۵ ژوئیه ۱۷۷۰ ـ جنگ دریایی «چشمه» ـ اهمیت دوستی ایران برای روسیه

جنگ دریایی سه روزه «چشمه» میان ناوگان روسیه و عثمانی در دریای اژه از پنجم ژوئیه ۱۷۷۰ آغاز شد و آخر وقت هفتم ژوئیه با شکست سخت ناوگان عثمانی پایان یافت. روسیه برای تامین برنامه …

جنگ دریایی سه روزه «چشمه» میان ناوگان روسیه و عثمانی در دریای اژه از پنجم ژوئیه ۱۷۷۰ آغاز شد و آخر وقت هفتم ژوئیه با شکست سخت ناوگان عثمانی پایان یافت. روسیه برای تامین برنامه های خود که گرفتن سهم در منطقه مدیترانه از یک سوی، و رسیدن به آبهای اقیانوس هند از سوی دیگر بود تا بتواند با سایر استعمارگران اروپایی رقابت کند، کشتی های خود را برای جنگ با عثمانی، از بالتیک به دریای اژه فرستاده بود. روسیه بدون داشتن نفوذ کامل در آناتولی و یا مناطق شمالی دریای مرمره و دریای اژه نمی توانست به هدف خود در مدیترانه دست یابد و بدون در اختیار داشتن افغانستان و غرب رود سند (غرب پاکستان امروز، و در آن زمان هندوستان انگلستان) به اقیانوس هند برسد. روسیه همچنین می دانست که بدون دوستی با ایران نمی تواند به این دو هدف دست یابد. بنابراین، روسیه قصد تصرف ایران را نداشت ولی پیروزی اش در جنگ دریایی «چشمه» سبب شد که به تدریج مدعی قفقاز شود و تا سال ۱۸۲۸ در چند جنگ بر عثمانی و ایران فائق آید و مرز های ایران و عثمانی (ترکیه) را در آن منطقه به خطوط امروز محدود کند که این متصرفات تنها تا سال ۱۹۹۱ برایش باقی ماندند. حفظ ترکیه به عنوان دوست و متحد، و مداخله جاری در افغانستان، دنباله همان سیاست های غرب به منظور شکست سیاست قرن هجدهم روسیه است که ادامه دارد. غرب، تنها ایران را به عنوان متحد از دست داده و اینک می کوشد که به هر ترتیب مانع تحکیم دوستی مسکو با ایران شود که تحکیم دوستی ایران و روسیه تا سرحد اتحاد، نقشه های غرب در خاور میانه، آسیای میانه و آسیای جنوبی را نقش بر آب می کند.