اندازه گیری فشار خون

فشارخون (Blood Pressure) به مقدار فشاری گفته می شود که توسط خون در جریان، به دیواره ی رگ ها وارد می آید و یکی از علائم حیاتی است. اصولا فشارخون در بخش های مخلتف سیستم گردش خون متفاوت است. مبتلا به فشارخون در تعریف ساده به شخصی گفته می شود که دچار پرفشاری خون است.

فشار خون چیست؟

آگاهی از علائم افزایش فشارخون، در حفظ سلامت فرد موثر می باشد. علائم فشار خون یا قاتل خاموش شامل موارد زیر می باشند:
•    افزایش دمای بدن به طور غیر طبیعی (گر گرفتگی)
•    احساس درد و گرفتگی در ناحیه ی سینه
•    وجود لکه ی خون در ادرار
•    به سختی نفس کشیدن و تنفس نامرتب
•    سردرد و سرگیجه ی ناگهانی
•    تعریق بیش از حد معمول
•    اضطراب و استرس
•    مشکلات خواب
•     تاری دید
•    سرخ شدن رنگ پوست
در صورت مشاهده ی یک یا چند مورد از موارد ذکر شده، حتما فشارخون اندازه گیری شود. در صورت بالا بودن فشار به صورت مکرر، فرد باید چکاپ انجام دهد. سپس به متخصص قلب و عروق مراجعه نماید.

انواع فشار خون

فشارخون به طور کلی به ۲ نوع تقسیم می شود.
•    فشار خون اولیه: این نوع فشار هیچ علتی ندارد. می تواند در اثر ژنتیک یا عوامل ناشناخته به وجود آید و دیگر ریسک فاکتورهای درگیر مانند: مصرف الکل، فشار عصبی، استرس، سیگار و … را ندارد و اغلب شخص باید تا آخر عمر داروهای مربوط به کاهش فشارخون رامصرف کند. امروزه فشارخون اولیه را صرفا فشارخون بالا می نامند.
•    فشارخون ثانویه: این نوع فشار در نتیجه بیماری های زمینه ای ایجاد می شود. بیماری هایی که کلیه، شریان، قلب و سیستم درون ریز شما را تحت تاثیر قرار می دهند. این مشکل در دوران بارداری نیز اتفاق می افتد.این نوع فشارخون با فشارخون اولیه متفاوت است.
درمان مناسب برای فشارخون ثانویه در اکثر اوقات باعث کنترل بیماری زمینه ای فرد نیز می شود. همچنین در کنار درمان و کنترل بیماری زمینه ای فرد، باعث کاهش خطر به وجود آمدن بیماری های قلبی، نارسایی کلیه و سکته مغزی نیز می شود.
 

اندازه گیری فشار خون

معمول ترین روش اندازه گیری فشارخون به وسیله فشارسنج است که با استفاده از ارتفاع جیوه برای اندازه گیری فشارخون در حال چرخش در رگ ها استفاده می کند. با این که خیلی از فشارسنج های فعلی دیگر از جیوه استفاده نمی کنند، ولی فشارخون هنوز در تمام دنیا با معیار میلی متر بر جیوه (mm/Hg) اندازه گیری می شود.
اندازه گیری فشارخون با محدوده ی عدد خاصی محاسبه می شود.
نرمال ترین فشارخون در افراد بزرگسال ۱۲۰ میلی متر جیوه روی ۸۰ است. در محدود نرمال عدد بالایی فشار  ۱۱۰ تا  ۱۳۰ میلی متر جیوه می باشد و عدد پایینی فشار  بین ۶۰ تا ۸۰ میلی متر جیوه می باشد.
به عنوان مثال فرد دارای فشارخون ۱۴۰ میلی متر جیوه روی ۹۰ ، مستعد فشارخون است و باید حتما به پزشک مراجعه کند و زیر نظر پزشک دارو مصرف کند.

