کاخ کوروش
در کنار رودخانهٔ خشک آردي در شهرستان برازجان، يکى از پايگاه‌هاى مهم ايران دورهٔ هخامنشى به نام کاخ کوروش قرار دارد. اين کاخ يک قصر ساحلى در حاشيهٔ خليج‌فارس است که حضور هخامنشيان را سواحل خليج‌فارس به اثبات مى‌رساند.
اين بنا مرکب است از ۱۲ ستون در دو رديف شش‌تائى که از ترکيب دو نوع سنگ سياه و سفيد تشکيل شده است و به همين علت آن را به دورهٔ کوروش نسبت داده‌اند. يکى از دلايل انتصاب اين قصر وجود بست‌هاى مستطيل شکل ستون‌ها است که پس از کوروش و در زمان داريوش به‌صورت دم‌چلچله‌اى جلوگر مى‌شود و آثار اين نوع قفل و بست در تخت جمشيد و در کاخ سنگ سياه که پس از پاسارگاد بنا گرديده مشاهده مى‌شود و در طول تمام دوران هخامنشى و تا عصر ساسانى اين سبک معماري، سنگ‌هاى بدون ملات مشاهده مى‌گردد.
کاخ سنگ سياه
کاخ سنگ سياه در شهرستان برازجان و در حاشيهٔ رودخانهٔ دالکى ساخته شده است. وضع ظاهرى کاخ عبارت است از تالارى مرکب از ۱۰ ستون در دو رديف پنج‌تائى به سبک و پلان و نقشه‌هاى دورهٔ هخامنشى است. رعايت ترکيب رنگ پايه ستون‌ها با پاسارگاد متفاوت است و استفاده از لبست‌هاى دم‌چلچله‌اى که بر روى پايه ستون‌ها وجود دارد قدمت آن را بعد از پاسارگاد نشان مى‌دهد. مضاف اينکه ظرافت کاخ کوروش را در پاسارگاد ندارد.