پلی‌گراف (دروغ سنج)

(پلی‌گراف) یا (دروغ‌سنج) دستگاهی است که برای ثبت تغییرات و عکس‌العمل‌های جسمانی شخص معینی به‌کار می‌رود. این عکس‌العمل‌ها در پاسخ، یک‌سری پرسش‌هائی به‌وجود می‌آیند که احتمال …

(پلی‌گراف) یا (دروغ‌سنج) دستگاهی است که برای ثبت تغییرات و عکس‌العمل‌های جسمانی شخص معینی به‌کار می‌رود. این عکس‌العمل‌ها در پاسخ، یک‌سری پرسش‌هائی به‌وجود می‌آیند که احتمال دارد در شخص ایجاد اضطراب نمایند. پس به‌طور ساده کار پلی‌گراف اندازه‌گیری، تنظیم و ثبت مقدار هیجان یا اضطرابی است که به‌وسیله آن پرسش‌ها (یا تست‌ها) ایجاد می‌گردد. متخصصی که با این دستگاه کار می‌کند، با توجه به تغییرات، فرضیات خود را یادداشت و حفظ می‌کند.
پلی‌گراف انواع مختلفی دارد که یک نوع آن مخصوص ثبت تغییرات تنفسی است، ولی به‌طور کلی سیستم کار دستگاه به این ترتیب است: امواج کوتاه مغناطیسی به‌وسیله سیم‌هائی به روی شکم و سینه بیمار فرستاده می‌شوند، سپس عکس‌العمل‌ قلب تغییرات تنفسی و یا تغییرات فیزیکی و شیمیائی پوست که بر اثر تحریکات الکتریکی به‌وجود می‌آیند، اندازه‌گیری می‌شوند.
● پنوموگراف: پنوموگراف نوعی دروغ سنج است که یک لوله‌ لاستیکی دارد. این لوله دور قفسه سینه بسته می‌شود. به دستگاهی وصل است. تغییرات تنفسی شخص سبب ارتعاش در لوله می‌شود. لوله این ارتعاشات را به دستگاه منتقل می‌کند که به‌صورت نمودارهای خطی بر روی صفحه دستگاه نقش می‌بندد. همان‌طور که گفته شد، تغییرات تنفسی پاسخی به یک سری آزمایش‌ها یا تست‌ها است.
در حقیقت در اثر این محرک‌ها در حجم سینه تغییراتی به‌وجود می‌آید که باعث فعال شدن دستگاه می‌گردد و لوله لاستیکی، این تغییرات را به قلم نمودار می‌رساند و باعث حرکت آن می‌شود هر یک از علامت‌های نمودار، نشانگر تعداد تنفس و درجه عمق تنفش شخص است. وقتی این علامت‌‌ها با سایر علامت‌ها هماهنگ شدند، هدایت کننده دستگاه متخصص میزان صداقت شخص را در مقایسه با حالات عادی او مشخص می‌کند.
● کاردیو اسفیموگراف: این دستگاه دروغ‌سنج نیز با همان هدف، سنجش ضربان قلب و فشار خون را اندازه‌گیری می‌کنند و لوله ساده‌ای نتیجه این عمل را به دستگاه منتقل می‌کند و مثل دستگاه قلبی، نمودارهای خطی بر صفحه نقش می‌بندد که هر کدام نشانگر معنای خاصی هستند.
● گالوانوگراف: این دروغ‌سنج همان‌طور که از اسم آن پیداست. این دستگاه میزان مقاومت پوست را در برابر جریان‌های الکتریکی دارد، که اندازه آن بر طبق جریاین که به سطح پوست وارد می‌شود، تفاوت دارد. جریان‌های الکتریکی و انتقال آها به پوست روش خاصی برای درمان برخی بیماری‌های خاص نیز هستند. در این شیوه تحریک‌های الکتریکی به‌وسیله سیم‌های هادی الکتریکی که به‌دست یا انگشتان شخص متصل است، دریافت می‌شود. سپس پاسخ‌های جسمی مشخصی به‌وسیله بیمار به این تحریک‌ها شده، به‌صورت نمودارهای مشخص، بر صفحه دستگاه ظاهر می‌شوند.
● تاریخچه: در قرن قبل از میلاد یک فیزیکدان یونانی دریافت که تعداد ضربان قلب می‌تواند بر اثر یک سری اضطراب‌های حسی یا عاطفی (از جمله دروغ گفتن) کم یا زیاد شود.
در قرن نوزدهم، دانمشندی به نام لومبروسو این فرضیه را تکمیل کرد. او سعی کرد هماهنگی خاصی را بین تغییرات فشار خون و ضربان قلب در رابطه با اضطراب‌ها، به‌وجود بیاورد. در حدود ۱۹۲۰، دو تن آمریکائی به‌نام‌های لارسن و کیلر سعی کردند روش‌های خاصی را که برای ثبت میزان فشار خون یا ضربان قلب تا آن زمان وجود داشت، گسترش دهند.