امامزاده ابراهيم (ع)

اين امامزاده در محله لب آب شيراز نزديک گورستان دارالسلم واقع است. مى‌گويند اين حضرت فرزند امام موسى کاظم (ع) است.

امامزاده سيد اميرعلى بن حمزه (ع)

در پايين خيابان دروازه قرآن مزار حضرت سيد امير على‌ بن حمزه از نوادگان امام موسى کاظم (ع) قرار دارد که داراى صحن و حرم بزرگ و زيبايى است.


بنا از دو بخش تشکيل شده است؛ فضاييى چليپايى شکل متشکل از چهار صفه که قسمت اصلى بنا محسوب مى‌شود و اتاق‌ها و ايوان‌هاى کوچکى که قسمت‌هاى ورودى اين بنا هستند. مسجدى نيز در پشت حرم وجود دارد. مرقد درون ضريحى از چوب و خاتم و فولاد قرار گرفته است. در منبت‌کارى ورودى اين بقعه قديمى و بسيار زيبا است و بر بالاى دهليز ورودي، کتيبه‌اى به خط ثلث عالى از سلطان ابراهيم فرزند شاهرخ تيمورى موجود است که روى سنگ سماق مانند نقر شده است.بناى اصلى بقعه به دوره عضدالدوله ديلمى منتسب است. بعدها در دوره صفويه، زند و قاجار نيز تعميراتى در آن انجام شد.

امامزاده زاهد (ع)

بناى امامزاده زاهد فسا، متعلق به دورهٔ مغول است که در دوره‌هاى بعد تعميراتى در آن انجام شد. گنبد رفيع بنا بر فضاى چهار ضلعى آن از ويژگى خاص اين بنا است.

بارگاه حضرت شاهچراغ(ع)

حضرت سيد امير احمد (ع) ملقب به شاهجراغ و سيدالسادات الاعاظم فرزند بزرگوار امام هفتم و برادر حضرت امام رضا (ع) است. ايشان در زمان خلافت مأمون بين سال‌هاى ۱۹۸ تا ۲۰۳ هـ.ق با جمعى از نزديکان و محبّان اهل بيت از مدينه به سوى طوس حرکت کرد و در اين مسير در نزديک شيراز در جنگ با نيروهاى دولتى در محل بارگاه، به شهادت رسيدند. برادر آن حضرت محمدبن موسى (ع) در جوار آن حضرت، در همين محل به خاک سپرده شدند.


تا پيش از پادشاهى عضدالدوله ديلمي يعنى در حدود ۱۰۰ سال، بارگاه آن حضرت نامشخص بود. در اين مقطع با هويدا شدن نور در اين مکان، ساختمانى براى آن حضرت و برادرش حضرت سيد اميراحمد (ع) ساخته شد. در سال‌هاى بين ۶۲۳ تا ۶۵۹ هـ.ق در زمان اتابکان فارس با مرمت ساختمان، نخستين گنبد بر روى آرامگاه حضرت شاهچراغ (ع) ساخته شد. در سال ۱۲۳۹ هـ.ق با تخريب بخشى از بنا در جريان زلزله، حسين على ميرزا والى فارس به جاى گنبد شکسته، گنبد جديدى ساخت. اين گنبد يکى دوبار تعمير شد و در سال ۱۳۷۹ هـ.ق به دليل نقص فني، به طور کلى برچيده و گنبد ديگرى با اسکلت فلزى از آهن، به همان سبک بر آن بارگاه ساخته شد.



در طول عمر چندصدسالهٔ اين بنا، پادشاهان مختلفى اقدام به ساخت و تزيين قسمت‌هاى مختلف بناى اين امامزاده کرده‌اند، از جمله آينه‌کارى و نوشته‌هاى گچ‌برى و تزيينات و درهاى نقره و رواق و حرم اين بقعه بسيار جالب توجه است. روى ديوارهاى حرم، خطوط بسيار از ثلث، نسخ و نستعليق با قلم‌هاى درشت و ريز، در نهايت زيبايى روى کاشى يا کاغذ و آينه نوشته شده است. آينه‌کارى سردر و داخل حرم، به ويژه مقرنس‌کارى‌هاى آينه از نظر هنرى بسيار ارزشمند است.


داخل حرم، در فضايى مربع شکل، در پايين قبر و بالاى آن، گنبدى ساخته شده که نزديک ۱۵ متر ارتفاع دارد. مرقد مطهر در شاه‌نشين بين محوطهٔ زير گنبد و مسجد بالاى سر امامزاده قرار دارد. ضريح بارگاه حضرت در سال ۱۳۴۹ شمسى توسط استادان خاتم على‌اصغر ستايش و عبدالعلى سالک‌نژاد ساخته شده است.


مساحت امروزى بارگاه آستان مقدس احمدى و محمدى (ع، ۶۰،۰۰۰ متر مربع است و از سال ۱۳۶۰ بيش از ۱۰۰،۰۰۰ متر مربع زيربنا در دست ساخت قرار دارد. در اين مدت تغييرات متعددى در آستان مقدس اين دو برادر انجام شده است که شامل: ساخت صحن مرکزى و رواق‌هاى اطراف آن، توسعه حرم، بازسازى و توسعه ايوان مطهر آستان مبارک حضرت شاهچراغ (ع)، کاشى‌کارى گنبد حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع)، بازسازى و توسعه ايوان مطهر آستان مقدس حضرت سيد امير محمد (ع)، نماسازي، مقرنس‌بندي، کاشى‌کارى و آينه‌کاري، احداث بازار و چهار سوق، تيمچه و سرا، زايرسرا و دارالضيافه و خيابان زيرگذر است.