معادن

منابع معادن معدنى يکى از عواملى بود که تجار فرانسوى و بعد نيروهاى نظامى فرانسوى را در ۱۸۸۰ به تونگ کين کشاند. بهره‌بردارى از معادن داراى ابعاد مهم اقتصادى و استعمارى بود که توسط ژاپنى‌ها هم در دوران کوتاه اشغال ويتنام در سال‌هاى ۴۵-۱۹۴۰ گسترش يافت. بعد از ۱۹۵۰ ويتنامى‌ها با همکارى روس‌ها بهره‌بردارى از معادن را شروع کردند. قلع همراه با تنگستن به مقدار خيلى زياد در ناحيه غرب کائوبانگ (Cao Bang) و مخازن عظيم روى تپه‌هاى غرب لانگ‌سون (Long Son) وجود دارد. رگه‌هاى آهن در نزديکى تاى نگوين (Thai Nguyen) در حال بهره‌برداى است و اکتشافات ديگرى نيز با جديت در حال پيگيرى است. از ديگر منابع معدنى مهم ديگر کروميوم، آپاتيت، بوکسيت و انواع فسفات‌ها و نيز منگنز قابل ذکر است. منگنز که در زمان اشغال ژاپنى‌ها با حجم زيادى استخراج مى‌شد، هنوز هم استخراج مى‌شود.

جدول بخش معادن (مقياس ۱۰۰۰ متريک تن)

مهمترين فعاليت‌هاى معدنى مربوط به رگه‌هاى ذغال سنگ شامل آنتراسيت است که در حوزه کوانگ ين (Queng Yen) فان من (Phan Men) و توين کوانگ (Tuyen Quang) جريان دارد. ذغال منبع اصلى تأمين کننده انرژى ويتنام است که تخمين زده مى‌شود ذخايرى حدود ۱۳۰ ميليون متريک تن مى‌باشد. ذغال سنگ که در زمان فرانسوى‌ها مورد بهره‌بردارى قرار گرفت و به مصرف سوخت کشتى‌هاى آنها مى‌رسيد مورد بهره‌بردارى صادراتى واقع شد. استخراج ذغال تا اواخر دهه ۷۰ همچنان ادامه داشت ولى بعد از تيرگى روابط چين و ويتنام در سال‌هاى ۷۹-۱۹۷۸ و خروج و يا اخراج کارگران چيني، استخراج را به نوعى رکود کشاند. بنابراين توليد ساليانه تا ۱۹۸۴ فقط به سطح ۲/۵ ميليون تن رسيد. توليد سالانه ويتنام که از طريق استخراج و صدور ذغال مقادير قابل توجهى ارز خارجى به‌دست مى‌آورد مناسب نيست. استخراج در ۱۹۸۴ به مرز ۸ ميليون تن رسيد و ميزان ۷ ميليون تن آن به تنهائى به بلوک شرق صادر شد حدود ۴۰ ميليون دلار آمريکا براى ويتنام ارز فراهم کرد. از اين روى تأکيد بيشترى براى صادرات بيشتر به کشورهاى عضو بلوک شرق صورت گرفت. در ژوئن ۱۹۸۶ با همکارى شوروي، اکتشافات نفت به نتيجه رسيد و حوزه نفتى بک هو (Bach Ho) که شرکت نفت ويتنام شوروى (Vietsov petro) بر روى آن سرمايه‌گذارى کرده بود، فوران نمود ويتنام يک کشور توليدکننده نفت شد. از نيمه ۱۹۸۷ حوزه نفتى واقع در ۱۶۰ کيلومترى شهر هوشى‌مين، روزانه حدود ۵ هزار بشکه نفت توليد مى‌کرد که چون امکان پالايش آن در کشور وجود نداشت، اين نفت به ژاپن صادر مى‌شد و پيش‌بينى گشت که حوزه نفتى بک‌هو روزانه ۵۰ هزار بشکه نفت توليد کند. البته امکان مصرف داخلى نفت به ايجاد پالايشگاهى در ونگ تاو (Vung Tau) نزديک شهر هوشى‌مين بستگى دارد.

پيش‌بينى‌ها و تخمين‌ها نشان مى‌دهد که حوزه بک‌هو تا ميزان يکصد ميليون بشکه نفت داشته باشد و همچنين اميد اکتشاف نفت در قسمت‌هاى ديگر ويتنام جنوبى هم وجود دارد. از نقطه نظر سابقه اکتشاف نفت بايد گفت که شرکت‌هاى غربى از ۱۹۷۴ جستجوى نفت را آغاز کردند و در فوريه ۱۹۷۵ نفت در ۱۹۰ کيلومترى سايگون کشف شد. ولى با سقوط رژيم يتو کنترل آنها بر نفت قطع شد و دولت سوسياليستى ويتنام بعد از حمله به کامبوج در ۱۹۷۹ از شوروى دعوت کرد تا امر اکتشاف و استخراج نفت به‌طور مشترک صورت پذيرد. در دهه ۸۰ ميلادى ويتنام کوشيد تا وابستگى خود را به شوروى در زمينه نفت کاهش دهد. در ۱۹۸۵ حق اکتشاف در سه حوزه ساحلى به کميسيون گاز طبيعى و نفت هند واگذار شد. مذاکراتى با شرکت پتروفينا (Petrofina) بلژيکى براى اکتشاف نفت در داتانگ صورت پذيرفت سپس اين مذاکرات قطع شد دولت ويتنام به درخواست شوروى نه تنها براى اکتشاف بلکه فرآورده‌هاى نفتى پالايشى پاسخ مثبت داد. در ۱۹۸۶ ميزان صادرات نفت به شوروى به سطح ۲۷۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰۰ بسکه در روز رسيد که ۳/۱ صادرات ارز آور ويتنام را تأمين مى‌کند. در حال حاضر تعداد زيادى از شرکت‌هاى نفتى اروپائى و غير اروپائى اجازه اکتشاف نفت و گاز کسب نموده و فعاليت دارند که عبارت‌اند از: پتروکانادا، پتروفينا، بريتيش پتروليوم، اينترپرايزاويل، شل، تورتال و اسپکتر، توليد نفت خام در شش ماهه اول ۱۹۹۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۱ درصد افزايش داشته است. نخستين رآکتو هسته‌اى ويتنام با ظرفيت ۵۰۰ کيلووات، در ۱۹۸۴ در دالات (Da-Lat) واقع در استان لام دونگ (Lam Dong) شروع به‌کار کرد.