بقعهٔ على عون (هفت‌تپه - شوش)

در ميان دشتى که هم‌اکنون، نيشکر در آن کشت مى‌شود و در زمينى که کمى برآمده است بقعهٔ على عون قرار دارد. ابعاد کلى بنا ۴۰/۴×۹۰/۷ متر مى‌باشد و برروى يک پى قطور مربع مانند قرار گرفته است.


درون بقعه داراى دو گوشوارهٔ کوچک به اتاق رومى است که در سمت شرق و غرب بقعه قرار دارد و حمال‌هاى پايه گنبد هستند. طرز آجرکارى پايه‌هاى گنبد از داخل حکايت از دندانه دندانه و تزئين آن مى‌کند. آجرهاى به‌کار رفته در پى‌هاى بنا بسيار قطور و با ضخامت ده سانتى‌متر هم ديده شده و از نوع آجرهاى قطور ايلامى چغازنبيل است.


در اين بنا هيچ‌گونه سنگ قبر و يا نوشته‌اى وجود ندارد، ظاهراً بنا از داخل و خارج و نوع آجرهاى قطور ايلامى شکل آن که بر فراز يک سکو و يک تپهٔ کوچک ساخته شده و در ورودى رو به شرق آن، اين اثر را به احتمال باقى‌مانده از يک اثر کهنهٔ عيلامى مى‌نماياند که به روزگارى بر آن يا به‌جاى آن يک چهارطاقى ساسانى تعبيه شده و بعد به‌صورت مقابر اسلامى درآمده است.

بقعهٔ عباس‌بن‌على (هفت‌تپه - شوش)

به فاصلهٔ حدود يک کيلومتر در سمت چپ جادهٔ چغازنبيل در درون محوطه‌اى که از درختان گرمسيرى سرسبز است بقعهٔ آجرى کوچکى به نام عباس‌بن‌على واقع است.


بناى اصلى بقعه ۳۰/۶×۹۰/۷ سانتى‌متر مى‌باشد، ورودى بقعه ايوانى است با طاق رومى و نسبتاً کوتاه که هلالى آن از قطعات مربع کاشى به رنگ آبى و سياه زينت شده است. ايوان بقعه رو به شمال مى‌باشد و در ورودى به زيارتگاه نيز رو به شمال است. بر طرفين اين ايوان دو ايوان کوچک در غرب و شرق آن واقع هستند که سقف آنها هر کدام سه‌طاقى رومى با رديف پيش و پس دارد.


درون بقعه اتاق کوچک مربعى است که ساختمانى جديد مى‌باشد و از نظر قرينه‌سازى اضلاع و استحکام خالى از ظرافت نيست. در گوشوارهٔ غربى ايوان درى چوبين قرار دارد که با هفت پله به درون زيرزمينى مى‌رسد و در زيرزمين که سقف آجرى ضربى کوتاهى دارد مقبره‌اى از آجر و گچ قرار دارد که با پارچهٔ سبزرنگى پوشيده شده است.


اين بنا داراى گنبد مضرس کوچکى مى‌باشد و تقريباً در بالاى سطح بام مقبره قرار گرفته و گچ‌اندود شده است (ديار شهر ياران جلد اول ص ۱۴۶-۱۵۱).

بقعهٔ سوار غيب

در جادهٔ دزفول - صفى‌آباد در کنار کانال سوم جاده‌اى از سمت چپ جدا مى‌شود که در سمت راست اين جادهٔ فرعى به فاصلهٔ صد پانصد متر از جادهٔ اصلى بقعهٔ امامزاده سوار غيب با گنبد شلجمى (اگر دو قوس از دايره بر سطحى محيط شود که طول هر دو از نصف دايره بيشتر و انحداب آن در دو جانب باشد آن شکل را شلجمى گويند) سفيدرنگ ساده پيدا است. در طرف جنوب بقعه نهرى با آبى کم وجود دارد. در اطراف بقعه قبرستانى است که سنگ قبر قديمى در آن ديده نشده ولى نوع آجرچينى براى پوشش قبر به‌خصوص آثار قبرهاى پله‌کانى از نوع قبور اوايل اسلام ديده مى‌شود.

بقعهٔ پير فراش

در آبادى فراش نزديک به روستاى قلع‌چيتى از توابع دزفول، در کنار جاده و سمت راست آن از درون خرابه‌اى که به ديوار باغى شباهت دارد، گنبد آجرى شکوهمندى در ميان درختان سرسبز کنار جلوگر است. در چوبى کوچکى به حياط بقعه باز مى‌شود و درست روبه‌روى در ورودى به حياط مدخل بقعه واقع است، مدخل بقعه به سمت شرق نگاه مى‌کند و مرکب از ديوارى آجرى است که از پنج دهنه با طاق قوسى تشکيل شده و دهانهٔ وسطى بزرگتر و طاق آن خراب و قسمتى از هلالى آن باقى‌مانده است. پى‌هاى آجرى کهنه و عريض و قطور هستند.

