امامزاده کوسه
امامزاده کوسه در روستای حجیج در ۲۰ کیلومتری غرب پاوه در کنار رودخانه سیروان قرار دارد.
پیشنمازان روستای حجیج درباره نام و نسب امامزاده به نقل از بحر‌الانساب می‌گویند:
نامش عبیدالله است، فرزند امام موسی‌کاظم (ع)، پس از رحلت پدر در زمان هارون‌الرشید (۱۹۳-۱۷۰ هـ.ق). با یکی از برادرانش، امامزاده اسماعیل، از پنج‌سالگی به این طرف‌ها پناه آورد که کوه و کمرهایش بالطبع ماء منی بود. بعدها برادرش به اسپریس رفت که اینک یکی از روستاهای اطراف پاوه است. خودش در همین حجیج ماندگار شد که آن وقت‌ها سنگلاخی بود و دارای درختان جنگلی بود.
اندک اندک یارانی به دورش حلقه زدند و در آن انزوا شور و حال مریدی و مرادی به راه انداختند. وقتی‌که مریدان به هفت تن رسیدند، مراد درگذشت و مریدان به شوری دیگر درافتادند. شور کار و زندگی، شور زن و زاد و ولد.
امامزاده را می‌گویند که کوسه بود و از پریشانی اوضاعش میل تأهل نداشت و یاران تا وقتی او زنده بود، ازدواج نکردند که حرمتش بلند بماند.
حسینیه امام جمعه
حسینیه امام جمعه در کوچه امام جمعه واقع گردیده و شامل دو قسمت است:
۱. قسمت حسینیه که قدیمی‌تر بوده و از گنبد و شاه‌نشین‌ها و دو اتاق تشکیل شده و در روزگار آقا عبدالله، فقیه معروف و نواده آقا محمدعلی بنا گردیده است.
۲. قسمت جدید حسینیه که عبارت از صحن سرپوشیده آن است، در حدود سال ۱۳۲۴ هـ.ق. توسط آقا اسدالله امام جمعه فرزند آقا عبدالله بنا شده است. در این حسینیه، حوض یک‌پارچه از سنگ که با شویه‌های آن منقش است، وجود دارد.
حسینیه آیت‌الله جلیلی
این حسینیه در سال ۱۲۷۷ هـ.ق. توسط آقا عبدالرحمان، نواده ملا عبدالجلیل زنگنه ساخته شده بود، چون در اثر گذشت زمان در شرف انهدام بود، اخیراً این حسینیه را ویران و تجدیدبنا کرده‌اند.
حسینیه آقامحمدصالح
حسینیه آقامحمدصالح در کوچه آقاشمس‌الدین قرار دارد و یادگار آقامحمدصالح، نواده آقامحمدعلی سابق‌الذکر است.
حسینیه رئیس‌العلما
حسینیه رئیس‌العلما نزدیک حسینیه امام جمعه قرار دارد. بانی آن آقا ابوالقاسم رئیس‌العلما است. سبک بنا و گنبد آن شبیه حسینیه امام جمعه می‌باشد.
تکیه معاون‌الملک
تکیه معاون‌الملک در مرکز شهر کرمانشاه، در جال حوض سابق در کنار آبشوران قدیم و در سمت شرقی خیابان شهید حداد عادل واقع است. ظاهراً تاریخ احداث آن ۱۳۱۵ هـ.ق. بوده است. بانی این تکیه حسن‌خان معین‌الرعایا، ملقب به معاون‌الملک بود.
ابتدا حسینیه این تکیه توسط استادکاران و هنرمندان چیره‌دست، برای برگزاری مراسم مذهبی ساخته شد و نمای آن با کاشی‌کاری، آئینه‌کاری و گچ‌بری‌های بسیار زیبا تزئین یافت. معین‌الرعایا از این تکیه علاوه بر انجام مراسم مذهبی، اغلب برای رفع اختلافات قومی و عشایری نیز استفاده می‌کرد.
