‌تواند به دلیل خواب‌آلودگی و کاهش هوشیاری بیمار وارد مجاری هوایی گردد.
بیماران تشنجی به دلیل سقوط به دنبال تشنج مستعد آسیب به سر، ستون فقرات و دررفتگی در کتف می‌باشند. بنابراین در بیماری که خواب‌آلود است و ما از میزان آسیب ستون فقراتش اطلاع نداریم، انتقال با احتمال آسیب مهره‌ای انجام شود.
نیازی به کنترل حرکات پرشی بیمار نیست. کنترل این پرش‌ها دشوار بوده و می‌تواند آسیب‌رسان باشد. تنها مراقب باشید که اگر بیمار در محلی واقع شده است که احتمال افتادن دارد از سقوطش ممانعت گردد. آرام بیمار را روی زمین و یک پهلو بخوابانید و اجازه بدهید حرکاتش را انجام بدهد.
داروهای مصرفی و داروهای در دسترس بیمار در‌صورت شک به استفاده خودسرانه و مدارک (سی‌تی‌اسکن مغز یا نوار مغزی) بیمار را به اطلاع پرسنل ۱۱۵ رسانده و با خود به بیمارستان ببریم.
● نکاتی که بیماران باید رعایت کنند
این بیماران براساس نظر پزشک باید اقدام به مصرف دارو نمایند. کاهش یا افزایش داروی مصرفی براساس نظر پزشک می‌باشد. قطع ناگهانی دارو می‌تواند منجر به بروز حمله پایدار تشنج شود که گاهی به سختی قابل کنترل بوده و حتی منجر به مرگ بیمار می‌شود.
بیماران مبتلا به صرع باید به مدت ۵ ـ ۲ سال از قرارگیری در شرایطی که در صورت بروز تشنج می‌تواند آسیب‌رسان باشد، اجتناب کنند. از جمله این موارد می‌توان به رانندگی، شنا کردن، کار یا تردد در ارتفاعات، اشاره کرد.
افراد صرعی نباید به تنهایی در جایی رها شوند. بروز تشنج می‌تواند با آسیب به سر همراه بوده و در صورت نداشتن همراه و دیر رسیدن به مرکز درمانی به عوارض ناگواری منجر شود. زنان مبتلا به این اختلال در حین آشپزی باید در حضور فردی دیگر اقدام به آشپزی نمایند که در صورت بروز تشنج، احتمال سوختگی کمتر باشد.
بیماران صرعی پس از چند سال مصرف دارو و عدم بروز حملات در صورت نوار مغزی طبیعی با دستور پزشک می‌توانند درمان خود را بتدریج قطع کنند. این افراد می‌توانند مانند افراد طبیعی فعالیت کنند.

دکتر بهروز هاشمی
متخصص طب اورژانس