پل حوض‌سلطان

اين پل که در جاده کاروان‌روى قم-تهران روى رود مسيله قرار دارد، در سال ۱۲۶۲ هـ.ق به دستور على اصغرخان اتابک به صورت يک چشمه با طاق جناقى تند و يک دهليز کوچک بنا شد. مصالح به کار رفته در طاق آجر است ولى بدنه و پيه پل از سنگ با ملات ساروج ساخته شده است. پل حوض‌سلطان فاقد تزيينات است.

پل دلاک


اين پل مجموعاً ۱۵۳ متر طول، ۶ تا ۸۰/۵ متر عرض و ۱۸ دهانه دارد. با توجه به انحناهاى پل، ساختمان آن از چند بخش تشکيل شده است. طولانى‌ترين بخش پل که ۷۰ متر است، داراى هفت دهانه است که عرض هر دهانه بالغ بر ۵ تا ۵۰/۶ متر است. به غير از آن قسمت پل که نزديک کاروانسرا قرار دارد، کليه پايه‌هاى پل داراى موج‌شکن‌هاى نيمه مدورى است که در جهت مخالف جريان آب قرار دارند. در انتهاى بخش جنوبى پل، اولين انحراف در مسير مستقيم پل، يک انحراف محورى سه مترى به سوى غرب است. به دنبال آن به بخش ديگرى از پل به طول ۴۴ متر با شش دهانه مى‌رسيم که عرض هر يک پنج متر است. در انتهاى شمالى بخش دوم، دومين انحراف در طول تنها يک دهانه که عرض آن ۵۰/۴ متر است، پديد مى‌آيد. پس از آن بخش چهارم پل به طول ۲۴ متر با چهار دهانه کم‌عرض هر يک به عرض ۵/۲ متر قرار دارد.


وجه تسميه اين پل به قول اهالي، اين بود که در زمان‌هاى دور يک مرد دلاک (سلماني) قصد عبور از رودخانه را داشت که گرفتار سيل شد و آب او را برد. بعد از اين واقع افراد خير درصدد برآمدند تا پلى روى اين رودخانه بسازند که ديگر کسى گرفتار سيل نشود.

پل عسگرآباد

پل عسگرآباد در سال ۱۲۶۲ هـ.ق به دستور على اصغرخان اتابک با شش دهانه به عرض‌هاى متفاوت، روى رودخانه قمرود در ۲۱ کيلومترى شمال قم در جاده على‌آباد - منظريه زده شد. اين پل در گذشته رابط جاده قم-تهران بود و در کنار کاروانسراى عسگرآباد و يک آب‌انبار قديمي، مجموعه‌اى را تشکيل مى‌داد.


بستر رودخانه در محل برپايى پل، سنگ‌فرش شده و پايه‌هاى پل با استفاده از قطعات سنگ بر روى آن ساخته شده است. پايه‌ها در جهت مخالف جريان رودخانه داراى موج‌شکن‌هاى مثلثى است. دهانه‌هاى انتهاى جنوبي، در بازسازى‌هاى دوره پهلوى به پل افزوده شد. در حال حاضر سه دهانهٔ جنوبى پل فرو ريخته و سه دهانهٔ شمالى آن باقى است. پل عسگرآباد در سده اخير مرمت شده است. مصالح ساختمانى پايه‌ها و آب‌برها از سنگ و در طاق‌ها و بدنه، آجر به ابعاد ۵٭۲۴٭۲۴ سانتى‌متر به کار رفته است.

پل شکسته

پل کاج

بقاياى اين پل که منسوب به دوره صفويه است، در پنج کيلومترى غرب دهکدهٔ کاج و شش کيلومترى پل و کاروانسراى دلاک، در مسير کاروان‌روى قديمى ورامين-قم قرار دارد. پل کاج به طول حدود ۲۴۵ متر، حداقل داراى ۱۳ دهانه به ابعاد مختلف است و نشانه‌هاى بازسازى دوره‌هاى مختلف تاريخى در آن ديده مى‌شود. پل در خط مستقيم بنا نشده و در جهت مخالف جريان رودخانه داراى انحنا است.

پل کنارگرد

اين پل در ۱۰ کيلومترى جنوب کنارگرد روى رودخانه قره‌سو و هم‌زمان با احداث جاده قم-تهران و کاروانسراى کنارگرد بنا شد. پل داراى ۱۲ دهانه به صورت قرينه و آب‌برهاى مثلثى شکل است. مصالح پايه‌ها از سنگ با ملات ساروج است ولى در بدنه و طاق‌ها از آجر با ملات گچ استفاده شده است. اين پل در زمان صفويه بنا شد.