بقعهٔ سيد محمد

در نزديکى آبادى ده بهر از توابع دزفول و در سمت راست کانال کوچکي، به فاصلهٔ تقريبى پانصد متر، زيارتگاهى در ميان قبرستانى واقع شده که بناء آن تجديد و تعمير گرديده است. گنبد کوچکى به‌صورت استوانه‌اى ناقص دارد. مقبره در درون يک ضريح مشبک آهنى د زير سقف يک اتاق مربع شکل واقع است بر روى صفحهٔ کاغذى نام صاحب مقبره را سيد محمد نوشته‌اند، بقعه از درون و بيرون تزئيناتى ندارد. ايوانى در دو ضلع مشرق و جنوب آن ساخته‌اند که با موزائيک فرش شده و سقف آن تيرآهن است.

بقعهٔ پيراساق

در فاصلهٔ حدود يک کيلومتر بعد از خسروآباد در جادهٔ دزفول - هفت‌تپه عبدشا قرار گرفته است و قبل از رسيدن به روستاى عبدشا، بقعهٔ پيراساق در سمت راست جاده در ميان قبرستانى واقع است. ”در کتاب جغرافيائى خوزستان قلعهٔ عبدالشام ذکر شده است“ چندين مقبره در صحن جلو و عقبى حياط بقعه به‌صورت چهارطاقى‌هاى کوچک با طاق قوسى و ضربى از آجر وجود دارد. بر روى در ورودى بقعه نوشته شده است ”اسحق و اسماعيل“ در درون بقعه دو قبر وجود دارد که ظاهراً يکى از آنها قبر اسحق و ديگرى قبر اسماعيل نزد مردم محل شهرت دارند.

بقعهٔ امامزاده زين‌العابدين

در جادهٔ دزفول - هفت‌تپه در روستاى ديلم سفلى بين قريهٔ الوان و آبادى شمعون و ديلم عليا بقعهٔ امامزاده زين‌العابدين واقع است.


بناى اصلى بقعه که در زير گنبد مضرسى واقع گرديده به ابعاد ۶۰/۷×۳۰/۱۲ متر مى‌باشد مردم معتقد هستند که قدمگاه و نظرگاه حضرت امام زين‌العابدين عليه‌السلام است و به همين جهت مورد احترام مردم مى‌باشد. در اطراف بقعه قبرستانى وجود دارد.

بقعهٔ جناب على

پس از آبادى شاه‌آباد از توابع دزفول به مسافتى که از درون تپه‌هاى باستانى و آکنده از سفال و آثار ساختمان‌هاى کهنه بگذريم در نزديکى روستاى شلگهى قبرستان وسيعى وجود دارد که در آن بقعه‌اى به نام جناب على جلب‌نظر مى‌کند. بنا ساده و مربع‌شکل و از هر طرف در جبههٔ خارجى بنا داراى سه اطاق رومى است و طول هر ضلع بنا ۱۲ متر است گنبد ساده و سفيدرنگى از آجر که بر يک قاعدهٔ مدوّر قرار دارد و شکل گلابى مانندى به خود گرفته است، گنبد بنا مى‌باشد که يک پنجهٔ فلزى برنوک آن قرار دارد.

بارگاه شابوالقاسم

در سمت راست جادهٔ دزفول - شوشتر به مسافت حدود دوازده کيلومتر يک جادهٔ فرعى از جادهٔ اصلى جدا مى‌شود که با گذشتن از کرانهٔ مسير رودخانه خشکى و آبادى کوچکى که بقعهٔ ”پيرياد غيب“ در آن قرار دارد، به آبادى بزرگى با قلعه و باغ‌ها مى‌رسد، اين آبادى‌ شاه‌آباد نام دارد و در شمال شرقى آن بقعهٔ شابوالقاسم واقع است که آن را پيرشابوالقاسم هم مى‌نامند. گنبد بلند مضرس سفيدرنگ و جلال عمارت بقعه از دور جلوه‌گر است. اطراف بقعه قبرستان وسيعى است که آکنده از قبور قديمى و مقابر جديد مى‌باشد و اطراف بقعه قبرستان وسيعى است که آکنده از قبور قديمى و مقابر جديد مى‌باشد و اطراف قبرستان زمين‌هاى زراعتي، برنج‌کارى و درختان کنار بر آنها سايه‌گستر است.


بنا به اظهار مردم محل حدود ۲۰ الى ۲۵ سال قبل کتيبه‌اى بر روى ديوار گنبد به خط عربى قديم وجود داشته و در آن اسم يعقوب ليث سردار بزرگ و نخستين شهريار ايرانى پس از اسلم بالصراحه نوشته بود، با اينکه اهالى اطراف، اين گنبد را امامزاده شاه‌ابوالقاسم مى‌گويند، باز به احتمال بسيار قوي، اين بنا همان مدفن يعقوب ليث صفارى است.