امامزاده هارون‌بن‌موسى

بقعه امامزاده هارون‌بن‌موسى در تکيه جوستان از توابع طالقان قرار دارد. بقعه و گنبد اين بنا از سنگ و گچ ساخته شده است. بناى امامزاده بسيار شکيل و زيبا ساخته شده و اهالى کليه جوستان و روستاهاى اطراف احترام ويژه‌اى براى آن قايل هستند. در امامزاده هارون کتيبه‌اى سنگى به طول ۹۰ و عرض ۳۳ سانتى‌متر، حاوى فرمان شاه‌تهماسب صفوى به خط ثلث، موجود است. در اين فرمان شاه‌تهماسب صفوى به سبب عجره سکنه متوطنه و عدم استطاعت مالى مردم طالقان آنها را از دادن ماليات معاف نموده است. اين سنگ مرمر منقوش در حال حاضر در جوار امامزاده نصب شده است.

امامزاده يحيى، ورامين

بناى امامزاده يحيى در جنوب شرقى شهرستان ورامين و در محله‌اى معروف به کهنه‌گاه قرار دارد.


تاريخ بناى امامزاده يحيى ماه محرم سال ۷۰۷ هـ.ق است. سبک معمارى مقبره شباهت زيادى به مسجد جامع و برج علاءالدين دارد. ورودى بنا در جهت شمال، داراى حياط وسيعى است که از آن به عنوان گورستان استفاده شده است.


سياحان بازديدکننده از امامزاده يحيى همگى از کاشى‌هاى شفاف و زيباى آن در سفرنامه‌هاى خود تعريف و تمجيد کرده‌اند، ولى متأسفانه اثرى از آن کاشى‌ها بر جاى نمانده است.


بناى امامزاده يحيى يکى از چند اثر تاريخى دوره مغول است که هنوز در ورامين بر جاى مانده و با گنبد زيباى آجرى در محوطه گورستان محصور است.


اهميت تاريخى اين امامزاده مرهون تزيينات، گچ‌برى و کتيبه برجسته آن که به خط ثلث نوشته شده است. ساختمان بقعه برخلاف نماى بيرونى آن تزيينات عالى گچ‌برى دارد و تاريخ محرم سال ۷۰۷ هـ.ق بر کتيبه آن موجود است و نام ابو محمدالحسن بن المرتضى بن حسين محمد بن الحسن بن ابى زيد بر آن حک است.


بناى مقبره داراى گنبد بزرگ آجرى است که در بدنه آن هشت دريچه مشبک تعبيه شده و تهويه هوا و تأمين نور داخل صحن را تأمين مى‌نمايد.


اين بقعه محراب کاشى‌کارى بسيار نفيسى به تاريخ ۶۶۳ هـ.ق اثر على‌بن‌محمد ابى طاهر را در خود جاى داده بود که اکنون در موزه متروپوليتن نيويورک نگه‌دارى مى‌شود.


روى مزار، سنگ قبرى به شکل محراب با تاريخ ۷۵۰ هـ.ق وجود داشت که اکنون در موزه آرميتاژ جاى دارد. اين سنگ امضاى دو نفر از افراد خاندان کاشى‌ساز معروف کاشان به عنوان سازنده ديده مى‌شود. داخل صحن شجره‌نامه‌اى موجود است که نسب امامزاده را به امام حسن (ع) مى‌رساند.

امامزاده يحيى، تهران


بناى فعلى در سال ۱۳۲۰ شمسى در همان محلى ساخته شد که بناى قديمى و خشتى بقعه وجود داشت. آن بنا در سال ۱۳۱۸ تخريب شده بود. بناى جديد به همان سبک و فرم بناى اصلى جايگزين بناى قبل شد و ملحقات و تزيينات آن به تدريج در سال‌ها بعد تکميل شد.


صندوق منبت عتيقهٔ بقعه، چنانچه در کتيبهٔ آن اشاره شده است،به دستور ملک شاه غازي در سال ۸۹۵ هـ.ق به وسيلهٔ دو برادر به نام‌هاى استاد حسين و استاد محمد لواسانى ساخته شد.


بناى اصلى امامزاده متشکل از برج خشتى هشت ضلعى احتمالاً به قرن هفتم هجرى تعلق داشت و داراى گنبد هرمى شکل ۱۲ ضلعى بود.


برخى ديگر از امامزاده‌هاى تهران: امامزاده على در روستاى جعفرآباد جنگل ورامين، امامزاده عبدالله بوالعرض در ۹ کيلومترى ورامين، امامزاده على در روستاى آجربست ورامين، امامزاده قاسم خالد‌آباد ورامين، امامزاده شاهزاده محمد در روستاى ايجدان ورامين، امامزاده سيد سلطان محمود خاوه‌‌اى در جوادآباد ورامين، امامزاده هادى نزديک ابن‌بابويه شهر رى از دوره صفويه، امامزاده کوکب‌الدين در غرب شهرستان ورامين از دوره مغول يا سلجوقى و ...