تغذیه کودکان در سنین دبستان

در سنین ۶ تا ۱۰ سالگی روند رشد کند ولی مداوم است. نسبت به سال‌‌های قبل کودک ساعات بیشتری را در خارج از منزل طی می‌کند، نوع و میزان فعالیت‌هایش تغییر کرده و بیش از پیش به میان وعده‌های …

در سنین ۶ تا ۱۰ سالگی روند رشد کند ولی مداوم است. نسبت به سال‌‌های قبل کودک ساعات بیشتری را در خارج از منزل طی می‌کند، نوع و میزان فعالیت‌هایش تغییر کرده و بیش از پیش به میان وعده‌های غذایی رو می‌آورد و از سوی دیگر، به یادآوری و تمرکز نیاز دارد. بنابراین در مجموع نیازهای غذایی او متفاوت از سنین خردسالی می‌‌شود.
هر چند در این سنین، کودک هنوز بیشتر به خانواده وابسته است تا مدرسه، ولی در عین حال که از الگوی غذایی خانواده پیروی می‌کند، تا حد زیادی از مدرسه و آموزگاران خود نیز تاثیر پذیر است و بیش از قبل، به میان وعده‌های غذایی رو می‌آورد. در این سنین سرعت رشد، به تدریج افزایش یافته و بین سنین ۵ تا ۱۰ سالگی، حدود ۳۰ سانتیمتر به قد و ۱۲ کیلوگرم به وزن او افزوده می‌شود. نیازهای تغذیه‌ای کودکان در این گروه سنی با توجه به میزان فعالیت بدنی آنان، متغیر است. در این سنین، کودکان تمایل زیادی به مصرف غذاهای آماده مانند ساندویچ نشان می‌دهند و از سوی دیگر عدم دریافت مقادیر کافی انرژی، آهن و روی باعث اختلال رشد و تاخیر تکامل فکری و حرکتی‌شان خواهد شد.
● تغذیه کودکان سنین دبستان
به طور معمول وضعیت تغذیه‌ای در این سنین بهتر از کودکان کم سن و سال‌تر است و اختلالات تغذیه‌ای از فراوانی کمتری برخوردار است، تا سال‌ها بعد که در زمان جهش رشد سن بلوغ، بار دیگر نیازهای تغذیه‌ای و اختلالات آن شایع می‌شود. در این سنین مصرف بیش از حد انرژی و چربی که منجر به بروز چاقی می‌شود بیش از سنین قبلی دیده می‌شود. آموزش تغذیه در این سنین اساسی است تا کودکان بتوانند غذای خود را به طور آگاهانه انتخاب کرده و ارتباط بین تغذیه و سلامتی را درک نمایند.
کودکان و نوجوانان سنین مدرسه با توجه به ویژگی سنی‌ای که دارند به کسب انرژی بیشتری نیاز دارند. تامین این انرژی، از طریق صرف وعده‌های اصلی غذایی و میان وعده انجام می‌گیرد.
▪ صبحانه
صبحانه وعده اصلی غذایی است که متاسفانه در اکثر موارد به فراموشی سپرده می‌شود. برای علاقمند شدن کودکان به مصرف صبحانه باید فرصت کافی و غذای متنوع در اختیارشان قرار داده شود. واضح است کودکی که دیر از خواب بلند شده و مجبور است به سرعت خود را به مدرسه برساند، تمایلی به صرف صبحانه نشان نمی‌دهد.
▪ میان وعده
مصرف میان وعده غذایی مناسب نیز از اجزای ضروری رژیم غذایی دانش‌آموزان می‌باشد.
فعالیت جسمی و فکری مستلزم دریافت انرژی کافی است، بویژه مغز برای فعالیت خود نیاز به گلوکز دارد. بررسی‌ها نشان داده‌اند مصرف میان وعده غذایی مناسب در افزایش قدرت یادگیری و ارتقای وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان نقش دارد. لازم است انواع میان وعده‌های غذایی سالم در اختیارشان قرار گیرد تا فریب ظاهر جذاب میان وعده‌های غذایی فاقد ارزش تغذیه‌ای را نخورند.
در میان وعده برنامه غذایی دانش‌آموزان می‌شود از نان و تخم مرغ، عدسی، لوبیای پخته و امثال آن و یا انواع کوکوها، شیر و کیک ساده و نان و پنیر به عنوان تامین بخشی از تامین پروتئین مورد نیاز استفاده کرد.
مواد مغذی مورد نیاز کودکان در سنین دبستان:
در سنین رشد، نیاز بدن به روی و ویتامین‌ها افزایش می‌یابد. به دلیل افزایش نیاز به انرژی، نیاز بدن به تیامین، ریبوفلاوین و اسیدنیکوتینیک، به دلیل بیشتر ساخته شدن بافت‌های مختلف، نیاز به اسید فولیک و ویتامین ۱۲B و به دلیل رشد سریع اسکلتی، نیاز به ویتامین D افزایش می‌یابد.
نیازهای غذایی در سنین مدرسه
با در نظر گرفتن نیازهای تغذیه‌ای کودکان و همچنین اختلالات اشتهایی آنها باید از دریافت مواد مغذی مفید کودکان اطمینان حاصل کرد.
اصول ضروری زیر می‌بایست به کودکان آموخته شود؛
ـ از غذای خود لذت ببرید.
ـ غذاهای متنوع بخورید.
ـ غذا به مقدار کافی بخورید تا سالم باشید.
ـ غذاهای سرشار از فیبر مصرف کنید.
ـ غذاهای خیلی چرب نخورید.
ـ در مصرف غذا‌های شیرین زیاده‌روی نکنید.
ـ در انتخاب غذای خود به دنبال ویتامین‌ها و مواد مفید آن باشید.

بیتا سرلک
کارشناس برنامه‌ریزی نظارت بر تغذیه سالم