آب و هوا
در نواحى مختلف استان تهران به علت موقعيت ويژه جغرافيايي، آب و هواى متفاوتى شکل گرفته است. سه عامل جغرافيايى در ساخت کلى اقليم استان تهران نقش مؤثرى دارند:
- کوير يا دشت کوير
مناطق خشک مانند دشت قزوين، کوير قم و مناطق خشک استان سمنان که مجاور استان تهران قرار دارند، از عوامل منفى تأثيرگذار بر هواى استان تهران هستند و موجب گرما و خشکى هوا، همراه با گرد و غبار مى‌شوند.
- رشته‌کوه‌هاى البرز
اين رشته‌کوه‌ها موجب تعديل آب و هوا مى‌شود.
- بادهاى مرطوب و باران‌زاى غربى
اين بادها نقش مؤثرى در تعديل گرماى سوزان بخش کويرى دارند، ولى تأثير آن را خنثى نمى‌کنند.
استان تهران را مى‌توان به سه بخش اقليمى زير تقسيم کرد:
- اقليم ارتفاعات شمالى
بر دامنه‌هاى جنوبي، بلندى‌هاى البرز مرکزي، در ارتفاعى بالاى ۳۰۰۰ متر قرار گرفته و آب و هوايى مرطوب و نيمه مرطوب و سردسير با زمستان‌هاى بسيار سرد و طولانى دارد. بارزترين نقاط اين اقليم، دماوند و توچال است.
- اقليم کوهپايه
اين اقليم در ارتفاع دو تا سه هزار مترى از سطح دريا قرار گرفته و داراى آب و هوايى نيمه مرطوب و سردسير و زمستان‌هايى به نسبت طولانى است. آب‌علي، فيروزکوه، دماوند، گلندوک، سد اميرکبير و دره طالقان در اين اقليم قرار دارند.
- اقليم نيمه خشک و خشک
با زمستان‌هاى کوتاه و تابستان‌هاى گرم، در ارتفاعات کم‌تر از ۲۰۰۰ متر واقع شده است. هرچه ارتفاع کاهش مى‌يابد، خشکى محيط بيشتر مى‌شود. ورامين، شهريار و جنوب شهرستان کرج در اين اقليم قرار گرفته‌اند.
هواى تهران در مناطق کوهستانى داراى آب و هواى معتدل و در دشت، نيمه بيابانى است. تهران در مرز شرايط جوى برّى و اقيانوسى قرار گرفته و تمايل آن به موقعيت برّى بيشتر از وضعيت اقيانوسى است.
منابع آب
وجود رودخانه‌هاى دايمى مانند رودخانه کرج، رودخانه جاجرود، رود لار، حبله‌رود، رودشور يا ابهررود و طالقان‌رود موجب شده تا استان تهران از منابع آب کمبودى نداشته باشد. بيشترين رودخانه‌هاى استان از کوه‌هاى البرز سر چشمه مى‌گيرند. در استان تهران قنات‌هاى متعددى وجود داشته که در گذشته نه چندان دور در تأمين آب مورد نياز مناطق شهرى و روستايى سهم به‌سزايى داشته‌اند. ليکن امروزه با استفاده از امکانات آب لوله‌کشى که از سدهايى چون اميرکبير، لتيان و لار تأمين مى‌شود، آب قنات‌ها و چشمه‌ها فقط براى کشاورزى و آبيارى مصرف مى‌شود وفقط بعضى چشمه‌ها، به ويژه چشمه‌هاى آب‌معدنى که بيشتر در شمال شرقى استان متمرکزند، اهميت سابق خود را حفظ کرده‌اند. مهم‌ترين اين چشمه‌ها عبارتند از چشمه اعلا دماوند، چشمه قلعه‌دختر، چشمه آب‌على هراز، چشمه وله در گچسر، چشمه شاه‌دشت کرج، چشمه‌على در شهر ري، چشمه تيزآب، چشمه گله‌گيله و ...