آب مروارید و روش‌های درمان آن

بیماری دوران سالمندی
افزایش سن با نشانه‌هایی مانند سفید شدن موها، چین و چروک پوست صورت، قدری خمیدگی قد و البته ابتلا به برخی بیماری‌ها همراه است. بیماری آب مروارید یا کاتاراکت یکی از این بیماری‌ها و به قولی از مهم‌ترین آنها به شمار می‌رود. مهم‌ترین به این معنا که هم به حس بینایی انسان مربوط است و هم اینکه ابتلایش تقریباً صددرصد است. اثرات آب مروارید بر دستگاه بینایی، متفاوت و متعدد بوده و در صورت عدم درمان می‌تواند به نابینایی هم منجر شود. «دکتر محمدرضا طاهری» جراح و چشم پزشک درباره این بیماری و روش‌های درمان آن بیشتر توضیح می‌دهد.
**********
ورود به دوره میانسالی عمر می‌تواند شروعی برای بیماری آب مروارید باشد. این عارضه به طور معمول با افزایش سن ظاهر می‌شود؛ البته اشعه ماورای بنفش خورشید، ضربه‌های وارده به چشم، التهاب‌های چشمی، روماتیسم، مصرف برخی داروها و علل مادرزادی هم در ابتلا به آن نقش داشته و مصرف دخانیات اثری به مراتب بیشتر از همه این موارد دارد.
برای بیشتر افراد، محدوده سنی 65 تا 70 سال به عنوان زمان ابتلا به این بیماری در نظر گرفته شده است و احتمال بروز آن در این بازه زمانی تا 50 درصد پیش بینی می‌شود اما از سن 70 سالگی و بالاتر، این احتمال تا 75 درصد افزایش یافته و به تدریج شدت می‌گیرد.  
از نگاه چشم پزشکی، آب مروارید، بیماری ناشی از پیرشدن عدسی چشم است. در حقیقت جمعی از عوامل پاتولوژیکی و تغییرات بافتی که در سلول‌ها روی می‌دهد، دست به دست هم داده و به تدریج باعث پدید آمدن این عارضه می‌شود. در اثر این پدیده، پروتئین موجود در لنز چشم کم‌کم جمع شده، انعطاف لنز کم و به تدریج کدر می‌شود. در چنین حالتی به دلیل عدم انطباق لنز، فرد به سرعت به سوی نزدیک‌بینی و گاهی دوربینی می‌رود.
جالب است بدانید اولین بار ایرانی‌ها در حدود 2هزار سال پیش با ابداع روشی خاص، توانستند آب مروارید را درمان کنند و بینایی فرد را برای فاصله 4 الی 5 متر تأمین نمایند.

آب مروارید در کودکان
تعجب نکنید! درست است که گفتیم آب مروارید بیماری دوره سالمندی است اما می‌تواند در اثر عفونت‌هایی که در رحم مادر وجود دارد یا حتی تروماهای زایمان به فرزند منتقل شود. از منظر چشم پزشکی، این مسئله در گروه موارد شبه اورژانسی قرار می‌گیرد و می‌بایست خیلی سریع درباره این دسته از بیماران تصمیم‌گیری و اقدام شود.
در صورتی که پزشک تشخیص دهد برای درمان آب مروارید نوزاد، عمل جراحی لازم است و این کار انجام نشود، احتمال بروز اختلال در بافت عصب چشم و پدید آمدن ضایعاتی دائمی در سیستم بینایی وجود دارد و در بلند مدت وقوع نابینایی هم دور از انتظار نیست.
متأسفانه در کشورهایی که امکانات پزشکی مناسبی ندارند تشخیص بیماری و انتخاب بهترین روش درمان بسیار کند انجام می‌شود در نتیجه تعداد قابل توجهی از نابینایی‌ها به همین دلیل اتفاق می‌افتد.

کاستن سرعت ابتلا به آب مروارید
همان طور که در ابتدای مطلب توضیح داده شد آب مروارید به علت افزایش سن در همه افراد اعم از زن یا مرد ظاهر می‌شود، به همین دلیل نمی‌توان روش خاصی را برای پیشگیری توصیه کرد فقط می‌توان از سرعت مبتلا شدن به این بیماری تا حدودی کاست.
بهترین روش برای تأخیر در بروز آب مروارید، استفاده از عینک‌های آفتابی استاندارد به صورت مستمر و منظم است؛ هم‌چنین مصرف خوراکی‌های حاوی مس، آنتی اکسیدان و ویتامین‌ها به خصوص ویتامین C و D هم در این مورد اهمیت دارند.