تکیه معاون‌الملک بارها دستخوش حوادث شده و آسیب دیده است. در سال ۱۳۲۷ هـ.ق. که غرب کشور دچار نابسامانی‌ها شده بود، عده‌ای از بدخواهان معین‌الرعایا به تصور اینکه این مکان محل تجمع مخالفان حکومت است، با استفاده از توپ و اسلحه سنگین، این بنای هنری مذهبی را ویران ساختند و به آتش کشیدند. در این حملات، خسارت‌های زیادی به تکیه وارد شد تا اینکه سواران ایل کلهر به فرماندهی سردار اشرف به کمک حسن‌خان آمدند و متجاوزان را متواری ساختند.
معاون‌الملک در زمان حیات خود احیاء و تزئین تکیه پرداخت و بالاخره در سال ۱۳۰۷ ش. این تکیه به‌وسیله استادکاران و معماران چیره‌دستی چون معمار عسکر، استادها شم و استاد محمد سپاه به‌صورت کنونی مرمت شد.
معاون‌الملک، از استاد حاج حسن کاشی‌بز که در اصفهان به‌سر می‌برد خواست تا با خانواده‌اش به کرمانشاه بیاید و تکیه را کاشی‌کاری کند. وی به کرمانشاه آمد و طرح اصلی و کاشی‌کاری تکیه را انجام داد. تصویر این هنرمند اصفهانی در روی یکی از کاشی‌های دیوار صحن عباسیه در کنار تصویر معاون‌الملک نقش بسته است.
در جنگ عراق علیه ایران، یکی از بمب‌های دشمن یعنی به پیرامون تکیه اصابت کرد و به این بنای ارزنده صدمه زد. در دی‌ماه ۱۳۷۰ ش. که در کرمانشاه به‌سر می‌بردم (نگارنده). این تکیه توسط مرکز میراث فرهنگی کرمانشاهان در دست بازسازی و تعمیر مجدد بود.
این تکیه تا سال ۱۳۵۰ ش. در اختیار وزنه مرحوم معین‌الرعایا قرار داشت و برای برگزاری مراسم سوگواری به‌ویژه در ایام ماه محرم مورد استفاده قرار می‌گرفت. در سال ۱۳۵۰ ش. تکیه توسط مرحوم معینی کرمانشاهی، شاعر معروف و معاصر ایران و نوه معاون‌الملک، به اداره فرهنگ و هنر واگذار شد که در همان زمان طی شماره ۹۴۵ در فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران ثبت شد.
سطح زیربنای تکیه حدود ۴۰۰۰ مترمربع است. این تکیه در اثر توجه و توسعه می‌تواند یک مجموعه مذهبی، فرهنگی و تاریخی در غرب ایران زمین باشد.
تکیه معاون‌الملک از سه قسمت مجزا تشکیل یافته و ساکنان محلی کرمانشاه بخش اول را حسینیه، بخش میانی را زینبیه و سه دیگر را عباسیه می‌نامند. این تکیه ۲ حیاط دارد که اولی در حسینیه و دومی در قسمت عباسیه واقع است و بخش زینبیه در میان این دو قرار دارد.
سراسر نمای مدخل و سردر ورودی بنا از کاشی‌های نفیس‌ترین یافته است، ولی به‌دلیل فرسودگی دیوارهای تکیه و در اثر عوامل مختلف، برخی از کاشی‌های این قسمت ریخته شده بود که توسط مرکز میراث فرهنگی کرمانشاهان مرمت و بازسازی شده است.
در قسمت پله‌ها، سقاخانه‌ای وجود دارد که با کاشی‌های الوان و زیبا آذین یافته چهره مرد سواری را به نمایش گذاشته است. این سوار شمشیر بر کمر و پرچم در دست دارد. روی پرچم نوشته شده: نصر من الله و فتحاً قریب جلو پای سوار تصویر کودک خردسالی دیده می‌وشد که معصومانه چشم به‌سوی سوار دوخته و با او صحبت می‌کند. مردم محل سوار را به حضرت ابوالفضل و تصویر کودک را به حضرت سکینه نسبت می‌دهند که از عموی خود عباس، طلب آب کرده است. از این‌رو این مکان را محترم و مقدس شمرده و در این اجاق نذر می‌کنند، شمع روشن کرده و طلب حاجت می‌کنند.