قبل از گرفتن فشار خون، رعایت نکات زیر توصیه می‌گردد:

•    نیم ساعت قبل از گرفتن فشار، از نوشیدن چای، قهوه و نوشیدنی های کافئین دار و مصرف دخانیات و الکل پرهیز شود.
•    فعالیت فیزیکی فرد، کاهش داده شود.
•    فرد ناشتا نباشد و ترجیحا مثانه خالی باشد.
•    از استرس و اضطراب فرد، کاسته شود.
•    فرد به مدت پنج دقیقه در حالت آرامش روی صندلی بنشیند.
•    پاهای فرد آویزان نباشد، بلکه روی تکیه گاه قرار گیرند و فرد پا روی پا نگذارد
رعایت نکات بالا به تعیین فشار خون دقیق، کمک می نماید.

فشار سنج آنالوگ

فشار سنج دستی یا آنالوگ از مانومتر، پمپ هوا یا پلار، کاف، دو عدد لوله ی پلاستیکی و گوشی پزشکی تشکیل شده است.
کاف: کاف بازوبند پارچه ای است که دور بازوی فرد بسته می‌شود. اگر اندازه ی کاف از حد استاندارد بزرگتر یا کوچکتر باشد، فشار تعیین شده دقیق نمی باشد.
مانومتر: مانومتر نشان دهنده ی فشارخون به صورت میلی متر جیوه می باشد.
پمپ: از پمپ فشار، برای باد نمودن کاف استفاده می‌شود.
لوله های پلاستیکی: یکی از  لوله های پلاستیکی به مانومتر و دیگری به پمپ هوا متصل می باشد. دو سر دیگر لوله های پلاستیکی درون کاف قرار دارند.
گوشی پزشکی: گوشی پزشکی از سه بخش سر گوشی یا دیافراگم، لوله پلاستیکی و گوشی تشکیل شده است. صدای نبض، صدای فشار سیستولیک و فشار دیاستولیک از طریق گوشی شنیده می‌شود.
برای اندازه گیری فشارخون، به طور معمول از دست راست استفاده می نمایند. فشار دست راست، ۱۰ میلیمتر جیوه از فشار سمت چپ، بیشتر است و در هنگام تعیین فشارخون، بالاترین فشار مدنظر است. تعیین فشار خون در مراحل زیر ذکر شده است.
•    ترجیحا بازو بدون پوشش و لباس باشد.
•    دست شخص کاملا هم سطح قلب باشد.
•    به صورتی که لوله های کاف به سمت داخلی آرنج باشند، کاف روی بازو بسته شود. فاصله ی بین کاف تا آرنج به اندازه ی دو انگشت باشد.
•    کاف در حد استاندارد بسته شود. شل یا محکم بستن کاف، فشارخون اصلی را تغییر می‌دهد.
•    عقربه سنج روی کاف یا میز کناری قرار گیرد.
•    قسمت دیافراگم گوشی زیر کاف و روی رگ قرار داده شود.
•    کاف به وسیله ی پلار، از هوا پر شود. برای افراد بزرگسال، کاف تا ۱۸۰ درجه و برای افراد سالمند، تا ۲۰۰ درجه پر از هوا شود.
•    سپس پیچ پلار را اندکی باز نموده و به صدای نبض توجه شود.
•    عدد روی مانومتر هنگام شنیدن اولین صدا، فشار سیستولی را نشان می‌دهد. عدد روی مانومتر به هنگام آخرین صدای شنیده شده، فشار دیاستولی را نشان می‌دهد.

دستگاه فشار سنج دیجیتال

فشار در سه پوزیشن ایستاده، نشسته و درازکش، به کمک دستگاه فشارسنج تعیین می‌شود. فشار سنج های مانیتورینگ و دیجیتالی با یک دکمه، فشار را اندازه گیری می‌نمایند. بهتر است فشار نواحی مختلف پا، ۳۰ الی ۵۰ میلی متر جیوه از فشار  دستها بالاتر می باشد.


