در جوامع ايلي، همسوگزينى صرفاً پيوند دو نفر و يا دو خانواده نيست، بلکه با پيوند ازدواج، دو طايفه و يا دو گروه اجتماعى نيز با يکديگر مرتبط مى‌شوند. نقش ازدواج در ايجاد همبستگى اجتماعى و کارکرد سياسى آن در ايجاد و پايان جنگ‌هاى طايفه‌اى باعث شده که در تکوين آن عوامل گوناگونى سياسى ـ اقتصادى و اجتماعى دخالت نموده و متناسب با انتظارات گروه‌ها و نهادهاى اجتماعى شکل پذيرد.
- نوع ازدواج
اکثريّت در جامعهٔ عشايرى ايران با افرادى است که تنها با يک زن ازدواج کرده‌اند و ازدواج‌هاى چند همسرى به‌ندرت مشاهده مى‌شود. در اين نوع همسرگزيني، اکثريّت با مردانى است که دو زن در عقد خويش دارند.
- مراحل ازدواج
لوى اشتروس، همسرگزينى را مبادلهٔ زن با امرى ديگر دانسته و معتقد است که ازدواج صرفاً پيوند دو فرد نيست بلکه از آنجائى که ازدواج با منافع و مضار گروه‌هاى مختلف پيوند دارد، مقدمات و مراحل پيچيده‌اى را زوجين و گروه‌هاى خويشاوندى بايد پشت‌سر نهند تا به مرحلهٔ نهائى ازدواج برسند اين گفته در اکثر ايلات و عشاير ايران صدق مى‌کند.