بیماری قند و چشم

دیابت شایع ترین بیماری غدد درون ریز بدن است كه عوارض درازمدت آن به صورت درگیری چشمی، كلیوی، اعصاب و عروق خونی بروز می كند. پیش از كشف انسولین در سال ،۱۹۲۲ بیشتر بیماران دیابتیك …

دیابت شایع ترین بیماری غدد درون ریز بدن است كه عوارض درازمدت آن به صورت درگیری چشمی، كلیوی، اعصاب و عروق خونی بروز می كند. پیش از كشف انسولین در سال ،۱۹۲۲ بیشتر بیماران دیابتیك قبل از آنكه به مرحله درگیری چشمی برسند، فوت می كردند. در سال ۱۹۳۰ در ایالات متحده یك درصد نابینایی‌ها ناشی از دیابت بوده كه این رقم در سال ۱۹۶۰ ، ۱۵ درصد افزایش پیدا می كند. گرچه علت نابینایی در بیماران دیابتی شامل آب سیاه (گلوكوم)، آب مروارید و بیماری های عصبی چشمی است ولی ۸۴ درصد نابینایی ها مربوط به رتینوپاتی دیابتی (اختلال شبكیه) است.
● رتینوپاتی دیابتی
رتینوپاتی دیابتی یكی از چهار علت شایع نابینایی است كه در گروه سنی ۲۰ تا ۶۰ سال اتفاق می افتد. در ۲۵ درصد افراد دیابتی یكی از اشكال رتینوپاتی وجود دارد. در ۵ درصد موارد فرم شدید آن دیده می شود. با وجود این كه بعضی از بیماران حتی پس از گذشت ۳۰ سال از بیماری دچار رتینوپاتی نمی شوند ولی نهایتاً در ۸۵ درصد آنها این عارضه پیشرفت می كند. به طور كلی سالانه حدود ۲ درصد از افراد دیابتی و ۶ درصد از مبتلایان به رتینوپاتی دیابتی نابینا خواهند شد. از آنجا كه ۲۵ درصد موارد نابینایی مربوط به مبتلایان به دیابت است رتینوپاتی از درجه اهمیت بیشتری برخوردار است و بایستی مبتلایان بیش از گذشته به سلامت چشم خود رسیدگی كنند.
● عوامل موثر در بروز رتینوپاتی دیابتی
۱ - میزان قند خون: مطالعات نشان می دهد كنترل نامناسب قند خون یكی از عوامل موثر در بروز این عارضه است.
۲ - تیپ دیابت: تعداد مبتلایان به دیابت نوع ۱ (وابسته به انسولین) كمتر از بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ است ولی عوارض چشمی در آنها شدیدتر و شایع تر است.
۳ - سن و طول دوره بیماری: شیوع انواع رتینوپاتی دیابتی در هر دو نوع دیابت با بالارفتن سن و طول دوره بیماری افزایش می یابد.
۴ - بارداری: حاملگی میزان بروز رتینوپاتی را در مبتلایان به دیابت افزایش می دهد.
۵ - هیپرتانسیون: افزایش فشار خون در ۲۲ درصد مبتلایان به دیابت نوع ۱ و در ۵۷ درصد مبتلایان به دیابت نوع ۲ دیده می شود. افزایش فشار خون در مبتلایان به دیابت با پیشرفت رتینوپاتی و آدم لكه زرد در ارتباط است.
۶ - بالا بودن سطح تری گلیسیریدها و لیپیدها.
۷ - بیماری كلیوی: دفع پروتئین ادراری و پیشرفت بیماری كلیوی با افزایش شانس رتینوپاتی همراه است.
۸ _ ژنتیك.
علاوه بر موارد فوق افزایش منیزیم خون، استعمال سیگار، چاقی و رنگ پوست و جنس در بروز رتینوپاتی دیابتی نقش مهمی ایفا می كند. براساس مطالعات جدید بروز نابینایی در سیاهان ۲۰ درصد بیشتر از سفیدپوستان و در زنان ۲۴ درصد بیشتر از مردان است.
● توصیه‌های ضروری به مبتلایان به دیابت
۱ - بیمارانی كه به دیابت وابسته به انسولین مبتلا هستند بایستی هر ۵ سال یك بار تحت معاینات چشمی قرار بگیرند.
۲ - برای بیمارانی كه به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند چكاپ سالیانه ضروری است ضمن اینكه كنترل فشار خون هر شش ماه یك بار نیز بسیار توصیه می شود.
۳ - مبتلایان به رتینوپاتی دیباتی نیز باید هر ۳ ، ۴ ماه یك بار به پزشك متخصص مراجعه كنند.
۴ - زنان باردار مبتلا به دیابت نوع ۱ بایستی تا ۳ ماهه اول حاملگی هر ماه و پس از آن هر سه ماه یك بار تحت معاینات چشمی قرار بگیرند. به طوركلی زنان دیابتیك كه قصد باردار شدن دارند باید ابتدا مورد معاینه چشم پزشك قرار بگیرند و سپس اقدام نمایند.

بهاره مهرنژاد