 فشار خون بالا چیست؟ فشار خون بالا در دو نوع اولیه و ثانویه شناخته می شود. پرفشاری نوع اول، به عوامل ژنتیکی، چاقی و ساختار بدن بستگی دارد. این بیماری عموما غیرقابل درمان می باشد و فقط تحت کنترل و مصرف دارو  کاهش داده می‌شود. فشار خون نوع دوم، ناشی از رژیم غذایی نادرست، اضطراب و استرس فراوان، بیماری های جسمی و مصرف الکل و دخانیات می باشد. نوع دوم، با رعایت رژیم غذایی صحیح، درمان بیماری و ترک دخانیات و الکل با احتمال فراوان درمان و کنترل خواهد شد. بیماران دارای پرفشاری خون، با تهیه ی دستگاه فشارسنج و کنترل مرتب فشارخون خود، به بهبودی فشار خون کمک می کنند. این افراد در صورت مشاهده ی افزایش فشار خون، از تمهیدات لازم جهت کاهش فشار خون استفاده می کنند.
کسانی که به دلیل چاقی و عدم تحرک و ژنتیک به فشارخون مبتلا شده اند، همواره باید دارو مصرف کنند، هر ۶ ماه یکبار چکاب شوند و همواره تحت نظر متخصص قلب باشند.
گاهی ممکن است، شخص بدون هیچ علائم جسمی به فشارخون بالا مبتلا باشد. به همین دلیل آن را قاتل خاموش می نامند. اغلب حالات و نشانه های غیرطبیعی جسمانی، نمایانگر بیماری و مشکلات جسمی فرد می باشند. افزایش فشار خون، سبب تشدید فعالیت و ضربان قلب به صورت غیر معمول می شود. همچنین موجب تصلب شرایین (سفت شدن دیواره ی سرخرگ ها) می گردد. پرفشاری خون، خطر بیماری های قلبی، سکته ی قلبی و مغزی را افزایش می‌دهد. همچنین موجب نارسایی های کلیه و کبد، و کوری فرد می‌گردد.

علائم فشار خون بالا

فشار خون سبب گردش خون در همه ی قسمت های بدن می گردد. فشار خون به دو صورت سیستولیک (ماکسیمم) و دیاستولیک (مینیمم) می باشد. فشارخون نرمال در افراد بزرگسال سالم، از ۱۰۰ تا ۱۳۰ میلی متر جیوه بر ۶۰ تا ۸۰ میلی متر جیوه می باشد. در صورتی که فشار سیستولیک یا دیاستولیک فرد از حد نرمال بیشتر شود، فرد دچار فشار خون بالا یا هیپرتانسیون (Hypertension) می‌شود. به طور مثال فشار خونی که روی ۱۴ و پایین تر از آن باشد یعنی فرد مستعد فشار خون است و باید زیر نظر پزشک داروی فشار خون مصرف کند.
افزایش فشار خون، باری اضافه به قلب و عروق خونی فرد تحمیل می کند. با تشخیص و درمان به موقع  پرفشاری خون، احتمال بروز بیماری های قلبی عروقی، سکته های قلبی، سکته ی مغزی و مرگ و میر ناشی از آن  به طور چشمگیر کاهش می یابد. در سایت جمشیدیان هِلت می‌توانید اطلاعات لازم در مورد فشار خون را به طور کامل بیاموزید.
باید بدانید که پرفشاری خون نوع ثانویه همانند نوع اولیه حتی اگر بیش از حد بالا برود و به محدوده ی خطرناک برسد، معمولا علامتی ندارد.
 از علائم فشار خون بالا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
•    فشار خون بالایی که به داروها جواب نمی دهد. (پرفشاری خون مقاوم)
•    فشارخون خیلی بالا (فشار سیستولی بالاتر از ۱۸۰ میلی متر جیوه یا فشار دیاستولی بالاتر از ۱۲۰ میلی متر جیوه)
•    افزایش ناگهانی فشارخون قبل از ۳۰ سالگی یا بعد از ۵۵ سالگی
•    نداشتن سابقه خانوادگی پرفشاری خون
•    چاق نبودن
عوارض فشار خون
•    بیماری کلیه پلی کیستیک
•    بیماری گلومرولی (بیماری کلیوی)
•    پرفشارس رنوواسکولار
•    سندروم کوشینگ (ترشح بیش از حد هورمون کورتیزول از غدد فوق کلیوی)
•    آلدوسترونیسم (تومور در غدد فوق کلیوی)
•    فئوکروموسیتوما
•    مشکلات تیروئیدی
•    هایپر پاراتیروئیدیسم