راه درمان آب مروارید
برای درمان آب مروارید در گذشته لنز طبیعی چشم برداشته و برای بیمار عینک تجویز می‌شد. پس از ورود لنزهای داخل چشمی به عرصه چشم پزشکی، این وسیله در پوسته عدسی کار گذاشته شد و کمک کرد تا بیماران دیگر مجبور به استفاده از عینک‌های سنگین و ضخیم نباشند. با پیشرفت دانش بشر، تکنیک‌های جدیدتری هم برای درمان آب مروارید ابداع شد.
پیشرفته‌ترین روشی که امروزه برای درمان این بیماری به کار می‌رود «فمتوسکند کاتاراکت» نام دارد. در این روش با استفاده از لیرز دقیق و پرسرعتی با نام «فمتوسکند» برش‌های فوق‌العاده ظریفی در قرنیه ایجاد می‌شود و پس از تخلیه عدسی مبتلا به آب مروارید، لنز داخل چشمی برای بیمار جاگذاری می‌شود. این جراحی با بی‌حسی موضعی به وسیله قطره انجام می‌گیرد و بیمار به طور میانگین پس از 10 تا 15 دقیقه اتاق عمل را ترک می‌کند.
ناگفته نماند در بعضی بیماران ممکن است پس از مدت زمانی لنز داخل چشمی کدر شود که در این صورت عمل شفاف سازی لنز به وسیله لیزر انجام شده و فرد برای همیشه قادر است از آن استفاده کند.
نکته مهم اینکه بیمارانی که قبلاً عمل‌های سطح چشم مانند لیزیک انجام داده‌اند باید پیش از عمل آب مروارید با جراح خود مشورت کنند تا بهترین روش برای درمان ایشان انتخاب شود.  
همین‌جا باید این موضوع را هم ذکر کنم که پس از عمل کاتاراکت، سه مرحله معاینه ضرورت دارد که فرد باید آن را به دقت پیگیری کند.
مرحله اول، یک روز بعد از عمل است تا چشم از نظر عفونت‌های احتمالی بررسی شود؛ در صورت عدم مراجعه در روز پس از عمل، ممکن است بیمار را با عواقب ناخوشایندی مواجه کند. دومین معاینه در روز سوم بعد از عمل برای بررسی برخی دیگر از عفونت‌ها انجام می‌شود و مرحله آخر باید 5 تا 7 روز بعد صورت پذیرد. یک توصیه دیگر هم دارم، بهتر است بیماران بعد از عمل جراحی آب مروارید به مدت یک ماه از چشم خود بیشتر از قبل مراقبت نمایند؛ به‌ویژه از مالش دادن آن پرهیز کنند.  

زمان مناسب برای عمل آب مروارید
در پاسخ به این سؤال باید بر این نکته تأکید کنم که امکانات و تجهیزات پیشرفته جراحی، اصطلاح قدیمی «رسیدنِ آب مروارید» را از فرهنگ پزشکی حذف کرده است. امروزه ما می‌گوییم: کاتاراکت را زمانی باید عمل کرد که کدورت عدسی اثر قابل توجهی بر بینایی بیمار داشته باشد. یعنی زمانی که فرد برای انجام فعالیت‌های معمول خود با مشکل مواجه شود. به این ترتیب، نیازهای شغلی و چگونگی فعالیت‌های روزمره بیمار، به عنوان معیار اصلی چشم پزشک برای انتخاب زمان جراحی در نظر گرفته می‌شود.
و نکته آخر اینکه امروزه به دلیل پیشرفت چشم پزشکی جهان و ایران، عمل کاتاراکت یکی از مطمئن‌ترین اعمال جراحی محسوب می‌شود؛ به همین دلیل هرگونه نگرانی و استرس، بی‌مورد است.

برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت بیمارستان به نشانی http://www.noorvision.com  مراجعه نمایید یا با شماره تلفن 82400 - 021 تماس بگیرید.
جهت پذیرش اینترنتی اینجا کلیک نمائید
برای استفاده از خدمات کلینیک نور مطهری می‌توانید به نشانی  motahhari.noorvision.com   مراجعه یا با شماره 42313 - 021 تماس بگیرید.
اگر ساکن استان البرز یا استان‌های همجوار مانند زنجان و قزوین هستید، نیازی به طی مسیر تا تهران ندارید. متخصصان کلینیک نور البرز در خدمت شما هستند.
نشانی سایت کلینیک نور البرز alborz.noorvision.com است و شماره تماس آن 35800 - 026