رود گاماساب (سيمره، کرخه)
رود گاماساب از حوالى کوه الوند در همدان سرچشمه مى‌گيرد پس از دريافت شعباتى از ملاير، تويسرکان و نهاوند از يک بستر باريک کوهستانى مى‌گذرد و در قريهٔ بيستون از پاى بيستون عبور کرده به باختران (کرمانشاه) مى‌رسد. در باختران رود قره‌سو به آن ملحق مى‌شود پس از مشروب ساختن باختران و دريافت شعباتى چند مانند رود ماهى‌دشت و هليلان و کرند وارد لرستان مى‌شود در لرستان دريک بستر سنگى و عميق درياى کبيرکوه به جريان خود ادامه مى‌دهد پس از دريافت شعباتى چون کشکان، زال، غزال‌رود از بخش‌هاى چغلوندي، هرو، خرم‌آباد و غيره از نواحى گرمسيرى لرستان، در مسير خود به درهٔ عميق و بستر تنگ وارد مى‌شود در پل تنگ آبشارى به ارتفاع ۴۳ متر و عرض سه متر تشکيل مى‌دهد.
اين رود در ادامهٔ جريان خود و عبور از ايلام ضمن دريافت شعبات چندى به سوى جلگهٔ خوزستان پيش مى‌رود در قسمت غربى خوزستان قسمتى از آب آن به مصرف آبيارى مى‌رسد و قسمتى ديگر به طرف دجله جريان مى‌يابد ولى قبل از آنکه به دجله برسد در باتلاق‌هاى شرقى دجله محو مى‌شود.
گاماساب در مسير خود از سرچشمه تا لرستان به نام سيمره از لرستان تا خوزستان به کرخه مشهور است. اين رودخانه پس از عبور از پاى پل کرخه و شوش پيچ و خم‌هاى زيادى را طى کرده به جلگه‌هاى ميان‌آب حميديه، دشت آزادگان سرازير مى‌شود.
تا حميديه آب‌هاى اين رودخانه به حال جمع حرکت کرده و يک مسير واحدى بيش ندارد ولى در ده کيلومترى حميديه در کوت‌الحواشم مسير قديم و جديد کرخه ملاحظه مى‌شود.
مسير قديمى کرخه که به اسم کرخهٔ کور موسوم است دورى به طرف جنوب زده و در طرف شرق هويزه باز به مسير فعلى متصل مى‌شود.
مسير قديمى فعلاً به کلى خشک و يک بريدگى بيش نيست که در موقع باران يا سيل ممکن است عبور از جلگه را به کلى قطع سازد.
در جرگهٔ سيدعلى از اين رودخانه شعب بسيارى به اطراف منشعب مى‌گردد. که در نتيجه تمام منطقهٔ دشت آزادگان، هويزه را مشروب مى‌سازد. در سوسنگرد اين رودخانه به دو شعبه تقسيم مى‌شود يک شعبه به طرف بستان (به عرض ۷۰ و به عمق دو تا سه متر) رفته شعبهٔ ديگر که قدرى از شعبهٔ اول کم‌اهميت‌تر است به طرف اراضى هويزه (جنوب) مى‌رود. از سوسنگرد به بعد اين دو شعبه تشکيل هورها و باتلاق‌هائى را مى‌دهد، کليهٔ اين آب‌ها که به طرف بستان يا به طرف هويزه مى‌روند عموماً پس از مشروب کردن اراضى و باتلاقى کردن مسافت زيادى وارد هورالعظيم خواهند شد.
عمق اين رودخانه در مسير خود خيلى متغير است و عرض آن در نقاط وسيع ۴۰۰ متر و در ساير نقاط ۱۰۰ متر است.
مقدار آب آن نوسان داشته در ارديبهشت ماه حداکثر و در مهر ماه به حداقل مى‌رسد. متوسط دبى آب آن در ثانيه حدود ۳۴ مترمکعب مى‌باشد و سدى بر روى آن به نام کرخه در خوزستان بسته شده که از نظر عمران و آبادى خوزستان حائز اهميت مى‌باشد.
رودخانهٔ شاهپور
اين رود بين رود کارون و کرخه جريان دارد و از کوچکترين رودخانه‌هاى خوزستان مى‌باشد در تابستان آب آن ۸ تا ۱۲ مترمکعب در ثانيه است با احداث سد شاهپور موفق شده‌اند در حدود ۸۰۰۰ هکتار زمين را در دو طرف رودخانه مذکور آبيارى نمايند از ايستگاه راه‌آهن تا سد اين رود حدود ۱۲ کيلومتر است.
رود بهمنشير
رود بهمن اردشير که به مرور زمان بهمنشير گشته است، اين رودخانه فعلاً ابتداى آن از قريه پوزه کعبى‌ها شروع مى‌شود، در قسمت مشرق خرمشهر پس از طى مسافت‌هاى پر پيچ و خمى چند، به امتداد درازاى ۸۵ کيلومتر جريان دارد، که در مسير جريان آن نهرهاى متعددي، کرانه‌هاى دو طرف رود را آبيارى و سرانجام به خليج‌فارس سرازير مى‌گردد.
در اين رودخانه نيز برابر آبادان جزيره سيدحسن و در مقابل خسروآباد جزيرهٔ هلات در وسط رودخانه سر از آب بيرون آورده است، هر دو جزيره نخلستان و مزارع ديگر محلى و سکنهٔ قليلى دارند.
رود بهمنشير پيش از اسلام همين نام را داشته و در کنارهٔ آن شهرى بدين نام بوده است. در قرون اسلامى نهرهاى سابله و سدره را که از رود کارون منشعب مى‌شدند به رودخانهٔ قبان متصل کرده‌اند، چون آب نهر قبان شيرين بوده از اين‌رو تا قرن دهم هجرى قمرى کنارهٔ صحراى آن سبز و خرم بوده است.
پس از قرن دهم تا نيمهٔ اول قرن دوازدهم هجرى به‌علت عدم لايروبى نهرهاى سابله و سدره آب شيرين تضعيف و آب دريا در قبان وارد گرديد و سرزمين آن نواحى رو به خرابى نهاد که باعث آوارگى و مهاجرت مردم اين ناحيه شد.
در سال ۱۱۶۲ هجرى نهرهاى مذکور به‌وسيلهٔ شيخ سلمان کعبى لاروبى و از نو آب نهر سابله بر قبان جريان پيدا کرد و نخلستان و مزارع نواحى آن احياء گرديد. ديرى نگذشت که به‌علت اختلافى که بين شيخ سلمان کعبى حاکم شادگان و کريم‌خان زند پيش آمد، و باعث لشکرکشى کريم‌خان در سال ۱۱۸۲ هجرى قمرى به نواحى خوزستان شد، قواى دولتى پس از عبور از سد سابله سد را شکستند و در نتيجه اراضى اطراف آن رو به خرابى نهاد و از سال ۱۱۸۲ هجرى که سد سابله ويران شد جريان آب کارون نيز برود قبان قطع گرديد.
اروندرود
اين رود به طول حدود ۱۰۰ کيلومتر که از الحاق دو رود دجله و فرات در خاک عراق تشکيل مى‌شود به سوى خليج‌فارس جريان دارد در خاک ايران از کنار خرمشهر گذشته در مصب خود در غرب جزيرهٔ آبادان به دريا مى‌ريزد حدود نيمى از آن مرز ايران و عراق را تشکيل مى‌دهد. پهناى اين رود بين ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر و ژرفاى آن حدود ۹ تا ۱۵ متر مى‌باشد. اين رود پرآب‌ترين رودى است که به خليج‌فارس مى‌ريزد.