فشار خون بالا و فشار خون پایین؛ کدام خطرناک تر است؟

با توجه به اینکه بیماری پرفشاری خون، یک بیماری شایع در جامعه کنونی است، به طور حتم به راحتی پاسخ سؤال بالا را با خود زمزمه کردید. بله همانطور که می دانید، فشار خون بالا خطرناک تر از فشار خون پایین است. در واقع هر دو حالت غیر عادی بوده و لازم است به سرعت در صدد برطرف کردن مشکل برآیید.
اما رفع حالت افت فشار خون از طریق به کار گیری روش های مختلف خانگی، تزریق سرم و یا داروهای تقویتی آسان تر از برطرف کردن پرفشاری خون است. از سوی دیگر، فشار خون بالا یک بیماری خطرناک است که می تواند تا مدت ها بدون علامت باشد.
تنها حدود ۵ درصد از افراد مبتلا به بیماری پرفشاری خون جزو دسته دوم هستند و می توان با درمان یا کنترل بیماری زمینه ای، عوارض فشار خون بالا را کاهش داد. در حالی که ۹۵ درصد دیگر، مبتلا به فشار خون اولیه بوده و شناسایی علت بروز بیماری غیر ممکن است، کنترل عوارض فشار خون بالا در این بیماران بسیار سخت تر است.
 
برخی از نکاتی که باید مورد توجه قرار گیرند عبارتند از:
•    ورزش کنید و به اندازه کافی تحرک و فعالیت داشته باشید.
•    از مصرف دخانیات، مشروبات الکلی و… جدا خودداری کنید.
•    خواب کافی داشته باشید.
•    یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.
•    اگر اضافه وزن دارید در گام اول در صدد برطرف کردن آن برآیید. چون چاقی یکی از بیماری های زمینه ساز برای فشار خون بالا است.
•    استرس و اضطراب نیز می توانند عامل ایجاد فشار خون بالا باشند. آرامش خود را حفظ کنید و اضطراب را از خود دور کنید.

کلام آخر
فشار خون بالا در اغلب اوقات علامتی ندارد و بسیاری از مردم  مبتلا به این عارصه هستند. فشار خون بالا اگر درمان نشود باعث آسیب به سرخرگ ها و اندام های حیاتی بدن می شود به همین دلیل به آن قاتل خاموش می گویند. لطفاً فشار خون را جدی بگیرید چرا که اکثر سکته های مغزی که فرد را دچار زندگی نباتی می کند، به خاطر فشار خون بالا می باشد
شما با تغییر عادت های سبک زندگی خود می توانید به راحتی از بروز فشار خون جلوگیری کنید. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، لذا با رعایت برخی موارد مانند رژیم غذایی سالم و داشتن ورزش در برنامه روزانه زندگی خود می توانید از به وجود آمدن انواع بیماری ها در بدن خود جلوگیری کنید.
ما در تیم قدرتمند Jamshidian Healt کارگاه آموزشی حضوری تئوری – بالینی با تدریس استاد جمشیدیان هر جمعه به مدت ۶ ساعت برگزار می کنیم. کارگاه شامل دو ساعت آموزش تئوری و چهار ساعت آموزش بالینی به صورت تمرین عملی روی انسان و مولاژ و با نظارت استاد می باشد. در پایان کارگاه افردی که نیاز به گواهینامه تزریقات داشتید می توانند با پرداخت هزینه مجزا و بعد از مدت یک ماه گواهینامه خود را از ما دریافت کنند. جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید به سایت معتبر استاد خسرو جمشیدیان یا اینستاگرام مراجعه نماید.