روی کاشی‌های سردر سقاخانه جمله زیبای سلام‌الله علی‌الحسین و اصحابه نیز نقش بسته است. در چوبی نسبتاً قدیمی که در سمت غربی تکیه و در خیابان شهید حداد عادل کار گذاشته شده، در اصلی تکیه است.
حسینیه تکیه دارای حیاط کوچکی می‌باشد که پیرامون آن سراسر پوشیده از کاشی‌های رنگارنگ است. گویا در قدیم سقف حیاط حسینیه به‌وسیله شیروانی پوشیده بوده که امروزه بی‌سقف است و اطراف آن با دیوارهای بلند و حجره‌ها و ایوان‌هائی با طاقنماهای زیبا محصور شده است.
در بخش حسینیه علاوه بر کاشی‌های تصویربردار، کاشی‌هائی با نقش‌های هندسی زیبا در کنار یکدیگر قرار گرفته و دیوارهای اطراف حیاط را زینت داده است.
حجره‌های زیبا با طاقنماهای شگفت‌انگیز که بیانگر سبک معماری خاص دوره قاجاریه است زینت‌بخش طبقه دوم حسینیه است. بخش میانی تکیه معاون‌الملک را زینبیه تشکیل داده است. گنبد تکیه روی صحن زینبیه واقع است. گنبد فاقد گلدسته است. روکش نمای خارجی گنبد به‌وسیله شیروانی پوشیده شده است. شیئی شبیه گلدسته روی پشت‌بام تکیه در کنار گنبد دیده می‌شود.
زینبیه از دو قسمت شرقی و غربی توسط راهروهای نسبتاً باریک به محوطه‌های حسینیه و عباسیه ارتباط پیدا می‌کند. بالکن‌های طبقه فوقانی زینبیه محل استقرار زنان شرکت‌کننده در مراسم سوگواری است. حجره‌های پیرامون صحن زینبیه پوشیده از کاشی‌های رنگین است که تصاویر و صحنه‌هائی از وقایع عاشورا بر آنها نقش بسته است.
بنای عباسیه قسمت شرقی تکیه را تشکیل داده و دارای حیاط نسبتاً وسیع با دیوارهای بلند است که ساختمان دو طبقه آن در سمت جنوب حیاط و با سبک دوره قاجاریه ساخته شده است. بنا به اظهار معمران محل صحن عباسیه مدتی نمازخانه بوده و مدت‌ها نیز مورد استفاده دانش‌پژوهان مدرسه اسلامیه قرار داشته است.
کف حیاط عباسیه در قدیم اب آجرهای مخصوص آن زمان فرش شده بود که اخیراً به‌علت از بین رفتن آجرفرش‌ها، مرکز میراث فرهنگی کرمانشاهان اقدام به مرمت آنها کرده است.
دورتادور حوطه عباسیه نیز مانند دیگر قسمت‌های تکیه پوشیده از کاشی‌های الوان است. روی این کاشی‌های صحنه‌هائی از مجالس مهم تاریخی نظیر داستان حضرت یوسف، مجلس درویشان و بارگاه حضرت سلیمان به طرز زیبا روی این کاشی‌ها به تصویر درآمده‌اند.
در حاشیه پائین این تصاویر، چهره‌هائی از بزرگان و سران مذهبی و سیاسی کرمانشاه چون چهره محروم مجلسی، آیت‌الله شیرازی، محبوب‌الذاکرین، شیخ مفید، شیخ عبدالرحیم، شیخ احمد اردبیلی، حاجی آخوند رستم‌آبادی، سیدکاظم، بحرالعلوم، شاهزاده فرمانفرما، شاهزاده صارم‌الدوله، مرحوم شیخ محمدباقر، آخوند ملا محمدکاظم و مرحوم شیخ احمد روی کاشی‌های قسمت باسیه نقش بسته است.
در حال حاضر طبقه دوم عباسیه به موزه مردم‌شناسی اختصاص داده است که در تاریخ ۲۶ اردیبهشت‌ماه ۱۳۶۹ ش. افتتاح و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.